Ο Γ. Παπανδρέου Προσπαθεί να Αναστηλώσει την Οικονομία της Ελλάδας!

Αναδημοσιεύουμε ένα σχόλιο του «Economist» που αναφέρεται στην Ελλάδα και γράφτηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2009. Περιγράφει Πώς μας Βλέπουν και Πώς μας Αξιολογούν οι ξένοι! Είναι καταθλιπτικό!

Οι υποσχέσεις του Πρωθυπουργού για δημοσιονομική λιτότητα δεν έχει πείσει τις αγορές.

Διαβάστε Επίσης

Έως 55 δις οι ασφαλισμένες απώλειες από την επέλαση των Helene & Milton

Oct 22, 2024 - Updated on Oct 23, 2024

Η Fitch υποβαθμίζει τη Euroins Romania σε «CC» IFS

Mar 29, 2023

Η μία μετά την άλλη οι Κυβερνήσεις της Ελλάδας κατόρθωσαν να εξαπατήσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση ως προς το μέγεθος του δημοσιονομικού ελλείμματος, ρίχνοντας την ευθύνη στις προκατόχους τους και υποσχόμενες ότι οι ίδιες θα πετύχουν καλύτερα αποτελέσματα. Δεν το κατορθώνουν πια. Η οργή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εκτίναξη του προβλεπόμενου για το 2009 δημοσιονομικού ελλείμματος από 6,7% του ΑΕΠ (σύμφωνα με τα στοιχεία της προηγούμενης κεντροδεξιάς κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας) σε 12,7% (η πρόβλεψη της νέας κεντροαριστερής κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ) συνέβαλε στην καθίζηση των αγορών των Ελληνικών ομολόγων και προκάλεσε αυστηρές προειδοποιήσεις για τον κίνδυνο πτώχευσης της χώρας.

Προς το παρόν η ιδέα να στραφεί η Ελλάδα στους Κοινοτικούς της εταίρους για στήριξη ή να καταφύγει στο ΔΝΤ για βοήθεια δεν εξετάζεται σοβαρά. Ο Υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου δηλώνει ότι δεν υπήρξαν τέτοιου είδους διαπραγματεύσεις με τους Ευρωπαίους ομολόγους του και προσθέτει πως καμία χώρα της Ευρωζώνης δε θα μπορούσε να καταφύγει στο ΔΝΤ. Ωστόσο, η αρνητική διάθεση της αγοράς ενδέχεται να αλλάξει τα πράγματα.

Εδώ και μόλις δέκα εβδομάδες που το ΠΑΣΟΚ ήρθε στην εξουσία το κόστος νέου διετούς δανεισμού αυξήθηκε κατά 1,35 ποσοστιαίες μονάδες. Ταυτόχρονα, το δημόσιο χρέος τον επόμενο χρόνο θα ανέλθει στο 125% του ΑΕΠ από 113% που ήταν αυτόν το χρόνο. Στις 15 Δεκεμβρίου η Ελλάδα κατέφυγε μέσω ιδιωτικών τοποθετήσεων σε τοπικές τράπεζες για τη σύναψη δανείων κυμαινόμενου επιτοκίου πενταετούς διάρκειας ύψους 2 δισ. ευρώ, καθώς οι διαχειριστές του δημόσιου χρέους ανησυχούσαν ότι οι επενδυτές θα απέφευγαν μια προσφορά σταθερού επιτοκίου.

Ο βασανιστικός αγώνας της Ελλάδας στις χρηματοοικονομικές αγορές θα συνεχιστεί. Μέσα στο 2010 πρέπει να συγκεντρώσει περίπου 55 δισ. ευρώ για την αναχρηματοδότηση του υφιστάμενου χρέους και την πληρωμή των μισθών και των συντάξεων, ενώ το μεγαλύτερο μέρος αυτού του ποσού πρέπει να αντληθεί στο α΄ εξάμηνο. Πράγματι, η κυβέρνηση σχεδιάζει να συγκεντρώσει το 40% του ποσού στους πρώτους τέσσερις μήνες, ανεξαρτήτως κόστους, γεγονός που σύμφωνα με ορισμένους παρατηρητές δίνει την αίσθηση απόγνωσης. Η πιθανότητα αδυναμίας πληρωμών απορρίπτεται ως κινδυνολογία από το Υπουργείο Οικονομικών. Όμως, οι τραπεζίτες εμφανίζονται λιγότερο αισιόδοξοι. «Οι αγορές θα δώσουν στην Κυβέρνηση δύο ακόμη μήνες για να αλλάξει την κατάσταση, όχι περισσότερο», δηλώνει ένας τραπεζίτης.

Η αναποφασιστικότητα της Κυβέρνησης είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους η Ελλάδα δέχεται τόσο έντονη επίθεση στις αγορές. Ο νέος Πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου δίσταζε να αθετήσει τις προεκλογικές του υποσχέσεις για πραγματικές αυξήσεις μισθών και έκτακτες κοινωνικές παροχές, ακόμη και μετά την επίσκεψη στην Αθήνα του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν-Κλοντ Τρισέ, ο οποίος προέτρεψε για τη λήψη «γενναίων μέτρων» – την περικοπή δηλαδή των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων, λύση που ακολούθησε η Ιρλανδία. Στη σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 10 Δεκεμβρίου ο κ. Παπανδρέου κατέπληξε τους ομολόγους του όταν παραδέχθηκε πως η Ελλάδα μαστίζεται από τη διαφθορά, που, όπως υποστήριξε, αποτελεί την κύρια αιτία των οικονομικών δεινών της. Στην Ελλάδα οι πιο κυνικοί κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο κ. Παπανδρέου προσπαθούσε να χρησιμοποιήσει το πρόβλημα της διαφθοράς («τόσο χαρακτηριστική για την Ελλάδα όσο και η Ακρόπολη» σχολιάζει κάποιος), για να διασφαλίσει συναίνεση σε ανεπιθύμητες μεταρρυθμίσεις.

Στις 14 Δεκεμβρίου ο κ. Παπανδρέου προσπάθησε ακόμη περισσότερο. Ανακοίνωσε το πάγωμα των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων που υπερβαίνουν τις 2.000 ευρώ μηνιαίως και μείωση κατά 10% των επιδομάτων. Το μέτρο είναι σκληρότερο απ’ ό,τι δείχνει, καθώς τα επιδόματα προσθέτουν 60-90% στο βασικό μισθό και θα φορολογούνται στο μέλλον με συντελεστή 40% και όχι με 10% που φορολογούνται σήμερα. Ο περιορισμός (που φτάνει στα όρια του παγώματος) των προσλήψεων στο δημόσιο τομέα και των εξοπλιστικών δαπανών, η περικοπή κατά 10% των λειτουργικών δαπανών και η αύξηση της φορολόγησης των ανώτερων εισοδημάτων έχουν στόχο να κατεβάσουν τον επόμενο χρόνο το έλλειμμα στο 8,7% του ΑΕΠ. Ο κ. Παπανδρέου επέμεινε ότι η Ελλάδα θα περιορίσει το έλλειμμα κάτω από το 3% του ΑΕΠ, ποσοστό που αποτελεί το αποδεκτό όριο της Ευρωζώνης, μέχρι το 2013 (ένα στόχο που ακόμη και με «μαγειρεμένα» στοιχεία η χώρα πέτυχε μόνο μία φορά από την ένταξή της στο ευρώ το 2001).

Οι καχύποπτοι δεν πείστηκαν. Ο οίκος αξιολογήσεων Standard & Poor’s αντέδρασε με υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας μόλις μία εβδομάδα μετά την υποβάθμιση από τον οίκο Fitch. Η υποβάθμιση ήρθε τη στιγμή που ο κ. Παπακωνσταντίνου ολοκλήρωνε την περιοδεία του στις Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, που είχε στόχο να αποκαταστήσει την αξιοπιστία της Ελλάδας. (Εμφανίζεται πεπεισμένος ότι ο τρίτος οίκος αξιολογήσεων Moody’s δε θα υποβαθμίσει την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας τόσο γρήγορα.)

Ο κ. Παπακωνσταντίνου είναι οικονομολόγος με σπουδές στη Βρετανία, γνωρίζει από αριθμούς και ξέρει τι πρέπει να γίνει. Το σχέδιό του είναι να λειτουργήσει η στατιστική υπηρεσία ως ανεξάρτητη υπηρεσία για να ανακτηθεί η χαμένη αξιοπιστία. Έχει όμως δώσει μάχη για να κερδίσει την εμπιστοσύνη του κ. Παπανδρέου και ίσως δεν κατορθώσει να την κρατήσει. Η Υπουργός Ανάπτυξης Λούκα Κατσέλη πιστεύει ότι η Ελλάδα πρέπει να ξαναμπεί σε αναπτυξιακή πορεία μέσω δανεισμού και γενναιόδωρων παροχών προς τα χαμηλά εισοδήματα. Απευθύνεται στην ιδεαλιστική πλευρά του κ. Παπανδρέου και έχει απήχηση στους σοσιαλιστές της σχολής «φορολόγηση και παροχές» που θυμούνται τον πατέρα του, Ανδρέα Παπανδρέου, ως Πρωθυπουργό στη δεκαετία του 1980.

Η επιστροφή του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία υπήρξε χαοτική και αυτό δε βοηθάει. Οι θέσεις των Γενικών Γραμματέων προκηρύχθηκαν μέσω Διαδικτύου σε μια προσπάθεια τόνωσης της διαφάνειας, αλλά εξαιτίας της έλλειψης κατάλληλων υποψηφίων η Κυβέρνηση επέστρεψε στην παλιά συνήθεια της τοποθέτησης πιστών στο κόμμα στελεχών. Μολαταύτα, υπάρχουν αρκετές σημαντικές θέσεις που δεν έχουν επανδρωθεί, περιλαμβανομένης και του οικονομικού συμβούλου του Πρωθυπουργού. Ο κ. Παπανδρέου, ο οποίος επέλεξε να κρατήσει ο ίδιος το Υπουργείο Εξωτερικών και αποφάσισε να παραμείνει Πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, προτιμά τη διπλωματική αρένα από το κοπιώδες έργο της τακτοποίησης των δημόσιων οικονομικών.

Υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν και στο εξωτερικό μέτωπο. Πρέπει να δοθεί και πάλι προσοχή στη φιλία της Ελλάδας με την Τουρκία, την οποία η προηγούμενη Κυβέρνηση είχε εγκαταλείψει στην τύχη της. Οι σχέσεις των δύο χώρων είχαν ενταθεί πρόσφατα εξαιτίας της απροθυμίας της Τουρκίας να ελέγξει το πλήθος μεταναστών από χώρες της Κεντρικής Ασίας και της Μέσης Ανατολής που διακινούνται από τις ακτές της προς τα ελληνικά νησιά – παρά τις περιπολίες των σκαφών και των ελικοπτέρων της Frontex που ελέγχουν την παράνομη μετανάστευση. Η Ελλάδα πρέπει επιπλέον να συμφιλιωθεί με την Αμερική, μετά την ένταση που προκάλεσε το βέτο του κ. Παπανδρέου για την είσοδο της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ εξαιτίας της 18χρονης διένεξης σχετικά με το όνομα του βόρειου γείτονα της Ελλάδας. Προς το παρόν ωστόσο ο κ. Παπανδρέου ίσως πρέπει να εστιάσει περισσότερο στα εσωτερικά ζητήματα και να φροντίσει ώστε κάποιος συνεργάτης του να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στην αγορά ομολόγων.