Εμείς και οι άλλοι. Χιλιοειπωμένη έκφραση, με επίπλαστα στοιχεία ομαδικότητας και δημοκρατικότητας. Αναφερόμαστε σε πολλούς, δημιουργώντας το άλλοθι της προσωπικής μας «αυθεντίας», της εξιδανικευμένης ατομικότητάς μας. Το εγώ αμυνόμενο στη διάχυση του εμείς και επιτιθέμενο στην αοριστία των άλλων. Το εγώ κρυπτόμενο στην ασφάλεια των πολλών, ένθεν κακείθεν.
Εκατό φορές την ημέρα εντάσσουμε τον εαυτό μας σε κάποιο «εμείς» με εκατό διαφορετικά κριτήρια. Κριτήρια πολιτικά, εθνικά, αθλητικά, φυλετικά, επαγγελματικά, κομματικά, σεξουαλικά, οπαδικά, εταιρικά, επιστημονικά, οικογενειακά, θρησκευτικά, χρωματικά, παρεϊκά, οικονομικά, γεωγραφικά. Κριτήρια καταγωγής, συμπεριφοράς, εμφάνισης, μόρφωσης, ήθους, έκφρασης, σκέψης, πρακτικής. Κριτήρια αποδοχής, αναγνωρισιμότητας, αναγνωσιμότητας, ανάδειξης, μεγέθους, υποστήριξης, επιτυχίας, αποτυχίας, σχήματος. Κριτήρια παρελθόντα, παρόντα και μέλλοντα. Κριτήρια υπαρκτά και ανύπαρκτα, ουσιαστικά και ανόητα, σοβαρά και φαιδρά, εσωγενή και εξωγενή.
Και κάθε φορά το εγώ μας, ανήκει σε διαφορετικό εμείς, αλλά πάντα στο εμείς, έναντι των άλλων. Των άλλων, που ήταν στο εμείς μας, με το προηγούμενο κριτήριο! Τι μπέρδεμα, θεέ μου. Μια κινούμενη άμμος που δημιουργεί καινούργιους λοφίσκους «εμείς» σε κάθε φύσημα του ανέμου. Λοφίσκους από κόκκους άμμου που βρισκότανε στους «άλλους» πριν το φύσημα του ανέμου.
Και το εγώ μας σταθερό; Όχι βέβαια, κινείται με τις ίδιες ταχύτητες από λοφίσκο σε λοφίσκο, από σύνολο σε σύνολο και, ω του θαύματος, προσδιορίζει και χαρακτηρίζει το σύνολο ως «εμείς», στέλνοντας στην αντίπερα όχθη όλα τα άλλα σύνολα. Το άκρον άωτον του εγωϊσμού, ο υπερθετικός βαθμός του εγώ, ο πληθυντικός της Μεγαλειότητάς μας. Σε κλάσματα δευτερολέπτου αποφασίζουμε, όχι σε ποιο σύνολο ανήκουμε, αλλά ποιο σύνολο έχει την τιμή να το ονοματίζουμε «εμείς». Σε κλάσματα δευτερολέπτου διατάσουμε το πεδίο της μάχης, ποιοι είμαστε εμείς και ποιοι οι άλλοι, ποιοι είναι οι σύμμαχοι και ποιοι οι εχθροί, ποιους σώνουμε και ποιους σκοτώνουμε, ποιοι είναι οι καλοί και ποιοι οι κακοί, ποιοι οι ηθικοί και ποιοι οι ανήθικοι.
Εμείς. Ο πληθυντικός του «εγώ»; Όχι βέβαια, απλώς «εγώ» και κάποιοι «άλλοι» δημιουργούμε το «εμείς»! Και στη συνέχεια, «εγώ» και κάποιοι άλλοι «άλλοι» δημιουργούμε πάλι το «εμείς». Και το κάθε «εμείς» διαφορετικό από το προηγούμενο. Όπως και το εγώ μας, με χίλια πρόσωπα, με χίλιες πτυχές. Πώς αλλιώς άλλωστε; Μια συνισταμένη, το αποτύπωμά μας στην κοινωνία. Κάτι σαν τη θεωρία των «μεγάλων αριθμών» στα μαθηματικά. Στα μικρά σύνολα αναδεικνύονται οι ιδιαιτερότητες του καθενός, όσο μεγαλώνει το σύνολο οι ιδιαιτερότητες υποχωρούν και στα μεγάλα σύνολα εξαφανίζονται. Είσαι πλέον μέρος μιας μάζας, ενός απρόσωπου αριθμού, ενός στατιστικού δείκτη.
Είχα διαβάσει κάποτε, φοιτητής ήμουνα ακόμα, ότι δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα από το να είσαι διαφορετικός από όλους. Κι όμως υπάρχει! Να είσαι ίδιος με όλους!
Εξαιρετικός!
– Εύγε!