Κατανοώ ότι μπορεί να μην είστε ειδικοί, ότι μπορεί να μην είναι το γνωσιακό σας αντικείμενο ή η δουλειά σας ή το ενδιαφέρον σας. Ωστόσο αισθάνομαι και μπορώ να εικάσω ότι οι περισσότεροι από εσάς με έναν αυθορμητισμό θα νιώθατε μια ανασφάλεια.
Του Μιχάλη Τζωρτζωρή, Προέδρου του ΔΣ του ΣΕΜΑ & Διευθύνοντα Συμβούλου της AMT Insurance Brokers (Αναδημοσίευση από το περιοδικό Broker’s Time τεύχος 69)
Σε καμία περίπτωση δεν θα στοιχηματίζατε ότι ηγούμαστε των αλλαγών, ότι έχουμε το καλύτερο και πιο προηγμένο σύστημα διαχείρισης κινδύνων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μάλλον θα νιώθατε ότι σε έναν ακόμα τομέα υστερούμε. Έχετε δίκιο!
Στη χώρα μας χρησιμοποιούμε ένα μοντέλο μονοπωλιακού κρατικού συστήματος αγροτικών ασφαλίσεων που αναπτύχθηκε τις δεκαετίες 70 – 80 και ονομάζεται ΕΛΓΑ. Το πρόβλημα είναι ότι σύμφωνα με τη διεθνή εμπειρία το μοντέλο αυτό για μια σειρά από λόγους σε καμία χώρα στον πλανήτη που το οικειοποιήθηκε δεν κατάφερε να ισοσκελίσει τις αποζημιώσεις και τα έξοδα διαχείρισης με τα ασφάλιστρα. Αυτό με μαθηματική ακρίβεια οδήγησε σε επιδείνωση των όρων ασφάλισης. Δηλαδή, μεγαλύτερες απαλλαγές στην κάλυψη και μικρότερα όρια αποζημιώσεων. Δηλαδή τελικώς ανασφάλεια!
Ενδεικτικά σήμερα στη χώρα μας οι αποζημιώσεις των αγροτών έχουν απαλλαγές που φθάνουν το 40% της ζημιάς τους ενώ τον Ιούλιο του 2020 (ν.4711) ως μέτρο μείωσης των ζημιών του ΕΛΓΑ αποφασίστηκε η μείωση του ανώτατου ποσού αποζημιώσεων στις 70.000€ (ή 140.000€ για καλλιέργειες που καλλιεργούνται σε δύο (2) περιόδους εντός του ιδίου έτους, εαρινή και φθινοπωρινή) έναντι των 250.000€ που ίσχυε από το 2016.
Αν το αναλύσουμε βαθύτερα θα κατανοήσουμε την σπουδαιότητα του προβλήματος. Καθώς αυτός ο κακός σχεδιασμός στη διαχείριση των κινδύνων που απειλούν την αγροτική παραγωγή δεν είναι ένα θέμα που περιορίζεται στην εξασφάλιση του εισοδήματος των παραγωγών, αλλά επεκτείνεται και πολύ παραπάνω στην εξασφάλιση της επισιτιστικής συνέχειας. Λάβετε υπόψη σας 3 παράγοντες:
- Η παγκόσμια ανάγκη και ζήτηση τροφίμων θα διπλασιαστεί μέχρι το 2050.
- Η κλιματική αλλαγή ενισχύεται κάθε χρόνο και θέτει σε κίνδυνο τη βιώσιμη προσφορά τροφίμων για την ικανοποίηση αυτής της ζήτησης. Ήδη, η παραγωγή τροφίμων σε τροπικές και υποτροπικές χώρες, ιδίως στην Αφρική νοτίως της Σαχάρας, κινδυνεύει και μια μεγάλη επισιτιστική κρίση σε αυτές τις περιοχές θα έχει επιπτώσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη.
- Στα παραπάνω προσθέστε τους εξωγενείς παράγοντες. Για παράδειγμα ο πόλεμος στην Ουκρανία μείωσε την παραγωγή του 4ου μεγαλύτερου εξαγωγέα σιτηρών και καλαμποκιού στον κόσμο στο 50%. Ήδη ο ΟΗΕ φοβάται για έναν νέο «τυφώνα πείνας» που μπορεί να πλήξει όλο τον κόσμο.
Είναι εμφανές ότι το μοντέλο διαχείρισης της διασφάλισης της αγροτικής παραγωγής στη χώρα μας δεν είναι ανταγωνιστικό. Δεν εξασφαλίζει τον παραγωγό, δεν δημιουργεί συνθήκες επαγγελματικής εμπιστοσύνης και δεν δημιουργεί το πλαίσιο ασφάλειας σε επενδυτές να επενδύσουν στον τομέα της αγροτικής παραγωγής (Φυτικής ή Ζωικής). Επιπλέον, ο ιδιωτικός ασφαλιστικός τομέας δεν επιθυμεί να συμμετέχει ικανοποιητικά καθώς έχει τις ανησυχίες του αφού ο άξονας πάνω στον οποίο κινείται η ασφάλιση της παραγωγής είναι η κλιματική αλλαγή, και το ρίσκο της ανάληψης του συγκεκριμένου κινδύνου είναι πλέον ιδιαίτερα υψηλό. Χωρίς αποθεματικά, χωρίς έργα ενεργητικής προστασίας είναι μια συνθήκη που μοιάζει με επαγγελματική αυτοκτονία. Δυστυχώς για μια ακόμα φορά κυνηγάμε το πρόβλημα αντί να το έχουμε προβλέψει. Το έχουμε διατυπώσει επανειλημμένα, ο μεγαλύτερος κίνδυνος στη χώρα μας είναι η απραξία, η ατολμία, η αναβλητικότητά μας να προλάβουμε αυτά που με βεβαιότητα γνωρίζουμε και οι ειδικοί μας προειδοποιούν ότι θα μας δημιουργήσουν σύντομα νέα σπουδαία προβλήματα.
Αυτή η ανεξήγητη στάση αδιαφορίας μας απέναντι σε διαγνωσμένες απειλές που νομοτελειακά διογκώνει τα προβλήματα και τα καθιστά δυσεπίλυτα. Το ίδιο που είπαμε για την ασφάλιση κατοικιών, το ίδιο που είπαμε για τις ασφαλίσεις επαγγελματικών ευθυνών, το ίδιο που είπαμε για τη μείωση της φορολογίας στις ασφαλίσεις, το ίδιο που είπαμε για την επιστροφή των κινήτρων στην υγεία. Απαιτείται συνεργασία του δημοσίου με τον ιδιωτικό τομέα, για να μπορέσουμε να υλοποιήσουμε αυτά που άλλες χώρες έπραξαν πριν από 30 χρόνια. Είναι απλό, βλέπουμε τα πιο επιτυχημένα μοντέλα και τα ακολουθούμε, δεν υπάρχει κανένας λόγος να ανακαλύψουμε τον τροχό. Απλά πρέπει να πορευτούμε με αποφασιστικότητα.
