Εκατομμύρια μικροσκοπικά λευκά πλαστικά σφαιρίδια πέλλετ ξεβράζονται στη βορειοδυτική ακτή της Ισπανίας, με εκατοντάδες εθελοντές να δίνουν “μάχη” για να καθαρίσουν τις ακτές και τη θάλασσα, ενώ οι εμπλεκόμενες εταιρείες αρνούνται κάθε ευθύνη.
Η ρύπανση από τα λευκά πέλλετ που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή πολλών ειδών όπως οι σακούλες και τα πλαστικά μπουκάλια προκλήθηκε από ένα δεξαμενόπλοιο το οποίο έχασε έξι κοντέινερ στα ανοικτά των ακτών της Πορτογαλίας στις 8 Δεκεμβρίου. Ένα από αυτά μετέφερε πάνω από 26 τόνους pellets PET — μικροσκοπικές πλαστικές μπάλες διαστάσεων περίπου 5 χιλιοστών (περίπου 0,2 ίντσες) η καθεμία.
Στις θάλασσες βλέπουμε το νερό να καλύπτεται με μια λευκή κουβέρτα», είπε τηλεφωνικά ο Joám Evans, εκπρόσωπος της περιβαλλοντικής μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Ecologistas en Acción που συμμετέχει στην προσπάθεια καθαρισμού. «Στις παραλίες εθελοντές πολίτες, ψαράδες, σέρφερ και κάθε είδους σύλλογοι μαζεύουν πέλλετ ένα προς ένα – είναι μια περίπλοκη και ατελείωτη δουλειά».
Η διαρροή είναι σχετικά μικρή για τα παγκόσμια πρότυπα, αλλά έχει γίνει ένα παράδειγμα του πόσο δύσκολο είναι να αντιμετωπιστεί η μικροπλαστική ρύπανση. Περίπου 167.000 μετρικοί τόνοι πλαστικών πέλλετ εισέρχονται στις θάλασσες και στην ξηρά της ΕΕ κάθε χρόνο, σύμφωνα με μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς που χρηματοδοτούνται εν μέρει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ενώ το ίδιο το πλαστικό μπορεί να μην είναι τοξικό, τα μικροσκοπικά σωματίδια απορροφούν επιβλαβείς χημικές ουσίες και μπαίνουν εύκολα στην τροφική αλυσίδα, από τα ψάρια μέχρι το εμφιαλωμένο νερό.
Οι πρώτοι σάκοι με πέλλετ άρχισαν να ξεβράζονται στις παραλίες της Γαλικίας, στα βορειοδυτικά της Ισπανίας, στις 13 Δεκεμβρίου, σύμφωνα με αναφορές περιβαλλοντικών οργανώσεων. Τοπικά συμβούλια, ψαράδες και εθελοντές έσπευσαν να τους παραλάβουν. Όμως, τις επόμενες εβδομάδες, οι σάκοι άρχισαν να φθείρονται ή να σπάνε καθώς έπεσαν στα βραχώδη σημεία της ακτής της Γαλικίας, πετώντας εκατομμύρια σφαιρίδια σε ρεύματα και παραλίες.
Οι συστάσεις βέλτιστης πρακτικής από τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό συνιστούν ότι τα εμπορευματοκιβώτια μεταφοράς που περιέχουν πλαστικά σφαιρίδια πρέπει να φυλάσσονται μέσα στο κύτος του σκάφους ή, όταν αυτό δεν είναι δυνατό, σε προστατευμένη περιοχή στο κατάστρωμα. Η αιτία της απώλειας κοντέινερ διερευνάται ακόμη, δήλωσε εκπρόσωπος της Maersk S/A, στην οποία ανήκουν τα εμπορευματοκιβώτια που ταξίδεψαν σε ναυλωμένο πλοίο. Οι ιδιοκτήτες του σκάφους, που φέρει τη σημαία της Λιβερίας, έχουν διορίσει ειδικούς καθαρισμού, συμπεριλαμβανομένων δύο συμβεβλημένων εταιρειών, για να υποστηρίξουν την αφαίρεση των πέλλετ, δήλωσε ο εκπρόσωπος της Maersk.
«Έχουμε τα σωστά πρωτόκολλα για να το αντιμετωπίσουμε, αλλά δεν εφαρμόζονται», δήλωσε ο Raúl García, υπεύθυνος αλιείας στο WWF Ισπανίας. «Το πρώτο πράγμα που χρειάζεται όταν συμβαίνει μια τέτοια καταστροφή είναι κάποιος να αναλάβει την ηγεσία — αυτή τη στιγμή δεν έχω ιδέα ποιος είναι υπεύθυνος».
Οι επερχόμενες περιφερειακές εκλογές στη Γαλικία στις 18 Φεβρουαρίου έχουν πολιτικοποιήσει την ανταπόκριση. Η συντηρητική περιφερειακή κυβέρνηση κατηγόρησε την κεντρική κυβέρνηση, που διευθύνεται από έναν συνασπισμό του Σοσιαλιστικού Κόμματος και της ακροαριστερής ομάδας Sumar, ότι δεν διαβίβασε σχετικές πληροφορίες σχετικά με το περιεχόμενο της διαρροής μέχρι τις 3 Ιανουαρίου. Πληροφορίες στα τοπικά μέσα ενημέρωσης αναφέρουν ότι η περιφερειακή κυβέρνηση γνώριζε για το περιστατικό τουλάχιστον από τις 21 Δεκεμβρίου, αλλά δεν ενεργοποίησε τα πρωτόκολλα καθαρισμού μέχρι τον Ιανουάριο.
Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, η γειτονική περιοχή της Αστούριας έθεσε συναγερμό θαλάσσιας ρύπανσης για να ξεκλειδώσει την οικονομική και υλικοτεχνική βοήθεια από την κεντρική κυβέρνηση. Η Γαλικία και η Κανταβρία, επίσης στη βόρεια ακτή, ακολούθησαν αργότερα το παράδειγμα. Η Χώρα των Βάσκων, πιο ανατολικά, αναφέρει παρατηρήσεις σφαιριδίων στις παραλίες της, αλλά δεν έχει ακόμη εγείρει νέες προειδοποιήσεις.
«Ομάδες από τη Γενική Διεύθυνση Ακτών συνεργάζονται ήδη με τεχνικούς στην κυβέρνηση της Αστούριας για να καθαρίσουν τα πέλλετ», έγραψε η Υπουργός Περιβαλλοντικής Μετάβασης της Ισπανίας Teresa Ribera σε ανάρτηση στις 9 Ιανουαρίου στο X, πρώην Twitter. «Τώρα θα αρχίσουμε να δουλεύουμε στη Γαλικία».
Εν τω μεταξύ, περιβαλλοντικές οργανώσεις, ντόπιοι ψαράδες των οποίων το εισόδημα εξαρτάται από την αναπαραγωγή ψαριών και θαλασσινών στις ακτές της Γαλικίας και μεμονωμένοι πολίτες έχουν πάρει το θέμα στα χέρια τους, δημιουργώντας ένα διαδικτυακό εργαλείο όπου μπορούν να αναφέρονται οι θεάσεις πέλλετ, οργανώνοντας βάρδιες και μοιράζοντας γάντια, μάσκες και γυαλιά ανάμεσα στις καθαρίστριες. Καθώς τα πέλλετ εξαπλώνονται, τα μαζεύουν από τις παραλίες ένα-ένα, χρησιμοποιώντας ό,τι έχουν στο χέρι, όπως σκούπες, μικρά δοχεία, ακόμη και τα χέρια τους.
«Δεν μπορούμε ακόμη να μετρήσουμε τον αντίκτυπο αυτής της διαρροής, αλλά η δυσκολία καθαρισμού της δείχνει το μέγεθος του προβλήματος σε παγκόσμια κλίμακα», είπε ο García. «Χάνουμε δοχεία γεμάτα σφαιρίδια κάθε ώρα, παντού, και γνωρίζουμε πολύ λίγα για το πώς να αντιμετωπίσουμε αυτό που θα συμβεί στη συνέχεια».
Πηγή: Bloomberg