του Δημήτρη Μπάτρη
Κάθομαι στο ήσυχο δωμάτιό μου στο πανδοχείο Mircraft Inn, ένα ήρεμο, απομονωμένο μέρος κρυμμένο μέσα στα πεύκα, περίπου μια ώρα μακριά από το Τορόντο. Είναι απομεσήμερο περί τα τέλη Ιουλίου και παρακολουθώ τις απεγνωσμένες προσπάθειες που κάνει κάποιος για να κρατηθεί στη ζωή μόλις λίγα μέτρα μακριά μου. Είναι μια μικρή μύγα που εξαντλεί τις τελευταίες δυνάμεις που της έχουν απομείνει προσπαθώντας μάταια να δραπετεύσει μέσα από το τζάμι του παραθύρου. Το απεγνωσμένο βουητό που ακούγεται φανερώνει τη στρατηγική της μύγας. Προσπάθησε περισσότερο, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Παρ’ όλο το παραλήρημα του πετάγματος, δεν υπάρχει ελπίδα. Η τραγική ειρωνεία είναι πως ο αγώνας αποτελεί μέρος της παγίδας. Η μύγα είναι αδύνατον να καταφέρει να περάσει μέσα από το τζάμι, όσο σκληρά κι αν αγωνιστεί.
Και εν τούτοις, το μικρό αυτό έντομο έχει στοιχηματίσει τη ζωή του για να επιτύχει το στόχο αυτό με επιμονή και αποφασιστικότητα. Η μύγα αυτή είναι καταδικασμένη. Θα αφήσει την τελευταία της πνοή στο περβάζι του παραθύρου.
Στην άλλη άκρη του δωματίου δέκα βήματα μακριά, η πόρτα είναι ανοιχτή. Δέκα δευτερόλεπτα πετάγματος και το μικρό αυτό πλάσμα θα μπορούσε να έχει βγει στον έξω κόσμο που αναζητάει. Καταναλώνοντας ένα πολύ μικρό μέρος από την ενέργεια που τώρα σπαταλάει, θα μπορούσε να απελευθερωθεί από την παγίδα που το ίδιο έχει επιβάλει στον εαυτό του.
Υπάρχει η δυνατότητα να βρει τη διέξοδο. Θα ήταν τόσο εύκολο. Γιατί η μύγα δεν επιχειρεί μια άλλη προσέγγιση τελείως διαφορετική;
Πώς απέκτησε αυτή τη φοβερή εμμονή στην ιδέα ότι με το συγκεκριμένο αυτόν τρόπο και με επίμονες προσπάθειες θα επιτύχει το στόχο; Σε ποια λογική μπορεί να βασιστεί ένας παρόμοιος μέχρι θανάτου αγώνας, μια τέτοια αναζήτηση εξόδου;
Χωρίς αμφιβολία, αν και η προσέγγιση αυτή φαίνεται λογική στη μύγα, είναι δυστυχώς ο λόγος για τον οποίο θα πεθάνει. Η μεγαλύτερη προσπάθεια δεν αποτελεί απαραίτητα και την απόλυτη λύση στην επίτευξη των στόχων. Πιθανότατα να μην αποτελεί καν ουσιαστική προϋπόθεση για να πάρετε από τη ζωή αυτά που επιθυμείτε. Πολλές φορές μάλιστα συνεισφέρει στο πρόβλημα.
H IΣTOPIA EΠANAΛAMBANETAI
Όταν διάβασα για πρώτη φορά το ανωτέρω κείμενο, ήταν σαν να διάβαζα τη δική μου ιστορία. Εργαζόμουν σκληρά, έκανα προσπάθειες, αναζητούσα τρόπους επιμόρφωσης. Προσπαθούσα να είμαι στο κατάλληλο μέρος την κατάλληλη στιγμή, να τα πηγαίνω καλά με τους ανθρώπους με τους οποίους συνεργαζόμουν και κυρίως με εκείνους για τους οποίους εργαζόμουν. Ένιωθα όμως πως οτιδήποτε κι αν έκανα, δεν μπορούσα να πάρω στα χέρια μου το μέλλον μου ή τουλάχιστον μπορούσα να το ελέγξω λιγότερο απ’ ό,τι ήθελα να πιστεύω. Παρακολουθώντας τους ανθρώπους που έκαναν ό,τι και εγώ και εξασκούσαν το επάγγελμα αυτό ήδη επί 15-20 χρόνια, κατάλαβα πως σίγουρα δεν ζούσαν με τον τρόπο που εγώ επιθυμούσα να ζήσω. Και άρχισε να με απασχολεί το μέλλον. ‘ρχισα να αναρωτιέμαι μήπως υπήρχε κάποιος καλύτερος τρόπος. Και ξεκίνησα μια σοβαρή και συντονισμένη προσπάθεια να ανακαλύψω εναλλακτικές λύσεις, να ανακαλύψω τρόπους με τους οποίους θα μπορούσα να ελέγξω καλύτερα το μέλλον των οικονομικών μου.
Αναρωτιέμαι πώς αισθάνεστε εσείς. Αναρωτιέμαι σε ποιο επίπεδο θα βρισκόσαστε εάν σας ζητούσαν να κατατάξετε τον εαυτό σας αξιολογώντας την τρέχουσα επιτυχία ή την ευχαρίστηση που αντλείτε από την καριέρα σας. Θα βρισκόσαστε στο ανώτατο άκρο της κλίμακας, θα νιώθατε ότι η ζωή σάς προσφέρει αυτά που πάντοτε ονειρευόσαστε; Aν ναι, τότε είστε τυχεροί, καθώς αυτό δεν συμβαίνει σε πολύ κόσμο. Mήπως, όμως, βρίσκεστε στο κατώτατο σκαλί της κλίμακας, είστε τελείως απογοητευμένοι και διψάτε για κάτι καινούργιο; Ξέρετε, όταν απευθύνεις την ερώτηση αυτή στους ανθρώπους, οι περισσότεροι σου απαντούν: «Όλα πάνε καλά».
Eγώ, όμως, θα τους ρωτούσα: «Σε σύγκριση με τι; Με τη ζωή που θα επιθυμούσες; Σε σύγκριση με ποιον; Με την οικογένειά σου, τους γείτονές σου, τους συναδέλφους σου;» Το πιθανότερο είναι να είναι όλοι απένταροι. Ξέρετε, η προσαρμογή στο περιβάλλον είναι δυνατόν να συντηρήσει την ανέχεια. Και τότε η σύγκριση με τους άλλους οδηγεί στην αποτυχία. Ποιον τρόπο ζωής θα επιλέγατε εάν δεν είχατε κανένα οικονομικό πρόβλημα; Σε τι σπίτι θα μένατε και σε ποια περιοχή, τι αυτοκίνητα θα οδηγούσατε, ποιες αγαθοεργίες θα υποστηρίζατε στον ελεύθερο χρόνο σας, σε ποιους ευγενείς σκοπούς θα συνεισφέρατε οικονομικά, τι διακοπές θα κάνατε; Δεν θα ήταν υπέροχα αν κάνατε εφέτος πραγματικές διακοπές, αντί να πάτε πάλι στο χωριό στους συγγενείς; Πώς θα θέλατε να ζήσετε πραγματικά, τι θα κάνατε αυτή τη στιγμή αν ζούσατε έτσι; Αν μπορούσατε να διαθέσετε το χρόνο και τα χρήματα, θα ζούσατε διαφορετικά. Και αν είχατε επιπλέον εισόδημα, θα είχατε το χρόνο και τα χρήματα για να κάνετε αυτά που θέλετε. Κι αυτό είναι το μυστικό που, αν και φαίνεται τόσο απλό, λίγοι άνθρωποι το συνειδητοποιούν. Για να ζήσετε διαφορετικά, θα πρέπει να κάνετε κάτι θεμελιακά διαφορετικό. Όπως ακριβώς η μικρή μύγα στην ιστορία που σας διηγήθηκα. Πρέπει να βρείτε διέξοδο, ένα νέο τρόπο σκέψης.
AΣ ΓINOYME PEAΛIΣTEΣ
Κατ’ αρχάς θα πρέπει να αναγνωρίσετε το πρόβλημα. Πρέπει τουλάχιστον να συνειδητοποιήσετε ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Mερικοί άνθρωποι πηγαίνουν κάθε μέρα στη δουλειά τους, γυρίζουν στο σπίτι το βράδυ, κάθονται μπροστά στην τηλεόραση (στον ηλεκτρονικό καταναλωτή εισοδήματος) και χάνονται στον κόσμο των σπορ ή στις υποθέσεις των σίριαλ, ίσως ακόμη και στις σαπουνόπερες το μεσημέρι και ζουν τη ζωή τους κατά έναν περίεργο τρόπο μέσα από τη ζωή των άλλων.
Αλλά κάποια στιγμή κάτι συμβαίνει στη ζωή τους. Kάτι που τους αφυπνίζει, τους ξυπνά απ’ το λήθαργο και λένε: «Για κάτσε μια στιγμή, η ζωή δεν υποτίθεται ότι είναι έτσι». Tαυτόχρονα, τα τελευταία χρόνια ακούμε συνεχώς δυσάρεστα οικονομικά νέα. Είμαι σίγουρος ότι σας έχουν κουράσει πολύ, όπως κι εμένα. Ανοίγεις την εφημερίδα ή ένα περιοδικό ή την τηλεόραση και ακούς να μιλούν διαρκώς για συρρικνώσεις επιχειρήσεων, για οικονομική κρίση, για πληθωρισμό και υποτιμήσεις ή για άνοδο ή πτώση του χρηματιστηρίου. Όλο και περισσότερες εταιρείες συστήνουν στους εργαζόμενους να αρχίσουν να φροντίζουν μόνοι τους για τη συνταξιοδότησή τους.
Καθώς τα έξοδα περίθαλψης ανεβαίνουν και οι δουλειές μειώνονται, εδώ και δέκα περίπου χρόνια οι εργοδότες μεταβιβάζουν το ρίσκο της επένδυσης στους εργαζόμενους. Περνάμε από την περίοδο παροχών στους εργαζόμενους, στην περίοδο των υποχρεώσεων των εργαζομένων.
Πολλοί υπάλληλοι δεν θα έχουν αρκετά ένσημα όταν φτάσουν σε ηλικία συνταξιοδότησης. Η λύση στο πρόβλημα της προστασίας της προσωπικής σας σύνταξης είναι να αποταμιεύετε περισσότερα, ξεκινώντας από νεώτερες ηλικίες και κατόπιν να επενδύετε πιο δυναμικά τα χρήματα αυτά. Οι άνθρωποι τείνουν να συντηρούν το μύθο ότι με κάποιο τρόπο όλα θα πάνε καλά. Αλλά δεν δημιουργούν τις προϋποθέσεις για να πάνε όλα καλά. Και όταν «αφυπνίζονται» στα σαράντα τους, τρελαίνονται.
Σύμφωνα με το Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, εάν είστε 40 ετών και έχετε τρέχον εισόδημα 40.000 το χρόνο, όταν θα συνταξιοδοτηθείτε, στην ηλικία των 66 ετών, το ποσόν της σύνταξής σας θα είναι 1.183 το μήνα. Δηλαδή 14.000 το χρόνο, 35% του εισοδήματός σας, πριν από τη συνταξιοδότηση. Σας εύχομαι καλή τύχη.
