Στο τοπίο που διαμορφώνεται στην ασφαλιστική και αντασφαλιστική αγορά, στις προκλήσεις που αφορούν τη διαχείριση των φυσικών καταστροφών, στo “κενό” όσον αφορά το ανθρώπινο δυναμικό με δεξιότητες, στη ραγδαία εξέλιξη στον κλάδο που φέρνει η τεχνολογία και στην ενίσχυση του ρόλου και της θέσης της SRS μέσω του Διεθνούς Ομίλου Ardonagh, αναφέρεται η κα Δώρα Αποστολοπούλου, General Manager της Special Risk Solutions (SRS) Group of Companies.
συνέντευξη στον Νίκο Μωράκη (Περιοδικό Ασφαλιστικό Marketing Δεκεμβρίου 2023 )
Τον Ιούνιο του 2023 ανακοινώθηκε η εξαγορά πλειοψηφικού πακέτου μετοχών του Oμίλου SRS από τον διεθνή Όμιλο Ardonagh. Τι συνεπάγεται η εξέλιξη αυτή για τον Όμιλο SRS και τους πελάτες σας;
H εξαγορά από τον Όμιλο Ardonagh ήταν το επιστέγασμα της επιτυχημένης πορείας της SRS, που ήταν εμφανής ήδη από το ξεκίνημα της εταιρείας το 2019. Από ενάρξεως, αφοσιωθήκαμε στη δημιουργία μίας επιχείρησης στα πρότυπα πολυεθνικών ομίλων, με σημαία μας την καινοτομία και την πρόσβαση των πελατών μας σε αξιόπιστες υπηρεσίες. Αυτό ήταν άλλωστε και το όραμα του ιδρυτή και CEO της SRS, Κωνσταντίνου Αντωνόπουλου. Μέσα σε μόλις τέσσερα χρόνια βρήκαμε τη θέση μας ανάμεσα στους μεγαλύτερους αντασφαλιστικούς μεσίτες με έδρα την Ελλάδα, επιτυγχάνοντας αξιοσημείωτη κερδοφορία κάθε χρόνο. Το εγχείρημα αυτό δε θα μπορούσε να αφήσει αδιάφορους διεθνείς ομίλους, που εκδήλωσαν ενδιαφέρον να επενδύσουν και να αναπτυχθούν στη χώρα μας. Σε αυτή τη φάση, δεν επιδιώκαμε να ενταχθούμε σε κάποιο μεγάλο όμιλο. Η μεγάλη ανάπτυξή μας, από την πρώτη χρονιά της λειτουργίας μας, και τα εντυπωσιακά περιθώρια κέρδους που επιτυγχάναμε κάθε έτος, έκαναν την ιδέα ενός στρατηγικού επενδυτή να μοιάζει περιττή. Είχαμε καταφέρει από κύκλο εργασιών ύψους μισού εκατ. ευρώ το 2019, να κλείσουμε το 2022 στα 11,7 εκατ. ευρώ με αντίστοιχη αύξηση του EBITDA της εταιρείας. Η πρόταση, όμως, για μία συνεργασία με την Ardonagh δε θα μπορούσε να μας αφήσει αδιάφορους λόγω της συμβατότητάς μας σε επίπεδο κουλτούρας και επιχειρηματικής ταυτότητας. Η SRS, όπως και η Ardonagh είναι δύο ανεξάρτητοι όμιλοι επιχειρήσεων.
Η Ardonagh είναι ο μεγαλύτερος όμιλος ασφαλιστικών μεσιτών για εξειδικευμένους κινδύνους και η SRS είναι, επίσης, επικεντρωμένη σε τέτοιου είδους κινδύνους. Η επόμενη μέρα, βρίσκει τη SRS μέσα σε έναν κορυφαίο και δυνατό όμιλο με ετήσια εγγεγραμμένα ασφάλιστρα για το 2022 ύψους 10 δισ. ευρώ. Η SRS όμως, μέσα σε αυτό το σχήμα διατηρεί την εμπορική και διοικητική της ανεξαρτησία χωρίς καμία απαίτηση για rebranding ή αλλαγής του μοντέλου δραστηριότητας της που παραμένει Β2Β. Η SRS δε θα αλλάξει τη συνταγή της επιτυχίας της, αλλά θα ενισχυθεί από τα πλεονεκτήματα και την τεχνογνωσία της διεθνούς πλατφόρμας της Ardonagh. Για τη SRS, η συνεργασία με την Ardonagh εξασφαλίζει διεύρυνση των σχέσεων στην παγκόσμια αντασφαλιστική αγορά, απεριόριστες δυνατότητες τοποθέτησης των ασφαλιστικών κινδύνων και εξίσου απεριόριστη πρόσβαση στην εμπειρία ενός μεγάλου πολυεθνικού ομίλου. Δε σας κρύβω ότι η εξαγορά της SRS μας γέμισε περηφάνεια και αισιοδοξία, καθώς πρόκειται για ένα ξεκάθαρο μήνυμα εμπιστοσύνης των ξένων επενδυτών προς την ελληνική οικονομία και την ελληνική ασφαλιστική αγορά και προφανώς ένα μήνυμα εμπιστοσύνης προς την εταιρεία μας. Φιλοδοξούμε ότι αυτή είναι μόνο η αρχή, καθώς, ο Όμιλος Ardonagh έχει ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον για ανάπτυξη στην περιοχή και μέσω της SRS θα ακολουθήσουν και άλλες επενδύσεις. Αυτό είναι μεγάλη τιμή για εμάς, θα μπορούσαμε να πούμε ότι αποτελεί μια αδιαμφισβήτητη «σφραγίδα ποιότητας» ή όπως το λέμε στα αγγλικά «the seal of approval», και υπέρτατη ικανοποίηση για όλες τις προσπάθειες που κάναμε για να στήσουμε την εταιρεία μας με συνέπεια και διαφάνεια μέσα σε δύσκολους καιρούς. Ειδικά για τους πελάτες μας, έρχονται πολύ ενδιαφέρουσες ευκαιρίες. Οι δυνατότητες, οι ασφαλιστικές λύσεις και τα προϊόντα που είναι πλέον στη διάθεσή μας χάρη στον Όμιλο Ardonagh, αποτελούν πολύτιμα εργαλεία και απεριόριστες, πολύτιμες «πρώτες ύλες» για έναν δημιουργικό αντασφαλιστικό μεσίτη που θα μπορεί πλέον να απαντήσει σε όλες τις ασφαλιστικές ανάγκες των πελατών του.
Πώς αναμένετε να κλείσει σε επίπεδο οικονομικών μεγεθών και ανάπτυξης το 2023;
Έχουμε διαγράψει μια εντυπωσιακή πορεία όσον αφορά στα οικονομικά μας αποτελέσματα όλα αυτά τα χρόνια. Για το 2022 το σύνολο των μικτών μας προμηθειών υπερδιπλασιάστηκε σε σχέση με το 2021 και ανήλθε σε 11,7 εκατ. ευρώ. Επίσης, για το 2022 τα μικτά ασφάλιστρα εκτιμούμε ότι ξεπερνούν τα 60 εκατ. ευρώ. To 2023, θα είναι μία ακόμη πολύ καλή χρονιά για την SRS, με σημαντική ανάπτυξη τόσο στον κύκλο εργασιών όσο και στα κέρδη μας. Τα αποτελέσματά μας ενδέχεται να ξεπεράσουν τις προβλέψεις μας. Διευρύναμε τη βάση των πελατών μας, αξιοποιήσαμε νέες αγορές, ενισχύσαμε εσωτερικά την ομάδα μας. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι στόχοι μας επιτεύχθηκαν αν και δεν επαναπαυόμαστε. Ο Δεκέμβριος, ένας πολύ δραστήριος μήνας για την αντασφαλιστική αγορά, θα επισφραγίσει αυτήν την πολύ καλή πορεία που μόλις σας περιέγραψα.
Θα αυξηθούν τα (αντ)ασφάλιστρα και σε ποιους κλάδους;
Το 2024 προβλέπεται ότι το σύνολο των ασφάλιστρων θα αυξηθεί, αλλά η αγορά δε θα είναι ανοδική (“hard market”) σε όλους τους κλάδους. Την αύξηση θα προκαλέσει μία άνοδος των συντελεστών ασφαλίστρων περιουσίας λόγω αύξησης του κόστους των αντασφαλιστικών συμβάσεων, ως αποτέλεσμα των υψηλών ζημιών από φυσικές καταστροφές το 2023. Στον κλάδο περιουσίας, δεν έχουμε δει αυξήσεις για δεκαετίες και μία διόρθωση ήταν λογική και απαραίτητη, τώρα όμως θα γίνει εσπευσμένα λόγω των μεγάλων ζημιών από έντονα φυσικά φαινόμενα που έπληξαν και τη χώρα μας. Δεδομένης της κλιματικής αλλαγής και των προβλέψεων για αύξηση της συχνότητας και της έντασης των φυσικών φαινομένων, θα πρέπει να επανεξετάσουμε την τιμολογιακή πολιτική και την πολιτική ανάληψης κινδύνων. Αυξήσεις αναμένουμε και στους κλάδους Engineering, Professional Indemnity και SPPI. Στην ασφάλιση κινδύνων του κυβερνοχώρου (cyber), αναμένεται να υπάρξει μια σταθερότητα ή και μείωση του κόστους κατά περιπτώσεις ύστερα από μία τριετία μεγάλων αυξήσεων. Στις ασφαλίσεις D&O, θα συνεχισουμε να βλέπουμε μια πιο “soft” αγορά (μειώσεις ασφαλίστρων), κάτι που θεωρούμε αρνητική εξέλιξη, γιατί ενδέχεται να θέσει σε σοβαρό κίνδυνο τα αποτελέσματα των χαρτοφυλακίων. Στον κλάδο της Γενικής Αστικής Ευθύνης, δεν περιμένουμε μειώσεις. Αντιθέτως, σε περιπτώσεις εξειδικευμένων κινδύνων που χρειάζονται δύσκολες και ειδικές καλύψεις και περισσότερο σε κινδύνους που αφορούν ενέργεια, κατασκευές και SPPI μπορεί να υπάρξουν αυξήσεις.
Ποια είναι η εκτίμησή σας για την πορεία της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς τα επόμενα χρόνια; Ποιες είναι οι προκλήσεις τις οποίες θα πρέπει να διαχειριστεί ο κλάδος;
Υπάρχουν αρκετές προκλήσεις μπροστά μας. Κάποιες χρειάζεται να τις διαχειριστούμε άμεσα και κάποιες αποτελούν κινδύνους που αρχίζουν τώρα να διαφαίνονται, αλλά θα μας απασχολήσουν πιο έντονα στο μέλλον. Άλλες είναι διαχρονικές προκλήσεις, που δεν έχουμε καταφέρει να τις αντιμετωπίσουμε ακόμη, και άλλες βρέθηκαν μπροστά μας αναπάντεχα και προσφάτως. Παραδοσιακά, θα αναφερθώ πρώτα στη χαμηλή διείσδυση της ασφάλισης στην ελληνική οικονομία και κοινωνία, που συζητείται διαχρονικά από όλους τους παράγοντες, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Τα πρώτα μέτρα προς την κατεύθυνση της υποχρεωτικής ασφάλισης και της εισαγωγής κινήτρων και φορο-ελαφρύνσεων είναι σαφώς θετικά. Η εφαρμογή τους και η αποτελεσματικότητα τους, όμως, θέλει επιμονή και πολλή δουλειά. Υπάρχουν και πολλά πρακτικά προβλήματα που πρέπει να ξεπεραστούν, τα μέτρα όμως, δημιουργούν ένα θετικό υπόβαθρο και ξεκινούν την πολυαναμενόμενη συζήτηση για την ανάγκη ασφάλισης και για την υποχρεωτικότητα σε κάποιες, έστω, περιπτώσεις. Παρόλα αυτά, η χαμηλή ασφαλιστική διείσδυση, αλλά και η έλλειψη ασφαλιστικής συνείδησης θα εξακολουθήσουν να μας απασχολούν τα επόμενα χρόνια, παρά την αδιαμφισβήτητη απειλή από τις φυσικές καταστροφές στη χώρα μας.
Η ασφάλιση, ειδικά για τους ιδιώτες, δεν είναι κάτι αυτονόητο. Είναι εντυπωσιακή η άγνοια των πολιτών όσον αφορά στην ασφάλιση κατοικίας για παράδειγμα. Αν ρωτήσουμε έναν οποιοδήποτε άνθρωπο σχετικά με την τιμή και τα χαρακτηριστικά κάποιου δημοφιλούς προϊόντος τεχνολογίας ή ενός αυτοκινήτου γνωστής μάρκας, θα δώσει μια απάντηση πολύ κοντά στην πραγματικότητα. Αν τον ίδιο άνθρωπο τον ρωτήσουμε για ένα ασφαλιστήριο κατοικίας δε θα λάβουμε ρεαλιστική απάντηση. Συνεπώς, οι πολίτες δεν αγοράζουν ασφάλιση γιατί δεν την γνωρίζουν επαρκώς. Η πρόκληση για τους επαγγελματίες του ασφαλιστικού κλάδου είναι να καταφέρουμε να τους ενημερώσουμε σωστά. Δεν είναι κάτι πιο πολύπλοκο από αυτό. Τα φυσικά φαινόμενα που ανέφερα πιο πάνω, είναι η καινούρια τεράστια πρόκληση και μας έχουν βρει σχετικά απροετοίμαστους, λόγω του μεγέθους και της έντασης τους, όπως τα ζήσαμε τους τελευταίους μήνες. Δυστυχώς, οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι δεν είναι κάτι τυχαίο, ούτε προσωρινό. Στην Ελλάδα είχαμε να διαχειριστούμε ως τώρα τον κίνδυνο του σεισμού και ως πολιτεία, αλλά και ως ασφαλιστική αγορά εκτιμώ ότι έχουμε δουλέψει προς μια σωστή κατεύθυνση αν και ακόμα δεν έχουμε πετύχει τα δέοντα. Πλέον, τα καιρικά φαινόμενα διαμορφώνουν ένα νέο σκηνικό και η έντασή τους ξεπερνά τις αντοχές τόσο των υποδομών όσο και των ασφαλιστικών εταιρειών. Η συζήτηση που είχε ξεκινήσει για τη σύμπραξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα στην ασφάλιση σεισμού, πρέπει τώρα να διευρυνθεί και να συμπεριλάβει και τα καιρικά φαινόμενα, καθώς, φτάνουμε στο σημείο όπου συγκεκριμένοι κίνδυνοι σε ορισμένες περιοχές γίνονται δύσκολα διαχειρίσιμοι από μόνο έναν τομέα (δημόσιο ή ιδιωτικό). Αλλά και πριν την εκδήλωση των φαινομένων, χρειάζεται να ενισχυθούν τα προληπτικά μέτρα για την προσαρμογή στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Αυτό είναι, επίσης, ένα πεδίο στο οποίο η ασφαλιστική αγορά και οι δημόσιοι φορείς χρειάζεται να συνεργαστούν, συνδυάζοντας την εμπειρία τους και την τεχνογνωσία τους. Η τεχνολογία είναι μία ακόμη πρόκληση, αλλά και ευκαιρία για την ασφαλιστική αγορά. Τεχνητή νοημοσύνη, blockchain, τηλεματική, ανάλυση δεδομένων. Όλα αυτά μεταμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο οι ασφαλιστικές εταιρείες και οι διαμεσολαβητές υλοποιούν τη σύναψη συμβολαίων, διεκπεραιώνουν απαιτήσεις και αλληλεπιδρούν με τους πελάτες τους, βελτιώνοντας τελικά την αποτελεσματικότητα και την εμπειρία των πελατών. Ταυτόχρονα, όμως, επιδίδονται σε ένα ράλι για να προλαβαίνουν τις εξελίξεις και φυσικά αυξάνουν για τους ίδιους την έκθεση σε κινδύνους που αφορούν τον κυβερνοχώρο. Η τεχνολογία διατρέχει πλέον, όλες τις λειτουργίες των εταιρειών του χώρου μας με έναν τρόπο που τις καθορίζει. Η τελευταία πρόκληση στην οποία θα ήθελα να αναφερθώ είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείται στην παγκόσμια ασφαλιστική αγορά και όχι μόνον στην Ελλάδα. Είναι η έλλειψη νέων ταλέντων. Νέων ανθρώπων με ικανότητες, που να θέλουν να εργαστούν στην (αντ)ασφαλιστική αγορά. Η αγορά μας δεν αποτελεί ελκυστικό τομέα για τους νέους, παρά το γεγονός ότι η ασφάλιση προσφέρει μεγάλες ευκαιρίες για εργασία σε διάφορους τομείς: μάρκετινγκ, χρηματοοικονομικά, ανάλυση δεδομένων, τεχνολογία πληροφοριών – όλα είναι περιοχές που φαινομενικά θα μπορούσαν να προσελκύσουν αυτή τη γενιά. Είναι επείγουσα ανάγκη να συνδεθούμε ως αγορά με τη νέα γενιά, για να αξιοποιήσουμε τα ταλέντα αυτών των ανθρώπων μέσα στους Οργανισμούς μας, αλλά και για να παραμείνουμε επίκαιροι όσον αφορά στις ανάγκες και τον τρόπο που βλέπουν τον κόσμο οι μελλοντικοί μας πελάτες. Συνοψίζοντας τα πιο πάνω, η ασφαλιστική αγορά έχει μπροστά της μια σειρά από εξελίξεις και μάλιστα ταχύτατες, οι οποίες δείχνουν όλες προς μία κατεύθυνση: την εξωστρέφεια. Δηλαδή, στενή συνεργασία με τον δημόσιο τομέα για την αντιμετώπιση των ασφαλιστικών κινδύνων, συστηματική ενημέρωση του κοινού, διαρκή σύνδεση με την τεχνολογία και δημιουργία μιας μόνιμης και σταθερής γέφυρας επικοινωνίας με τη νέα γενιά με στόχο την κατανόησή της αρχικά και την προσέλκυσή της, εν τέλει.
Υπάρχει χώρος για τη δραστηριοποίηση περισσότερων “παικτών” στην αντ/ασφαλιστική αγορά στο πεδίο που δραστηριοποιείστε;
Μου θυμίσατε με την ερώτηση αυτή, την εποχή που ξεκινούσε τη λειτουργία της η SRS, όταν η άποψη ότι δεν υπάρχει χώρος για άλλους «παίκτες» στην αγορά της αντασφαλιστικής μεσιτείας ήταν κάτι που ακούγαμε συχνά. Εμείς, πιστεύουμε στα αλήθεια ότι υπάρχει πάντα περιθώριο να γίνουν τα πράγματα καλύτερα, σωστότερα, γρηγορότερα, πιο δημιουργικά – σε όλες τις αγορές. Η SRS είναι μια τρανή απόδειξη. Επομένως, αν κάποιος νέος «συναγωνιστής», όπως συνηθίζουμε να λέμε στην SRS, μπορεί να δει το μέλλον, να οραματιστεί και να υλοποιήσει προϊόντα και υπηρεσίες, που όσοι ήδη δραστηριοποιούμαστε στην ίδια αγορά δεν έχουμε σκεφτεί, τότε σίγουρα θα βρει τη θέση του μέσα σε μία αγορά, όσο και αν αυτή φαίνεται κορεσμένη.
Πάντα υπάρχει τρόπος να κάνουμε τα πράγματα πιο μοντέρνα, πιο αποτελεσματικά, πιο εύκολα. Έτσι προχωράει ο κόσμος. Στην SRS εργαζόμαστε σκληρά για να είμαστε εμείς κάθε μέρα αυτός ο «καινούριος παίκτης» που σκέφτεται μπροστά, και ας μετράμε ήδη 5 έτη λειτουργίας. Να διαπιστώνουμε δηλαδή έγκαιρα τα κενά της αγοράς μας και να σπεύδουμε να τα καλύπτουμε βελτιώνοντας τις υπηρεσίες μας και τις ασφαλιστικές λύσεις που προσφέρουμε. Θα χαρούμε να δούμε και άλλες νέες επιχειρήσεις όμως να κάνουν το ίδιο και να μάθουμε και εμείς από αυτές. Έτσι, κερδίζουμε όλοι. Δεν πιστεύουμε σε «πίτες» πεπερασμένου μεγέθους που πρέπει να μοιραστούν. Όλοι μας, οι συνάδελφοι, οι «συναγωνιστές» μας, έχουν κάτι διαφορετικό να προσφέρουν και αυτό δημιουργεί μία υγιή αγορά, η οποία εξελίσσεται και διευρύνεται σταθερά. Υπάρχει, όμως, μια πολύ σημαντική προϋπόθεση για αυτήν την υγιή ανάπτυξη: ο συναγωνισμός / ανταγωνισμός να βασίζεται στην ποιότητα των υπηρεσιών και όχι στις μειώσεις τιμών χωρίς λογική. To price dumping θέτει σε κίνδυνο την αγορά και τελικά και τους πελάτες μας. Αυτό πρεσβεύαμε πάντοτε και αυτό εφαρμόζουμε.