Βροχή οι απολύσεις στα ελληνικά media

Το Alter αναζητεί τρόπους να αντιμετωπίσει τις υποχρεώσεις των 480 εκατ. ευρώ, έχοντας ενταχθεί στις διατάξεις του άρθρου 99 του πτωχευτικού κώδικα, η Χ. Κ. Τεγόπουλος, αναζητά ένα δάνειο για να επιβιώσει ενώ μαζί με την εκδοτική εταιρεία σε καθεστώς επιτήρησης των μετοχών τους βρίσκονται ακόμη, η Τηλέτυπος, ο ΔΟΛ, ο Πήγασος και οι Τεχνικές εκδόσεις. Εν τω μεταξύ, σε 911 απολύσεις (στις οποίες περιλαμβάνονται και «εθελούσιες αποχωρήσεις» ή «παραιτήσεις») ή ποσοστό 17,1% επί του συνόλου των εργαζομένων προχώρησαν οι πέντε μεγαλύτεροι εκδοτικοί όμιλοι εφημερίδων και περιοδικών το πρώτο τρίμηνο του 2011. Όπως προκύπτει από τις τριμηνιαίες οικονομικές καταστάσεις τους, στις εταιρείες «Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη» (ΔΟΛ), «Πήγασος», «Η Καθημερινή», «Αττικές Εκδόσεις» και «Χ. Κ. Τεγόπουλος», οι οποίες αποτελούν τις πέντε μεγαλύτερες βάσει εσόδων, εισηγμένες στο χρηματιστήριο Αθηνών επιχειρήσεις του κλάδου, την περίοδο Ιανουαρίου – Μαρτίου 2011 ο αριθμός των εργαζομένων συρρικνώθηκε σε 4.419 από 5.330. Αν συνυπολογίσουμε τις απολύσεις που έχουν πραγματοποιηθεί κατά τη διάρκεια του 2010 και αυτές που έπονται στα αναρίθμητα υπόλοιπα μαγαζιά στο χώρο των εκδόσεων σε εφημερίδες και περιοδικά, τη σφαγή των εξωτερικών συνεργατών και τις απολύσεις σε ραδιόφωνο και τηλεόραση μπορούμε να αντιληφθούμε την τραγικότητα της κατάστασης.

Αναλυτικά:

Και η κρίση δεν τελειώνει, εδώ επειδή δεν έχουν κοπεί οι ρίζες της διαπλοκής των συμφερόντων. Λίαν συντόμως έρχεται ο ειδικός φόρος για τη διαφήμιση (20%) από την 1η Ιανουαρίου 2012, ενώ ως και σήμερα δεν έχει γίνει καμία νομοθετική παρέμβαση για το επίμαχο άρθρο περί των επιστροφών. Του μηχανισμού που επέτρεψε τη δημιουργία μιας δεύτερης χρηματοπιστωτικής αγοράς, από την οποία έβγαιναν οι ενδιάμεσοι, έβγαζαν κάτω από τη μύτη της εφορίας, χρήματα που δεν είχαν φανταστεί. Μια φούσκα που έσκασε και είναι άξιο απορίας πως ακόμη δεν έχει συμπαρασύρει και τους υπόλοιπους…

Η ευθύνη των επιχειρηματιών είναι τεράστια. Εκείνοι που δεν συμμετείχαν στις “πυραμίδες”, στήριξαν την ανάπτυξή τους στα δάνεια των τραπεζών, και επιδόθηκαν σε μια τρελή κούρσα αύξησης του κόστους παραγωγής. Υπήρξαν περίοδοι που η ιδιωτική τηλεόραση, χωρίς να ελέγξει το κόστος, από τις εταιρείες συμφερόντων των ίδιων των ιδιοκτητών παρήγαγε ως και 90 σήριαλ τη σεζόν, ενώ κάθε φορά διάφοροι “σωτήρες” υπόσχονταν λαγούς με πετραχήλια. Το αποτέλεσμα είναι ολοφάνερο. Οι αστέρες και τα στελέχη είναι εκατομμυριούχοι, τα κανάλια ζημιογόνα και οι εργαζόμενοι απολυμένοι. Όταν δε, το κράτος, εισήλθε στην αγορά ως επιχειρηματίας, μόνο το ετήσιο κόστος των αθλητικών δικαιωμάτων (SuperLeague, Champions League, Europa League) εκτοξεύτηκε στα 90 εκατ. ευρώ ετησίως, αφού έπαιζε μπάλα με την εγγύηση του ανταποδοτικού τέλους. Να μην συζητήσουμε για το τι υπόσχονταν στους μετόχους τους, οι εισηγμένες εταιρείες ΜΜΕ και που πήγαν τα περίπου 600 εκατ. ευρώ που συγκέντρωσαν…

Λογικά όλα τα παραπάνω οδήγησαν στον ιμάντα της διαπλοκής με τις τηλεοπτικές εταιρείες να είναι δέσμιες της διαπλοκής. Οι κυβερνήσεις δεν χορηγούσαν άδειες την ίδια ώρα που έκλειναν το μάτι σε ορισμένους επιχειρηματίες, να είναι με τη βοήθεια του βασικού μετόχου, και στο δημόσιο χρήμα και στα media. Τώρα όμως που τελειώνουν τα εύκολα χρήματα, θα περίμενε κανείς πως η κυβέρνηση θα έχει έτοιμη μια λύση. Να οριοθετήσει για πρώτη φορά τη λειτουργία της αγοράς με κανόνες, υποστηρίζοντας την ανάπτυξή της. Δηλαδή θα εννοούσε αυτά που λέει. Τον εκσυγχρονισμό της λειτουργίας των media. Αντ’ αυτού εξακολουθεί να ισχυρροποιεί τον ιμάντα της διαπλοκής , διατηρώντας το σημερινό καθεστώς, και κάνοντας εύκολες επιθέσεις εναντίον της ΕΡΤ.

Οι κινήσεις που έπρεπε να κάνει, είναι απλές:

-Η ΕΡΤ βγαίνει άμεσα από τη διαφημιστική αγορά, αφήνοντας διαθέσιμα αυτόματα 30 εκατ. ευρώ που εισπράττει στους ιδιώτες, εφαρμόζοντας για πρώτη φορά τη Συνθήκη του Άμστερνταμ. Έχει δηλαδή μόνο μια πηγή εσόδων, τα χρήματα που λαμβάνει από τους πολίτες. Η διαφήμιση είναι για την ιδιωτική ραδιοτηλεόραση, ενώ επικυρώνεται και με νόμο, η διακοπή χρηματοδότησης, που υφίσταται σήμερα, από τον κρατικό προυπολογισμό.

-Το ανταποδοτικό τέλος των 300 εκατ. ευρώ βγαίνει κατά το ήμισυ στην αγορά, για την παραγωγή ραδιοτηλεοπτικού προγράμματος και την επιβίωση της ελληνικής οπτικοακουστικής αγοράς.

-Ρυθμίζει άμεσα τη διαφημιστική αγορά, αποσύροντας τους ενδιάμεσους, ώστε τα ποσά που δίνονται να είναι καθάρα και να δηλώνονται στην εφορία . Μέσω του ΣΔΟΕ ερευνά όσους πλούτισαν.

-Η κυβέρνηση συντάσσει τους νέους χάρτες συχνοτήτων και επισπεύδει τη μετάβαση στην επίγεια ψηφιακή τηλεόραση, με στόχο, να αντλήσει τα έσοδα των 350 εκατ. ευρώ από τις συχνότητες (που προβλέπονται από το Μεσοπρόθεσμο) , όσο αυτά υπάρχουν. Κατά τη μετάβαση, αδειοδοτεί και κόβει όλους εκείνους που χρησιμοποιούν το φάσμα, χωρίς να αποδίδουν τέλη και έχουν επεκταθεί σε παράλληλες δραστηριότητες, με την “εγγύηση του ελληνικού δημοσίου”. Προχωρώντας σε πραγματικά σκληρές, αλλά καθαρές λύσεις, ανακόπτει το κύμα των απολύσεων, δημιουργεί νέες, πραγματικές θέσεις εργασίας. Οριοθετεί τη χρηματοδότηση τόσο της ΕΡΤ, όσο και των ιδιωτών, και αντλεί έσοδα για τη μαύρη τρύπα της οικονομίας.

Μέχρι τώρα η πολιτική της προβληματίζει έντονα. Το πρώτο διάστημα οι αρμοδιότητες των ΜΜΕ δεν υπήρχαν, στη συνέχεια ο Τ. Χυτήρης έχασε έξι μήνες, με ένα νομοσχέδιο που είχε, όπως ο ίδιος δήλωνε, “έτοιμο” και τώρα ο νέος υπουργός επικρατείας, Ηλίας Μόσιαλος, δηλώνει πως το νούμερο ένα ζήτημα είναι η ΕΡΤ.Οι τοποθετήσεις περί του μεγέθους της ΕΡΤ άρα και του δημόσιου τομέα, θυμίζουν “Τη μέρα της Μαρμότας”. Είναι όλα όσα έλεγε η κυβέρνηση πριν υπογράψει το Μνημόνιο και βομβαρδίσει τον ιδιωτικό τομέα.

Η νέα δέσμευση είναι πως η ΕΡΤ “θα γίνει ανταγωνιστική”, σταματώντας τη λειτουργία της ΕΤ1. Δηλαδή πως και πάλι, με άλλο αριθμό Μέσων και σε νέα πεδία (πχ internet σε συνεργασία με το ΑΠΕ) θα ανταγωνίζεται τους ιδιώτες. Γιατί όμως να κλείσει η ΕΤ1 και όχι η ΕΤ3 που είναι περιφερειακό κανάλι; Ή ακόμη και η ΝΕΤ που έχει αυξημένο ποσοστό και θα μπορούσε κάποιος να υποστηρίξει πως ανταγωνίζεται τους ιδιώτες; Με βάση ποια οικονομοτεχνική έρευνα λαμβάνεται αυτή η απόφαση; Και ποια είναι τα οφέλη για τους πολίτες, οι οποίοι ζήτησαν από τον Η. Μόσιαλο, αυτό που δεν απαίτησε η Τρόικα.

Και αν ήδη ο πολιτικός προϊστάμενος έχει λάβει αυτή την απόφαση συρρίκνωσης της ΕΡΤ, ποιο νόημα έχει στη συνέχεια το πόρισμα των ξένων ειδικών για το μέλλον της κρατικής ραδιοτηλεόρασης; Τι θα γίνει άραγε με τον αριθμό των εργαζομένων που θα χάσουν τη θέση τους στα media που θα κλείσουν;

Συμπερασματικά: Διαβάζοντας τους ισολογισμούς είναι τα ιδιωτικά media που κινδυνεύουν, και η ΕΡΤ με τα 27,8 εκατ. ευρώ πλεόνασμα στο εξάμηνο που μπορεί να ανοίξει το δρόμο. Κλειδί είναι το ανταποδοτικό τέλος.

Υπάρχει η προοπτική της εφαρμογής και νέων κανόνων διαφάνειας στη χρηματοδότηση των media (ανταποδοτικό – διαφήμιση) και να σωθούν θέσεις εργασίας. Η ΕΡΤ πρέπει να αλλάξει άμεσα και να παρέχει ενδιαφέρον πρόγραμμα στους πολίτες που την πληρώνουν, χωρίς να ανταγωνίζεται τους ιδιώτες.

Υπάρχει κι άλλη λύση της οριστικής συρρίκνωσης της ΕΡΤ… Γιατί να πληρώνουν οι πολίτες το ανταποδοτικό, όταν δεν θα εισπράττουν τίποτα σε πρόγραμμα το επόμενο διάστημα, και τα χρήματα θα πηγαίνουν εμμέσως στη μαύρη τρύπα; Ας την κλείσουν από τώρα, και ας δημιουργήσουν ένα μικρό φορέα που θα χρηματοδοτείται από τον προϋπολογισμό και θα παρακολουθεί την εκάστοτε κυβέρνηση και τα κόμματα του Κοινοβουλίου.

(του Βασίλη Κουφόπουλου, media-industry blogspot.com.