Το ζήτημα των αποζημιώσεων κτιρίων, κατοικιών και επιχειρήσεων, μετά από φυσικές καταστροφές μεγάλης κλίμακας αποτελεί καίριο πρόβλημα για τις τοπικές κοινότητες και τις κυβερνήσεις, που καλούνται να ανοικοδομήσουν περιοχές, προκειμένου να επανέλθουν σε ρυθμούς κανονικότητας.
της Βίκυς Γερασίμου
Στο επίκεντρο του διαλόγου για την προστασία της περιουσίας είναι το ζήτημα της υποχρεωτικότητας ή της παροχής κινήτρων. Σχετικό μέτρο που πρόσφατα ανακοινώθηκε στην Ελλάδα και αφορά την κινητροδότηση είναι το μέτρο έκπτωσης στον ΕΝΦΙΑ, που θεωρείται σαν ένα πρώτο βήμα από την πολιτεία για την κάλυψη των ιδιοκτητών. Χώρες με υποχρεωτικό μοντέλο ασφάλισης είναι οι Τουρκία, Ρουμανία και Ισλανδία, ωστόσο στις 2 πρώτες χώρες δεν έχει καταστεί εφικτό το ποσοστό της ασφάλισης να φτάσει στο στόχο που τέθηκε από τους κυβερνώντες.
Βλέποντας το παράδειγμα της Τουρκίας, και ειδικότερα την περιοχή που σημειώθηκαν φέτος οι φονικοί σεισμοί, παρά το γεγονός ότι η ασφάλιση κατοικίας είναι υποχρεωτική ήταν ασφαλισμένο μόλις το 52% των κατοικιών. Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε η dbrsmorningstar μόνο το 57% των κατοικιών στην χώρα είναι ασφαλισμένο και αυτό οφείλεται στο ότι δεν έχει συσταθεί ο απαραίτητος μηχανισμός που θα ελέγξει την εφαρμογή του μέτρου. Οι ιδιοκτήτες καλούνται να προσκομίσουν ασφαλιστήριο συμβόλαιο όταν θέλουν να συνάψουν σύμβαση με εταιρείες κοινής ωφέλειας ή κατά την διαδικασία αίτησης υποβολής δανείου, επομένως το αν θα συνεχίσουν την ασφάλιση δεν ελέγχεται. Στην Ρουμανία η ασφαλιστική κάλυψη των κατοικιών για φυσικά φαινόμενα δεν ξεπερνά το 25%, ενώ έρευνες δείχνουν ότι οι πολίτες και οι επιχειρήσεις σε ποσοστό 25-50% χαρακτηρίζουν τα ασφαλιστήρια ως μη προσιτά.
Στον αντίποδα είναι το παράδειγμα της Ισλανδίας όπου το ποσοστό ασφάλισης σχεδόν φτάνει στο 100%. Εκεί λειτουργεί το Natural Catastrophe Insurance of Iceland (NTI), παλαιότερα γνωστό ως το ICI, που ιδρύθηκε το 1975 μετά την ηφαιστειακή έκρηξη στοVestmannaeyjar το 1973. Το NTI λειτουργεί ως ασφαλιστική εταιρεία με υποχρεωτική κάλυψη για όλα τα ακίνητα στην Ισλανδία, το περιεχόμενο τους και τις δημόσιες υποδομές. Οι κίνδυνοι που καλύπτονται από το NTI είναι σεισμοί, ηφαιστειακές εκρήξεις, χιονοστιβάδες, κατολισθήσεις, πτώσεις βράχων, εισροή νερών από ποτάμι, παράκτιες και παγετώδεις πλημμύρες. Η ασφάλεια δεν καλύπτει ανεμοθύελλες, χαλάζι, αστραπές, πλημμύρες ή διακοπή εργασιών. Τα κτίρια είναι ασφαλισμένα σύμφωνα με το κτηματολόγιο της Ισλανδίας.