Οι διακοπές τελείωσαν, το καλοκαιράκι μας αποχαιρετά σιγά-σιγά, η κίνηση στους δρόμους μεγαλώνει, ο δακτύλιος επανέρχεται και όλα δείχνουν να μπαίνουν σε τάξη. Βέβαια, η κεντρική πολιτική σκηνή δεν έπαψε να μας τροφοδοτεί με ειδήσεις όλο το δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου, η τρόικα δεν έκανε διακοπές και οι διεθνείς εξελίξεις μόνο καλοκαιρινή ηρεμία δεν προσέφεραν. Στην ασφαλιστική μας αγορά, αν εξαιρέσουμε το κλείσιμο της Διεθνούς Ένωσης στα μέσα Ιουλίου, γεγονός σημαντικό βέβαια, δεν συνέβη κάτι το συγκλονιστικό. Το αντίθετο μάλιστα, καμία εμφάνιση της Εποπτικής Αρχής, καμία ανακοίνωση της ΕΑΕΕ, καμία κίνηση από πλευράς Διαμεσολάβησης. Μόνο εταιρικές ανακοινώσεις, δράσεις και στατιστικά στοιχεία. Μια παράξενη ηρεμία ακολούθησε το πρώτο εξάμηνο του έτους που ήταν γεμάτο από γεγονότα, αντεγκλήσεις, αλληλοκατηγορίες, ανακοινώσεις, επαφές, συσκέψεις, υπομνήματα, έως και περίεργες δημοσιεύσεις. Moratorium; Συνειδητοποίηση των τεράστιων δυσκολιών της αγοράς και προσωρινή αναστολή κάθε ενέργειας από κάθε πλευρά, που θα επιβάρυνε το κλίμα; Οπισθοχώρηση από διακηρυγμένες θέσεις; Νομίζω, τίποτα από όλα αυτά. Απλά, ηρεμία πριν την καταιγίδα.
Δεν είμαι απαισιόδοξος, δεν είμαι καταστροφολόγος, είμαι αισιόδοξος, αλλά και ρεαλιστής. Το κλίμα βαραίνει, τα προβλήματα συσσωρεύονται, πολλά ζητήματα σε εκκρεμότητα. Ένας δύσκολος χειμώνας έρχεται, είτε το δούμε γενικότερα για την οικονομία μας, είτε στενά για την ασφαλιστική μας αγορά. Κάθε πλευρά έχει τις εκκρεμότητές της, τα προβλήματά της.
Η Εποπτική Αρχή έχει στον αέρα δύο Πράξεις, που ενώ υποτίθεται ότι έχει ολοκληρωθεί η τελική επεξεργασία τους, δεν βγαίνουν στον αέρα, δεν υπογράφονται. Κατανόηση των τεράστιων δυσκολιών εφαρμογής τους σε πολλά σημεία; Προβληματισμός για τις τυχόν περισσότερες αρνητικές παρά θετικές επιπτώσεις τους στο σημερινό οικονομικό περιβάλλον; Ή απλώς αναμονή της κατάλληλης Παρασκευής που ξαφνικά θα αναρτηθούν στην ιστοσελίδα της, ως υπογεγραμμένες Πράξεις του Διοικητή;
Παράλληλα, οι έλεγχοί της στις εταιρείες συνεχίζονται, πολλά ακούγονται για δυο-τρεις εταιρείες στο… βαθύ κόκκινο, αλλά βλέπουν το φως της δημοσιότητας και άρθρα που την εγκαλούν για επιλεκτικούς ελέγχους και αποφάσεις. Το θέμα των εταιρειών ΕΠΥ βρίσκεται μονίμως στην επικαιρότητα και το βάρος, δικαίως ή αδίκως, πέφτει πάλι στην Εποπτική Αρχή. Τέλος, η πολιτική του «ξαφνικού θανάτου» που εφαρμόζει έχει καταδικαστεί από όλους και ίσως η αγορά να μην αντέχει έναν ακόμα.
Οι Ασφαλιστικές Εταιρείες έχουν εγκλωβιστεί (ή κάποιες έχουν παρασυρθεί) στον επικίνδυνο φαύλο κύκλο του φθηνού ασφαλίστρου στον κλάδο αυτοκινήτων και παράλληλα μετρούν τις ακυρώσεις τους στους υπόλοιπους κλάδους των γενικών ασφαλίσεων. Όσο για τον κλάδο ζωής, τα δύο τελευταία χρόνια λειτούργησε περισσότερο ως αιμοδότης των οικονομικών των επιχειρηματιών και των οικογενειαρχών, παρά ως ασφαλιστικός κλάδος! Το ρευστό που δεν μπορούσε να βρει ο επιχειρηματίας από την τράπεζα, το έβρισκε στον ασφαλιστικό του κουμπαρά που έσπαγε. Το ίδιο και ο ιδιώτης, για να καλύψει υποχρεώσεις του, κυρίως προς το κράτος, που με περισσή ευκολία τις ποινικοποιούσε, κατεβάζοντας όλο και πιο κάτω το όριο.
Παράλληλα, οι ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών επηρέασαν άμεσα τις θυγατρικές ασφαλιστικές τους εταιρείες για τις οποίες αναζητούνται αγοραστές, λες και δεν συμβαίνει τίποτα! Και γιατί να συμβαίνει άλλωστε, όταν ο πραγματικός ιδιοκτήτης των ασφαλιστικών αυτών εταιρειών είναι το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας; Τέλος, όλες οι εταιρείες βρίσκονται καθημερινά στο κυνήγι της ρευστότητας και των αποθεματικών, ενώ νιώθουν πλέον την ενόχληση της παρουσίας όλο και περισσότερων εταιρειών ΕΠΥ, που τους ροκανίζουν την πίτα του αυτοκινήτου. Όσο για τα ανασφάλιστα, τα προσωρινά στοιχεία λένε ότι ανταποκρίθηκαν περίπου οι μισοί και το κράτος, αφού ψήφισε με καθυστέρηση δύο περίπου ετών το νόμο, τώρα συστήνει επιτροπές για να ξανασυζητήσουμε ποια είναι τα ανασφάλιστα και πώς θα τα χειριστούμε!
Οι πιο μεγάλες αλλαγές όμως, ίσως να έρχονται στο χώρο της Διαμεσολάβησης. Πέρα από τη χιλιοειπωμένη ανάγκη συνένωσης των δυνάμεών τους (που από ό,τι φαίνεται όλοι την διακηρύσσουν και ελάχιστοι την υλοποιούν), στην αγορά δημιουργούνται πολύ μεγάλα σχήματα, που σκοπό έχουν να προσελκύσουν τους πολλούς και αδύναμους μεμονωμένους πράκτορες και ασφαλιστικούς συμβούλους, που βιώνουν με το διπλό άγχος, αφενός των οικονομικών τους ανοιγμάτων (κυρίως προερχόμενων από το παρελθόν, για τα οποία δεν είναι αποκλειστικά υπεύθυνοι) και αφετέρου της ορατής πλέον μη βιωσιμότητάς τους στο συγκεκριμένο οικονομικό περιβάλλον. Η δημιουργία ολιγοπωλιακών καταστάσεων και στο χώρο της διαμεσολάβησης θεωρώ ότι εγκυμονεί αρκετά προβλήματα για την ήδη επιβαρυμένη αγορά. Μεγάλες παραγωγές αλλάζουν χέρια (οι περισσότερες ως άθροισμα μικρότερων παραγωγών), οι μαύροι κωδικοί πληθαίνουν ανησυχητικά και τις περισσότερες φορές, «η ποσότητα» υπερισχύει «της ποιότητας».
Και ο βασικός παίκτης της ασφαλιστικής αγοράς, ο Πελάτης, ο Καταναλωτής; Αυτός είναι οικονομικά εξουθενωμένος, κοινωνικά κουρασμένος και έτοιμος να εκραγεί προς κάθε κατεύθυνση. Ειδικότερα για τις «ασφάλειες» δεν έχει την καλύτερη γνώμη και η σκιά του ομίλου Ασπίς είναι πολύ βαριά ακόμα. Η αναζήτηση του φθηνότερου ασφαλίστρου (από ανάγκη; από ένστικτο;) και η παράλληλη μείωση του πλήθους των οχημάτων (αποσύρσεις, κατάθεση πινακίδων, μη αγορά νέων) τον κατέστησαν περιζήτητο και αυτός, έλαβε το μήνυμα και έγινε ακόμα πιο απαιτητικός, πιο διερευνητικός, πιο επιλεκτικός.
Αν λοιπόν διανύουμε μια περίοδο ηρεμίας πριν την καταιγίδα , πότε θα ξεσπάσει η καταιγίδα; Μάντης δεν είμαι, αλλά είμαι βέβαιος ότι η ηρεμία θα διατηρηθεί μέχρι και τη συνάντηση της Ύδρας, στο τέλος του μήνα. Έχουμε και τόσους ξένους καλεσμένους απ’ όλο τον κόσμο, δεν μπορεί να πάμε στο όμορφο νησί… τσακωμένοι! Μετά, όλος ο χρόνος είναι δικός μας, θα έχει μπει για τα καλά και το φθινόπωρο, άρα φυσιολογικές θα είναι και οι αστραπές και οι βροντές. Μακάρι να διαψευσθούμε.