Δύο χρόνια μετά το ξέσπασμα της πανδημίας της COVID-19, τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης παγκοσμίως ενδέχεται να μην «επιστρέψουν ποτέ στην κανονικότητα», καθώς προβλέπεται μια τέλεια καταιγίδα υφιστάμενων δυσκολιών και μελλοντικών κρίσεων.
Η πρόσφατη έκθεση της KPMG “Healthcare Horizons”, προειδοποιεί ότι τα συστήματα σε όλο τον κόσμο – από τις κρατικά χρηματοδοτούμενες υπηρεσίες υγείας έως τα μοντέλα ιδιωτικοποιημένης ασφάλισης – αντιμετωπίζουν δυνητικές υπαρξιακές κρίσεις που απαιτούν ριζοσπαστικούς και καινοτόμους τρόπους σκέψης.
Πολύ πριν από την COVID-19, η διαθεσιμότητα εργατικού δυναμικού και η ευημερία του, η αυξημένη ζήτηση υπηρεσιών λόγω της γήρανσης και της αύξησης του πληθυσμού, αλλά και το αυξημένο φορτίο των μη μεταδοτικών ασθενειών, επιβάρυναν ήδη σημαντικά τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης. Με το βλέμμα στο μέλλον, η έκθεση υπογραμμίζει ότι η πανδημία πιθανότατα θα αποδειχθεί το πρώτο από τα πολλά διαδοχικά κύματα κρίσεων που αναμένεται να πλήξουν τον κλάδο, όπως η παγκόσμια ύφεση, το χρέος που σχετίζεται με την αντιμετώπιση της COVID-19, η γεωπολιτική αστάθεια και οι καταστροφές από την κλιματική αλλαγή .
Στην έκθεση “Healthcare Horizons” διατυπώνονται τρία πιθανά μελλοντικά σενάρια για τον κλάδο:
- Υποβάθμιση: Στο σενάριο αυτό, τα συστήματα υγείας επιστρέφουν στους προ-πανδημίας τρόπους λειτουργίας τους. Συνεχίζουν να βασίζονται πρωτίστως στα νοσοκομειοκεντρικά μοντέλα περίθαλψης, να εστιάζουν τις προσπάθειες τους στην πρόσληψη νέου προσωπικού χωρίς να ασχολούνται με τη διατήρηση και την ευημερία του και να υιοθετούν νέες τεχνολογίες, με αποσπασματικό όμως τρόπο. Το αποτέλεσμα αυτού του σεναρίου είναι ότι οι οργανισμοί πιθανό να μην καταφέρουν να ανταποκριθούν στις αυξανόμενες απαιτήσεις και το κόστος των υπηρεσιών, κάτι που πιθανόν να οδηγήσει σε διαφορετικούς βαθμούς κατάρρευσης του συστήματος ή σε μακροπρόθεσμη υποβάθμιση της ποιότητας της περίθαλψης και της υγείας του πληθυσμού.
- Αποξένωση: Στο σενάριο αυτό, τα συστήματα υγείας υφίστανται ριζικό τεχνολογικό μετασχηματισμό, αξιοποιώντας δεδομένα και αναδυόμενες τεχνολογίες. Κάτι τέτοιο ωστόσο δεν συνοδεύεται από συμμετοχή και ενσωμάτωση της κοινότητας, ούτε στην επικέντρωση στο εργατικό δυναμικό. Αν και η τεχνολογία είναι πολλά υποσχόμενη όσον αφορά στις λύσεις για το μέλλον, το πιθανότερο αποτέλεσμα αυτού του σεναρίου είναι η δημιουργία συστημάτων δύο επιπέδων, όπου εκείνα με τους περισσότερο ψηφιακά εγγράμματους, αστικούς και εύπορους πληθυσμούς θα λαμβάνουν υψηλότερη ποιότητα υπηρεσιών. Η μονομερής επικέντρωση στην τεχνολογία ενέχει επίσης τον κίνδυνο δυσφορίας του κλινικού προσωπικού, ειδικά εάν η τεχνολογία εφαρμόζεται χωρίς το προσωπικό να αναλαμβάνει ισχυρό ρόλο.
- Συμπερίληψη: Στο συγκεκριμένο σενάριο, η τεχνολογία και τα πλεονεκτήματα της κοινότητας αξιοποιούνται για να ενισχυθεί η δυνατότητα του εργατικού δυναμικού να παρέχει φροντίδα υψηλής ποιότητας. Η τεχνολογία θεωρείται ως το μέσο για την επίτευξη του σκοπού – εμπλέκοντας τους ασθενείς στη ίδια τους τη φροντίδα, δίνοντας τη δυνατότητα στους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας να αλληλεπιδρούν καλύτερα με τους ασθενείς και ενδυναμώνοντας τις κοινότητες ώστε να καταφέρνουν να αντιμετωπίζουν ζητήματα ανισότητας στην υγεία και να εστιάζουν περισσότερο στην πρόληψη. Το αποτέλεσμα σε αυτό το σενάριο είναι ότι οι οργανισμοί υγειονομικής περίθαλψης ευδοκιμούν και ολόκληροι πληθυσμοί επωφελούνται από τη βελτίωση της υγείας και της φροντίδας.
Η έκθεση “Healthcare Horizons” καλεί για άμεση δράση για να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις τόσο του παρελθόντος όσο και του μέλλοντος και παροτρύνει τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων να επικεντρωθούν σε μια προσέγγιση χωρίς αποκλεισμούς μέσω της οποίας η τεχνολογία, το εργατικό δυναμικό και οι τρόποι εργασίας με βάση την κοινότητα, λειτουργούν σαν ένα τρίγωνο με κάθε πλευρά να ενισχύει τις άλλες δύο.
Μια νέα προσέγγιση που ενδυναμώνει τις κοινότητες και τους ασθενείς, αντιμετωπίζοντάς τους ως ενεργούς θεματοφύλακες της φροντίδας τους, σε συνεργασία με τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης, έχει τη δυνατότητα να μεταμορφώσει τον τρόπο διαχείρισης της υγείας με πολύ μεγαλύτερη συλλογική ευθύνη και πιο μακροπρόθεσμη προσέγγιση για ευρύτερη ευημερία.
Η Πέγκυ Βελλιώτου, Partner, Consulting, KPMG στην Ελλάδα, σημειώνει σχετικά «Είναι πολύ σημαντική η χρονική αυτή στιγμή, με την εμπειρία της πανδημίας που συνεχίζεται, να συνεργαστούν όλα τα μέλη της κοινότητας σε ένα κοινό σκοπό, την αναβάθμιση των υγειονομικών συστημάτων. Σε αυτό το στόχο πρέπει να συμμετέχουν η κοινωνία με τους εκπροσώπους της, οι εταιρείες που σχετίζονται με το χώρο αλλά και κάθε πολίτης που μπορεί από το δικό του ρόλο να επηρεάσει την αλλαγή αυτή. Είναι επιβεβλημένη η σωστή και επαρκής στελέχωση, οι σωστές αμοιβές αλλά και η συνεχής εκπαίδευση του προσωπικού, η εφαρμογή τεχνολογίας και οι δομές, διαδικασίες και οργάνωση που θα βοηθήσει σε ένα μοντέλο λειτουργίας με πρόσβαση σε όλους».
Η Dr. Anna van Poucke, Global Head of Healthcare στην KPMG, υποστηρίζει «Η πανδημία της COVID-19 δεν ήταν ένα απίθανο φαινόμενο. Ο τομέας της υγειονομικής περίθαλψης δεν θα επιστρέψει ποτέ στην κανονικότητα λόγω των υποκείμενων προκλήσεων που ήδη υπήρχαν πριν από την πανδημία. Μπορεί να φαίνεται ότι κινδυνολογούμε όταν μιλάμε για πιθανά κύματα μελλοντικών κρίσεων, η σκληρή πραγματικότητα όμως είναι ότι τα συστήματα υγείας σχεδόν σε κάθε χώρα και περιοχή του πλανήτη έχουν φτάσει στα όριά τους, ενώ οι επερχόμενες κρίσεις πιθανότατα να τα οδηγήσουν σε κατάρρευση.
Η έκθεση της KPMG έχει ως στόχο να προσφέρει ένα όραμα συνέργειας, που εστιάζει στην ισορροπία μεταξύ των επενδύσεων στην τεχνολογία, της ενδυνάμωσης του εργατικού δυναμικού και της πραγματικής συμμετοχής και λήψης αποφάσεων από την κοινότητα. Μιλάμε για μία πραγματική αποκέντρωση αποφάσεων και υπηρεσιών – που δίνει τη δυνατότητα στους χρήστες της υγειονομικής περίθαλψης να αναλάβουν πιο ενεργό ρόλο στην επιλογή των υπηρεσιών που παρέχονται στην περιοχή τους – όπου η καινοτομία και η τεχνολογία ενεργούν υποστηρικτικά και δεν κυριαρχούν.
Ο παγκόσμιος τομέας υγειονομικής περίθαλψης βρίσκεται σε μηχανική υποστήριξη, δεν είναι όμως όλα τόσο δυσοίωνα. Από τα εκατομμύρια των ανθρώπων που απασχολούνται στον κλάδο μέχρι τους ανθρώπους των οποίων οι ζωές μεταμορφώνονται θετικά μέσω της πρόσβασης σε καλής ποιότητας υπηρεσίες πρόληψης, η υγειονομική περίθαλψη είναι σημαντική. Η έκθεσή μας παρέχει αξιοποιήσιμες πληροφορίες. Έχει έρθει η στιγμή για τους επικεφαλής της υγείας να στρέψουν την προσοχή τους από τις καθημερινές προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κλάδος τους σε έναν σχεδιασμό της επιχειρηματικής στρατηγικής που θα ξεφεύγει από τους συνήθεις κύκλους έτους ή τετραετίας, και θα επικεντρώνεται στις κρίσεις και τις μελλοντικές τάσεις που οδεύουν ταχύτατα προς το μέρος τους».
