Ξεχάσατε που βάλατε τα κλειδιά σας, ψάχνετε συνεχώς τα γυαλιά σας, ανοίγετε ένα συρτάρι και δεν θυμάστε τι θέλατε να πάρετε από μέσα, βλέπετε ένα γείτονα και δεν θυμάστε το όνομά του, σας ρωτούν το τηλέφωνό σας και κάνετε αρκετή ώρα για να το θυμηθείτε…
Αν τα προβλήματα που έχετε με τη μνήμη σας είναι τέτοιου είδους, δεν χρειάζεται να ανησυχείτε και να πηγαίνει ο νους σας στο Αλτσχάιμερ.
Φυσικά, όσο μεγαλώνουμε τόσο φθίνει η μνήμη και γίνεται πιο επιλεκτική, με αποτέλεσμα να συγκρατούμε μόνο σημαντικές πληροφορίες.
Από την άλλη, η απώλεια των νευρικών κυττάρων αναπληρώνεται κατά κάποιον τρόπο από τις εμπειρίες μας, γι’ αυτό έχουμε ηλικιωμένους που θυμούνται απίστευτα πράγματα.
Πρέπει να έχουμε υπόψη μας, ιδιαίτερα οι νεότεροι, ότι μπορεί να υπάρχουν ένα σωρό λόγοι που μπορεί να ευθύνονται για τα… ολισθήματα της μνήμης, και όχι μόνο οι εκφυλιστικές νόσοι. Για να μην… ξεχνιόμαστε, λοιπόν, ας δούμε ορισμένους από αυτούς τους λόγους.
Το έντονο καθημερινό στρες
Από τους πιο κακούς συμβούλους της μνήμης είναι το στρες. Όταν, μάλιστα, είναι έντονο και παρατεταμένο, μπορεί να οδηγήσει στην κατάθλιψη και να αλλάξει τη δομή και τη λειτουργία του εγκεφάλου μας. Υπάρχουν ενδείξεις ότι τα υψηλά επίπεδα των ορμονών του στρες φθείρουν τα κύτταρα του εγκεφάλου και βλάπτουν τον ιππόκαμπο (σημαντική δομή του εγκεφάλου που ρυθμίζει τη μνήμη). Λειτουργώντας υπό την επίδραση έντονου στρες, τόσο η μνήμη όσο και η κρίση μας επηρεάζονται αρνητικά και προκαλούνται διαταραχές της συγκέντρωσης και της προσοχής.
Οι ανθυγιεινές συνήθειες
Όσοι έχουμε υιοθετήσει επί χρόνια πολλές ανθυγιεινές συνήθειες (π.χ. καπνίζουμε, ξενυχτάμε, πίνουμε αλκοόλ, δεν ασκούμαστε, αποφεύγουμε τα φρούτα και τα λαχανικά) αντιμετωπίζουμε τριπλάσιο κίνδυνο να εμφανίσουμε σημαντική φθορά των νοητικών μας ικανοτήτων και διπλάσιο κίνδυνο να αναπτύξουμε προβλήματα μνήμης, σύμφωνα με γαλλική μελέτη που έκαναν ειδικοί του Νοσοκομείου «Paul Brousse». Η συστηματική κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ, για παράδειγμα, καταστέλλει τη λειτουργία του νευρικού συστήματος, με αποτέλεσμα ο εγκέφαλος να μην μπορεί να απομνημονεύει με ευκολία. Από την άλλη, το κάπνισμα προκαλεί σύσπαση και ανεπαρκή αιμάτωση των αγγείων του εγκεφάλου.
Ο ύπνος που δεν ξεκουράζει
Η πρόσκαιρη απώλεια μνήμης μπορεί να σχετίζεται με έλλειψη ή κακή ποιότητα ύπνου. Ο ύπνος βοηθά στη μνήμη και είναι απαραίτητος για τη διαδικασία της μάθησης. Πιο συγκεκριμένα, βοηθά να αποθηκεύονται και να «ταξινομούνται» οι πληροφορίες που παίρνουμε κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αντίθετα, όταν δεν κοιμόμαστε αρκετά ή καλά, τότε μπορεί να παρουσιάσουμε αδυναμία συγκέντρωσης και απώλεια μνήμης.
Κακή συναισθηματική κατάσταση
Πίσω από την αφηρημάδα και τα συχνά κενά μνήμης μπορεί να κρύβεται η κακή συναισθηματική μας κατάσταση. Όταν ο νους είναι απασχολημένος με ανήσυχες και καταθλιπτικές σκέψεις, η μνήμη αποδιοργανώνεται. Η έλλειψη ελπίδας, αυτοπεποίθησης, η αίσθηση ανικανότητας, είναι αρνητικά συναισθήματα που της δημιουργούν προβλήματα. Χωρίς άγχος και θλιβερές σκέψεις, οι δυνατότητες της μνήμης μας είναι πολύ μεγαλύτερες.
Η μοναξιά
Η απουσία φίλων και συναναστροφών «κοιμίζουν» τα εγκεφαλικά μας κύτταρα. Γι’ αυτό και η μοναξιά θεωρείται από τους χειρότερους εχθρούς της μνήμης, του λόγου και της σκέψης. Ένας άνθρωπος που ζει μόνος, δεν έχει ενδιαφέροντα, η ζωή του είναι μονότονη, δεν διεγείρει το μυαλό του με καινούργια μηνύματα, είναι πιθανό να παρουσιάσει σταδιακά εξασθένηση της μνήμης του. Όσο πιο συχνά μιλάμε στο τηλέφωνο, όσο πιο συχνά βγαίνουμε για να διασκεδάσουμε και να συζητήσουμε, τόσο καλύτερη μνήμη θα έχουμε. Η έντονη κοινωνική ζωή φαίνεται πως βοηθά να διατηρούνται σε καλό επίπεδο οι εγκεφαλικές μας λειτουργίες, ενώ η διαδικασία της συνομιλίας αφυπνίζει τη μνήμη.
Οι στερητικές δίαιτες
Οι εξαντλητικές δίαιτες στερούν από τον οργανισμό, και κατ’ επέκταση από τον εγκέφαλο, πλήθος θρεπτικών συστατικών, απαραίτητων για την εύρυθμη λειτουργία του. Αρκετές έρευνες έχουν δείξει ότι όσοι ακολουθούν στερητικές δίαιτες έχουν χαμηλότερη απόδοση σε νοητικές δοκιμασίες σε σχέση με εκείνους που ακολουθούν ισορροπημένη διατροφή. Είναι σημαντικό, λοιπόν, όσοι θέλετε να χάσετε κιλά να το κάνετε ακολουθώντας μια ισορροπημένη δίαιτα, που δε θα θέσει σε κίνδυνο τη μνήμη σας.
Η πολλή τηλεόραση
Η πολύωρη και παθητική παρακολούθηση τηλεόρασης «αποκοιμίζει» τις μνημονικές μας ικανότητες, καθώς η μνήμη θέλει εξάσκηση για να παραμείνει ακμαία. Αμερικανοί ερευνητές από την κλινική «Mayo» υποστηρίζουν ότι σε σχετική έρευνα φάνηκε πως όσοι παρακολουθούσαν τηλεόραση για λιγότερο από 7 ώρες την ημέρα είχαν 50% μειωμένη πιθανότητα να εμφανίσουν άνοια σε σχέση με αυτούς που παρέμεναν κολλημένοι μπροστά στους τηλεοπτικούς δέκτες για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Κάποια φάρμακα
Ορισμένα από τα πλέον συνηθισμένα φάρμακα που παίρνουμε για άλλα προβλήματα υγείας μπορεί να ευθύνονται για τα σκαμπανεβάσματα της μνήμης μας. Αντικαταθλιπτικά, αγχολυτικά, αντιυπερτασικά, κορτικοειδή, αντιισταμινικά ενδέχεται να επηρεάζουν την καλή λειτουργία της μνήμης.