Είναι πιθανό ο στόχος να ήταν να κινητοποιήσει ανθρώπους να οργανώσουν διακοπές στο διάστημα της πιο μελαγχολικής Δευτέρας ώστε να ξεφύγουν από τον κλοιό της μελαγχολίας, και τα ταξιδιωτικά πρακτορεία να αυξήσουν τον τζίρο τους. Η blue Monday είναι όπως και η black Friday μια έξυπνη κίνηση με σκοπό την αύξηση της κατανάλωσης.
Ο Βρετανός ψυχολόγος Cliff Arnail από τον οποίο ξεκίνησε αυτός ο αστικός μύθος έφτιαξε μία πολύπλοκη εξίσωση η οποία παραπέμπει σε έναν αλγόριθμο και περιλαμβάνει σαν παράγοντες για τον καθορισμό της «κατάθλιψης» τις καιρικές συνθήκες, τα υπάρχοντα χρέη, τα έσοδα (τον μισθό), τον χρόνο που έχει μεσολαβήσει από τα Χριστούγεννα, τον χρόνο που μεσολάβησε από την αποτυχία της επίτευξης στόχων- αυτό προφανώς σχετίζεται με το νέο έτος και τις αποφάσεις που λαμβάνουμε- το χαμηλό επίπεδο κινήτρων και την ανάγκη για δράση. Βέβαια από τα Χριστούγεννα μέχρι τις 20 Ιανουαρίου, ο μόνος στόχος που μπορεί να έχει τεθεί και να έχει αποτύχει είναι το να «ξεκινήσουμε δίαιτα από Δευτέρα».
Η κλινική κατάθλιψη
Ακόμα όμως και αν η blue Monday είναι τρικ, η κατάθλιψη είναι αληθινή. Το περασμένο διάστημα, η κατάθλιψη των γιορτών αποτέλεσε μια σκληρή πραγματικότητα ειδικά για τους μοναχικούς ανθρώπους, που νιώθουν ακόμα πιο αποκομμένοι και αποξενωμένοι όταν οι άλλοι γιορτάζουν γύρω τους. Φυσικά η κατάθλιψη δεν έχει ούτε ηλικία ούτε εποχή.
Σαν ιατρική οντότητα συνοδεύει το άγχος, την περιθωριοποίηση, την απομόνωση και λαμβάνει ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις στην εποχή μας.
Τα επίπεδα κατάθλιψης είναι υψηλά στους μοναχικούς ηλικιωμένους κι έχουμε εκατοντάδες χιλιάδες μοναχικούς ηλικιωμένους στην πατρίδα μας. Ωστόσο έχουν αυξηθεί πολύ και τα συμπτώματα κατάθλιψης σε παιδιά, εφήβους και νεαρούς ενήλικες που κανονικά δεν θα έπρεπε να νιώθουν έτσι όταν έχουν όλη τη ζωή μπροστά τους.
Εδώ θα πρέπει να τονίσουμε ότι η κατάθλιψη είναι κάτι πολύ σοβαρότερο από το να ξυπνήσουμε ένα πρωί και να νιώθουμε ότι δεν έχουμε κέφι για τίποτα και το πρώτο πράγμα στο οποίο πρέπει να εστιάσουμε αν ξυπνάμε νιώθοντας άκεφοι-κουρασμένοι-με κακή διάθεση, είναι η ποιότητα και η επάρκεια του ύπνου.
Η κατάθλιψη δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο όπως πολλά ψυχιατρικά νοσήματα, όπου ο άνθρωπος που νοσεί δεν συνειδητοποιεί την ανάγκη να ζητήσει βοήθεια. Ξέρουμε άλλωστε πως στα ψυχιατρικά νοσήματα το να φτάσεις στο σημείο να παραδεχτείς ότι έχεις πρόβλημα και να ζητήσεις βοήθεια θεωρείται από τους επιστήμονες το ήμισυ της θεραπείας.
Τα winter blues
Κατά την διάρκεια του χειμώνα, η περιορισμένη ηλιοφάνεια και οι μικρές ημέρες (από το Νοέμβρη μέχρι και τον Φεβρουάριο), είναι απολύτως φυσιολογικό να δημιουργούν σε πολλούς ανθρώπους μια μελαγχολία η οποία διεθνώς αποδίδεται με τον όρο «winter blues». Πολλοί άνθρωποι δυσανασχετούν όταν μετά το σχολείο, το Πανεπιστήμιο ή την δουλειά δεν προλαβαίνουν να χαρούν το ηλιακό φως, καθώς έχει ήδη σκοτεινιάσει. Είναι φυσιολογικό αν αναλογιστούμε ότι το ηλιακό φως είναι το ισχυρότερο αντικαταθλιπτικό της φύσης.
Κατάχρηση αντικαταθλιπτικών
Μια άλλη επιδημία της εποχής μας είναι βέβαια η αλόγιστη χρήση αντικαταθλιπτικών και αγχολυτικών φαρμάκων που λαμβάνονται σαν καραμέλες.