Κυρίες και κύριοι,
Σας ευχαριστώ για την τιμητική πρόσκληση να απευθύνω χαιρετισμό σε αυτή την εκδήλωση που διοργανώνει ο Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ) στο πλαίσιο της Ελληνικής Προεδρίας.
Πρόκειται για μια σημαντική εκδήλωση.
Όχι μόνο επειδή το εύρος των συμμετοχών είναι μεγάλο, με εκπροσώπους φορέων και οργανισμών απο 20 διαφορετικές χώρες.
Αλλά, κυρίως, επειδή η θεματολογία της είναι επίκαιρη και πολυεπίπεδη, εγγίζοντας, ταυτόχρονα, σε πολλά πεδία της σημερινής συγκυρίας.
Το καθένα με τη δική του βαρύτητα και κρισιμότητα.
Σήμερα, λοιπόν, συζητούμε για:
- το πρόβλημα της ανεργίας και, γενικότερα, τις προοπτικές απασχόλησης των νέων που τόσο καίρια έχουν πληγεί κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες
- την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία «Εγγύηση για τη Νεολαία» (Youth Guarantee) που αποτελεί, ουσιαστικά, την πιο οργανωμένη και πειστική προσπάθεια της ευρωπαϊκής οικογένειας να απαντήσει αποτελεσματικά στο παραπάνω πρόβλημα, και
- το θεσμό της μαθητείας ως ένα αποδεδειγμένα αποτελεσματικό – ιδιαίτερα στη σημερινή συγκυρία της κρίσης – εργαλείο πολιτικής:
Τόσο για την επιτυχή υλοποίηση της πρωτοβουλίας «Εγγύηση για τη Νεολαία» σε πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα.
Όσο και για τη θεσμική ενδυνάμωση του πλαισίου σύνδεσης της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας, καθώς και την παραγωγική αναβάθμιση του ανθρώπινου κεφαλαίου της χώρας μας.
Ωστόσο, αυτό που συνδέει οργανικά όλα τα παραπάνω ζητήματα, η έννοια «κλειδί» για την επιτυχία των προσπαθειών μας είναι η συνεργασία.
Η στενή συνεργασία, η συνεννόηση και, κυρίως, η εμπιστοσύνη μεταξύ όλων των εμπλεκομένων φορέων και προσώπων: των δημόσιων αρχών και φορέων, των κοινωνικών εταίρων, των παραγωγικών δυνάμεων του τόπου, των ίδιων των νέων.
Κυρίες και κύριοι,
Η ανεργία των νέων είναι ένα πρόβλημα με κρίσιμες διαστάσεις.
Πέρα από τις σημαντικές ανθρώπινες και κοινωνικές πτυχές, εξίσου ανησυχητικός είναι ο οικονομικός και αναπτυξιακός του αντίκτυπος.
Το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή σε όλη την Ευρώπη περισσότερο από το 13% των νέων ηλικίας 15-24 ετών ούτε εργάζονται, αλλά ούτε συμμετέχουν και σε κάποιο κύκλο εκπαίδευσης ή κατάρτισης, συνεπάγεται ένα τεράστιο κόστος.
Που υπονομεύει, επιπλέον, τη μακροχρόνια αναπτυξιακή δυναμική των ευρωπαϊκών χωρών και ιδιαίτερα αυτών του ευρωπαϊκού νότου, αποδυναμώνοντας παράλληλα τη δημογραφική τους βάση.
Περισσότερα από 150 δις ετησίως, ποσό που αντιστοιχεί στον 1,2% του ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι οι οικονομικές απώλειες από την ανεπαρκή ενσωμάτωση των νέων στην οικονομία.
Οι αντίστοιχες απώλειες για την Ελλάδα, μάλιστα, υπερβαίνουν το 3% του ΑΕΠ!
Ωστόσο έχει γίνει, νομίζω, αντιληπτό ότι το πρόβλημα της απασχόλησης των νέων σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, δεν είναι ένα νέο φαινόμενο.
Επιδεινώθηκε μεν κατά τη διάρκεια της κρίσης, αλλά δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο.
Τυπικό παράδειγμα είναι η Ελλάδα, όπου η ανεργία των νέων ουσιαστικά προϋπήρχε της κρίσης.
Ακόμη και σε περιόδους μεγάλης οικονομικής μεγέθυνσης η ανεργία των νέων ήταν υπερδιπλάσια του ενήλικου πληθυσμού.
Η μετάβαση τους απο την εκπαίδευση στην απασχόληση ήταν συχνά μια μακρά και ασταθής διαδρομή μεταξύ ανεργίας, ανασφαλούς υποαπασχόλησης και μαύρης εργασίας.
Αυτό σημαίνει ότι η ανεργία των νέων αποτελεί – και στην Ελλάδα, αλλά και σε αρκετές άλλες ευρωπαϊκές χώρες – διαρθρωτικό, δομικό ζήτημα της αγοράς εργασίας.
Συνεπώς, χρειάζεται να πιάσουμε από την αρχή το «νήμα» της υπόθεσης, θεραπεύοντας στρεβλώσεις και παθογένειες σε όλα τα βήματα εισόδου των νέων στην απασχόληση.
Στην εκπαίδευση, στους μηχανισμούς μετάβασης από το σχολείο στην απασχόληση, στην ίδια τη θεσμική οργάνωση της αγοράς εργασίας.
Χρειάζεται με άλλα λόγια, ένα ισορροπημένο μίγμα διαρθρωτικών/ θεσμικών μεταρρυθμίσεων αλλά και άμεσων ενεργητικών μέτρων, προκειμένου να αποφύγουμε την απαξίωση μιας ολόκληρης γενιάς.
Σε αυτές ακριβώς τις απαιτήσεις ανταποκρίνεται η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία της θέσπισης «Εγγυήσεων για τη Νεολαία» (Youth Guarantee).
Μια θετική εξέλιξη που αποτέλεσε προτεραιότητα των προσπαθειών και του ίδιου του Πρωθυπουργού της Ελλάδας, του κ. Σαμαρά που ανέδειξε το μέγεθος του προβλήματος στη χώρα μας.
Η δράση «Εγγυήσεις για τη Νεολαία» περιλαμβάνει μια σειρά μέτρων και παρεμβάσεων με έκτακτο και άμεσο χαρακτήρ, δίνοντας σε όλους τους νέους 15-24 ετών μια πρώτη δυνατή ευκαιρία εισόδου στην αγορά εργασίας.
Παράλληλα, αναδεικνύει τη μαθητεία ως ένα από τα κομβικά εργαλεία για τη σταθερή και δομική βελτίωση των μηχανισμών ένταξης των νέων στην απασχόληση.
Ο θεσμός της μαθητείας έχει μια μακρά παράδοση στην Ελλάδα.
Οι σχολές μαθητείας του ΟΑΕΔ, από τη δεκαετία του ’50 μέχρι σήμερα, έχουν καθιερωθεί στη συνείδηση της κοινωνίας και του επαγγελματικού κόσμου ως επιτυχημένες εκπαιδευτικές δομές.
Με ποιότητα στο έργο τους και, κυρίως, αντίκρισμα στην αγορά εργασίας.
Σήμερα η χώρα μας κάνει το επόμενο βήμα.
Η Ελληνική Κυβέρνηση αποφάσισε τη δραστική επέκταση του Δυικού Συστήματος Μαθητείας σε όλο το εύρος της επαγγελματικής εκπαίδευσης και Κατάρτισης.
Τα συναρμόδια Υπουργεία Εργασίας και Παιδείας καθώς και ο ΟΑΕΔ, για πρώτη φορά συνεργάσθηκαν τόσο στενά, ώστε η μαθητεία να αποτελέσει τον κορμό της επαγγελματικής εκπαίδευσης στη χώρα μας.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη αυτού του φιλόδοξου στόχου, αποτελεί ο σωστός σχεδιασμός.
Και αυτός με τη σειρά του εξαρτάται από την ακριβή διάγνωση των αναγκών της αγοράς εργασίας, αλλά και τη διευρυμένη συμμετοχή του παραγωγικού ιστού της χώρας στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Είμαστε έτοιμοι.
Με την αξιοποίηση των νέων πληροφοριακών εργαλείων του υπουργείου Εργασίας και ειδικότερα το σύστημα «Εργάνη» – το οποίο για μια ακόμη φορά αποδεικνύει την πολλαπλή χρησιμότητά του – δημιουργούμε ένα ορθολογικό και ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης του θεσμού της μαθητείας.
Με την πλήρη καταγραφή της εξέλιξης των θέσεων μαθητείας στη χώρα μας, την παρακολούθηση της διαθεσιμότητας των επιχειρήσεων και, κυρίως, με την πρωτογενή αποτύπωση των αναγκών της αγοράς εργασίας.
Περιμένουμε την ενεργό συμμετοχή και συνεργασία των επιχειρήσεων στην υλοποίηση των δράσεων μαθητείας. Περιμένουμε και θεωρούμε αυτονόητη την κινητοποίηση των εργοδοτικών οργανώσεων, προκειμένου να μεταφέρουν το μήνυμα της συμμετοχής στα μέλη τους.
Ο εκπαιδευτικός σχεδιασμός της μαθητείας θα λαμβάνει υπόψη τόσο τις μελλοντικές ανάγκες των επιχειρήσεων όσο και τις νέες αναπτυξιακές προτεραιότητες της οικονομίας.
Σημειώνω στο σημείο αυτό, ότι θεωρούμε ιδιαίτερα σημαντική τη μεταφορά τεχνογνωσίας από άλλες ευρωπαϊκές χώρες που έχουν εφαρμόσει με υποδειγματικό τρόπο το δυϊκό σύστημα Μαθητείας.
Προσδοκούμε πολλά από τη συνεργασία με τη γερμανική πλευρά, αλλά και το Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο για τη δημιουργική ενσωμάτωση της πολύτιμης και πετυχημένης εμπειρίας τους στο δυϊκό σύστημα. Οι νέες πειραματικές σχολές του ΟΑΕΔ στον τομέα του τουρισμού αποτελούν μια μοναδική ευκαιρία για την εμπέδωση μιας υψηλής ποιότητας στο χώρο της μαθητείας.
Κυρίες και κύριοι,
Το πρόγραμμα «Εγγύηση για τη Νεολαία» στην Ελλάδα απευθύνεται σε περίπου 240.000 νέους 15-24 ετών που αυτή τη στιγμή βρίσκονται εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Αποτελεί ένα διακριτό πυλώνα στο πλαίσιο του ολοκληρωμένου Σχεδίου για την Απασχόληση και την Καταπολέμηση της Ανεργίας που εξαγγέλθηκε πριν λίγες ημέρες απο τον ίδιο τον Πρωθυπουργό, τον Αντώνη Σαμαρά.
Το Σχέδιο αυτό, συνολικού προϋπολογισμού περίπου 1,5 δις, θα δώσει δυνατές και πραγματικές ευκαιρίες ένταξης στην αγορά εργασίας σε περισσότερους απο 440.000 ανέργους τη διετία 2014-2015.
Ωστόσο, θα ήθελα να επισημάνω ότι ιδιαίτερα επωφελής για τους νέους της χώρας θα αποδειχθεί η συνολική μεταρρυθμιστική δυναμική αυτής της κυβέρνησης.
Το «κύμα» των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που υλοποιούμε σε όλο το φάσμα της οικονομικής και κοινωνικής ζωής του τόπου,
αποτελεί τη μοναδική επιλογή για το σπάσιμο του φαύλου κύκλου της χαμηλής ανταγωνιστικότητας, που οδηγεί σε αδιέξοδα, καθηλώνει τις προσδοκίες των νέων ανθρώπων.
Σήμερα μπορούμε, πλέον, να ισχυριστούμε ότι τα πιο δύσκολα έχουν περάσει.
Οι θυσίες των συμπολιτών μας πιάνουν «τόπο».
Σήμερα η Ελλάδα με ρεαλισμό, αυτοπεποίθηση και αποφασιστικότητα απαλλάσσεται οριστικά από τις στρεβλώσεις και παθογένειες του παρελθόντος,
απελευθερώνει και εξελίσσει τα αναπτυξιακά συγκριτικά της πλεονεκτήματα, όπως το υψηλής ποιότητας ανθρώπινο δυναμικό και τη γεωγραφική της θέση,
φιλοδοξώντας να αποτελέσει πόλο έλξης για επενδύσεις μεγάλης κλίμακας, να αποτελέσει κρίσιμο και δυνατό κρίκο μιας παγκόσμιας αλυσίδας αξίας.
Η ανεργία για πρώτη φορά μετά απο τέσσερα χρόνια συνεχόμενης αύξησης, δείχνει να σταθεροποιείται πριν αρχίσει μια ισχυρή τάση αποκλιμάκωσης της το 2014.
Πλήθος νέων επιχειρηματικών πρωτοβουλιών απο νέους ανθρώπους, κυρίως στο χώρο των νέων τεχνολογιών (start-ups) δείχνουν το δρόμο για την έξοδο της χώρας απο την κρίση.
Η επενδυτική εμπιστοσύνη και η ανάκαμψη της οικονομίας κατακτώνται με σταθερότητα και αξιοπιστία.
Θα έλεγα ότι δεν είναι, πλέον, καθόλου μακριά η στιγμή που η ελληνική οικονομία, πιο δυναμική από ποτέ, θα αρχίσει ξανά να «γεννά» νέες θέσεις εργασίας, εισοδήματα και ευημερία.
Και αυτή τη φορά ωφελημένοι θα είναι πρώτα από όλους οι νέοι της χώρας.
Με αυτές τις σκέψεις εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες αυτής της ημερίδας.
