Την εκτίμηση ότι οι επισφάλειες θα συνεχίσουν να καταγράφουν και το 2025 υψηλούς ρυθμούς αύξησης στις εθνικές αγορές της Ευρώπης που έχουν περιορισμένους ή αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης και σε αγορές των οποίων οι εμπορικές συναλλαγές καταγράφουν μεγάλη εξάρτηση από τις ΗΠΑ, εφόσον επιβληθούν νέοι δασμοί κάνει ο Διευθύνων Σύμβουλος της Atradius Hellas, Γεράσιμος Τζέης. Σε συνέντευξή του στο am o κ. Τζέης επίσης αναφέρει ότι:
- Στο τέλος του τρέχοντος έτους σε διεθνές επίπεδο αναμένεται περιορισμός της έντασης των επισφαλών συναλλαγών και των πτωχεύσεων, οπότε από το 2026 είναι πολύ πιθανό η εξέλιξη των επισφαλών συναλλαγών να βελτιωθεί περαιτέρω, διαμορφώνοντας ανάλογη τάση και στις πτωχεύσεις.
- Στην Ελλάδα απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στις συναλλαγές των επιχειρήσεων με τρίτες αγορές και ιδιαίτερα με όσες η οικονομία τους δοκιμάζεται
- Σε σχέση με τους δασμούς των ΗΠΑ η Ελλάδα δεν εξάγει σε τέτοιο βαθμό προϊόντα για να υποστεί μεγάλο πλήγμα
- Η Atradius ασφαλίζει περίπου το 25% των συνολικών εξαγωγών που διενεργούν σε ετήσια βάση οι ελληνικές επιχειρήσεις.
Συνέντευξη στον Νίκο Μωράκη
Ποια είναι τα πεδία προκλήσεων – οι κίνδυνοι για τις επιχειρήσεις το 2025;
Οι έντονες αυξομειώσεις στις τιμές ενέργειας, ο κίνδυνος που υπάρχει ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump να επιβάλει δασμούς και στην Ευρώπη, γενικότερα το ξέσπασμα ενός νέου παγκόσμιου εμπορικού πολέμου -τα σύννεφα του οποίου ήδη πλανώνται ανά την υφήλιο, τα υψηλά επίπεδα πτωχεύσεων όπως και των επισφαλών συναλλαγών, το ακριβό κόστος χρήματος λόγω των υψηλών επιτοκίων, το ενδεχόμενο η ευρωπαϊκή οικονομία να χάσει τον αναπτυξιακό της ρυθμό, μια πιθανή νέα έκρηξη των γεωπολιτικών εντάσεων, τα όλο και συχνότερα και εντονότερα ακραία καιρικά και φυσικά φαινόμενα, είναι οι βασικότερες προκλήσεις έναντι των οποίων βρίσκεται, σήμερα, αντιμέτωπη η διεθνής επιχειρηματική κοινότητα.
Πρόκειται για κινδύνους, οι περισσότεροι από τους οποίους έρχονται ως συνέχεια του 2024 ή και προηγούμενων ετών, που όπως είναι λογικό και επόμενο θα συνεχίσουν να προβληματίζουν, άλλοι περισσότερο και άλλοι λιγότερο, τους επιχειρηματίες και τους επενδυτές.
Ωστόσο, η αγορά είναι μαθημένη, θα έλεγα «εκπαιδευμένη», να δρα και να αναπτύσσεται σε κάθε συνθήκη και υπό αυτή την έννοια, όπως συνέβη και το 2024 που δεν αποτέλεσε μία εύκολη περίοδος για την παγκόσμια οικονομία, έτσι και το 2025 η επιχειρηματική κοινότητα θα βρει το δρόμο της.
Όσοι επιμένουν να επενδύουν συστηματικά στην τεχνολογία, την καινοτομία και τη διαφοροποίηση και, κυρίως, όσοι μεριμνούν ώστε το ταμείο τους να είναι μονίμως υγιές, διασφαλίζουν δηλαδή τη ρευστότητά τους μέσα και από προγράμματα Ασφάλισης Πιστώσεων, είναι βέβαιο ότι θα καταφέρουν στη χειρότερη των περιπτώσεων να αντιμετωπίσουν τις προαναφερόμενες δυσμενείς συγκυρίες, στην καλύτερη να μετατρέψουν την οποία κρίση σε ευκαιρία ανάπτυξης.
Ας μη δε ξεχνάμε ότι οι επισφάλειες έχουν αποδειχθεί ένας εκ των σοβαρότερων κινδύνων που θα μπορούσε να αντιμετωπίσει μια εταιρεία, καθότι οι 6 στις 10 συναλλαγές εκτελούνται επί πιστώσει, ενώ είναι κοινώς αποδεκτό ότι ο «ξαφνικός θάνατος» μιας επιχείρησης εκλαμβάνεται ως η βασικότερη παρενέργεια από την έλλειψη ρευστότητας.
Τι εκτιμάτε όσον αφορά τις επισφάλειες στην Ελλάδα και το εξωτερικό το 2025;
Ήδη από το 2024, αλλά και το 2023, οι επισφαλείς συναλλαγές, όπως εξάλλου και οι πτωχεύσεις, καταγράφουν υψηλούς ρυθμούς αύξησης, λόγω μιας σειράς αρνητικών συγκυριών, στις οποίες ήδη αναφέρθηκα.
Κάτι ανάλογο, ίσως όχι με την ίδια ένταση, αναμένεται να συμβεί και φέτος, ιδιαίτερα σε εθνικές αγορές οι οποίες εμφανίζουν είτε χαμηλούς είτε αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης και, βέβαια, θα συμβεί ακόμα περισσότερο σε εθνικές αγορές της Ευρώπης των οποίων οι εμπορικές συναλλαγές καταγράφουν μεγάλη εξάρτηση από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, εάν και εφόσον -βέβαια- επιβληθούν νέοι δασμοί από το Donald Trump.
Μένει να δούμε, για παράδειγμα, πόσο θα επηρεαστούν οι οικονομίες του Καναδά, του Μεξικού και της Κίνας, από τους αυξημένους δασμούς τους οποίους ήδη αποφάσισε ο νέος Αμερικανός πρόεδρος. Ωστόσο, εκτιμούμε ότι προς το τέλος του 2025, γενικότερα στην παγκόσμια οικονομία θα υπάρξει περιορισμός της έντασης των επισφαλών συναλλαγών και των πτωχεύσεων και στο βαθμό που η εικόνα των διεθνών αγορών ισορροπήσει από το 2026, είναι πολύ πιθανό η εξέλιξη των επισφαλών συναλλαγών να βελτιωθεί περαιτέρω, διαμορφώνοντας ανάλογη τάση και στις πτωχεύσεις.
Στην Ελλάδα, τουλάχιστον σε αυτή την φάση, λόγω της θετικής πορείας που παρατηρείται στην οικονομία, δεν αναμένουμε ιδιαίτερη επιδείνωση του κλίματος που επικρατεί στις συναλλακτικές σχέσεις εντός συνόρων, ωστόσο απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στις συναλλαγές των επιχειρήσεων με τρίτες αγορές και ιδιαίτερα με όσες η οικονομία τους δοκιμάζεται. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, πέραν του ότι απαιτείται μία πιο συντηρητική προσέγγιση συναλλακτικών σχέσεων με τους πελάτες, επιβάλλεται η εξασφάλιση των συναλλαγών μέσα από προγράμματα Ασφάλισης Πιστώσεων, όπως και η χρήση προγραμμάτων αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας των συναλλασσόμενων, ώστε να αποφεύγονται οι δυσάρεστες εκπλήξεις και να προστατεύεται η ρευστότητα των εταιρειών.
Με την ευκαιρία να σημειώσω ότι, η Ασφάλιση Πιστώσεων λειτουργεί ως ένα σύνθετο πολυ-εργαλείο για τον επιχειρηματία, που αποδίδει τα μέγιστα, ενώ η όποια σχετική δαπάνη επί της ουσίας αποσβένει πλήρως, μετατρέποντας το κόστος των ασφαλιστικών υπηρεσιών από ένα πάγιο λειτουργικό έξοδο σε μια κομβικής σημασίας επενδυτική απόφαση.
Αυτό γίνεται ακόμη πιο κατανοητό εάν αναλογιστούμε ότι τα ασφαλιστήρια συμβόλαια των πιστώσεων λειτουργούν και ως εγγύηση για την ταχύτερη και ευκολότερη χορήγηση δανείων από το τραπεζικό σύστημα.
Θα υπάρξει βελτίωση του οικονομικού κλίματος;
Στην παρούσα φάση, δεν θα μπορούσαμε εύκολα να μιλήσουμε για βελτίωση του οικονομικού κλίματος. Στην Ευρωζώνη, κύριος στόχος των κρατών – μελών αυτής είναι το ΑΕΠ του 2025 να παραμείνει θετικό, στο περίπου +1,1%, ώστε η ευρωπαϊκή οικονομία να μην περάσει σε περιβάλλον ύφεσης.
Ένας ακόμα στρατηγικός στόχος είναι ο πληθωρισμός να διατηρηθεί στα επίπεδα του 2% και τα επιτόκια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να μειωθούν φέτος κατά τουλάχιστον 100 μονάδες βάσεις, προκειμένου το κόστος χρήματος να εκλογικευθεί περαιτέρω και να τονωθούν οι επενδυτικές ροές. Ας μην ξεχνάμε ότι, η Ευρώπη καλείται σήμερα να καλύψει τη μεγάλη διαφορά που τη χωρίζει από τις ΗΠΑ σε ό,τι αφορά στις επενδύσεις και τα χαμηλότερα επιτόκια σαφώς θα τη βοηθήσουν ώστε να κατευθυνθεί προς μια ανάλογη κατεύθυνση.
Βέβαια, όλα αυτά εφόσον ο νέος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών δεν κινηθεί επιθετικά σε ό,τι αφορά στην επιβολή δασμών. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, προφανώς και η θέση της Ευρώπης θα καταστεί δυσχερέστερη, καθότι παρουσιάζεται εκτεθειμένη εξαγωγικά στις ΗΠΑ. Σε ό,τι αφορά, τώρα, στην Ελλάδα, πρωταρχικός στόχος είναι η οικονομία της να διατηρήσει τους ρυθμούς ανάπτυξης στα επίπεδα του 2%, επίδοση την οποία θα μπορούσε να επιτύχει στο βαθμό που το γενικότερο κλίμα στην ευρωπαϊκή οικονομία δεν επιδεινωθεί.
Όσο για το θέμα των δασμών, η Ελληνική αγορά δεν εξάγει σε τέτοιο βαθμό προϊόντα της προς τις ΗΠΑ ώστε να υποστεί μεγάλο πλήγμα. Σε κάθε περίπτωση επιπτώσεις θα υπάρξουν, δεν θα είναι όμως τέτοιας έκτασης και έντασης που θα μπορούσαν να επηρεάσουν ουσιαστικά το ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Πλήγμα θα μπορούσε να δεχτεί η εγχώρια αγορά εφόσον μόνο η Ευρώπη εισέλθει σε περιβάλλον ύφεσης, καθότι σε αυτή την περίπτωση οι αρνητικές επιπτώσεις για τις ελληνικές εξαγωγές θα ήταν κάτι περισσότερο από αισθητές.
Η κλιματική αλλαγή και οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι μεταβάλλουν τις καλύψεις στα συμβόλαια;
Σε ότι αφορά ειδικότερα στην κλιματική αλλαγή, προφανώς και επηρεάζει άμεσα τις καλύψεις στα ασφαλιστήρια συμβόλαια, όχι μόνο στον τομέα της Ασφάλισης Πιστώσεων όπου ειδικεύεται η Atradius, αλλά και στα συμβόλαια ασφάλισης περιουσίας, καθότι τα ασφαλιζόμενα κεφάλαια είναι διαρκώς εκτεθειμένα σε σοβαρότερους και συχνότερους κίνδυνους. Συνέπεια αυτού, το underwriting καθίσταται αυστηρότερο – απαιτητικότερο και, βέβαια, αυξάνεται το κόστος αντασφάλισης και κατά συνέπεια το κόστος ασφάλισης.
Πρόκειται για διεθνείς τάσεις οι οποίες επιδρούν και στην εγχώρια αγορά, διότι ας μην ξεχνάμε ότι αφενός η οικονομία είναι παγκοσμιοποιημένη, αφετέρου η κλιματική αλλαγή, δεν σταματά στα σύνορα της Ελλάδος, επηρεάζει κι εμάς αρνητικά, με τις όποιες συνέπειες στην οικονομία, την επιχειρηματικότητα και φυσικά στην ασφαλιστική αγορά.
Όσο για τους γεωπολιτικούς κινδύνους, αυτοί επηρεάζουν οριζόντια την αγορά. Καταρχήν επιδρούν αρνητικά στη διαμόρφωση του κόστους των πρώτων υλών, των τιμών ενέργειας, του κόστους παραγωγής και διακίνησης των αγαθών και εν τέλει τις τελικές τιμές των αγαθών, ενώ παράλληλα επιδρούν αρνητικά στη γενικότερη ψυχολογία του καταναλωτικού κοινού, καταστέλλοντας τη διάθεση του μέσου πολίτη να δαπανήσει και -μια και μιλάμε για τις ασφαλίσεις – να συνάψει κάποιο νέο ασφαλιστήριο.
Πώς διαμορφώθηκαν τα οικονομικά αποτελέσματα της Atradius το 2024 και ποια είναι η εκτίμησή σας για το 2025;
Το 2024 ήταν μία ακόμη εξαιρετική χρονιά, τόσο για τον όμιλο της Atradius, όσο και για την εταιρεία μας την Ελλάδα, ακριβή δε αριθμητικά αποτελέσματα θα μπορούμε να δημοσιεύσουμε τις επόμενες εβδομάδες.
Ωστόσο, αυτό το οποίο μπορώ να μοιραστώ μαζί σας είναι ότι, η περσινή χρονιά ήταν ιδιαίτερα θετική για την εταιρεία μας, καθότι πέτυχε νέα αύξηση των εσόδων της και, ταυτόχρονα, βελτίωσε τους περισσότερους από τους δείκτες της, παρά το γεγονός ότι πέρυσι κατέβαλε περισσότερες αποζημιώσεις έναντι του 2023.
Γεγονός είναι ότι το 2024 είχαμε αύξηση της συχνότητας των ζημιών, όπως και των αποζημιώσεων σε συνολική αξία, έναντι του 2023. Φέτος, εκτιμούμε ότι η Atradius θα σημειώσει και νέα αύξηση της παραγωγής της, καταγράφοντας όμως μείωση των καταβαλλόμενων αποζημιώσεων, καθότι πιστεύουμε ότι η συχνότητα των ζημιών θα εμφανίσει σχετική βελτίωση.
Τι μερίδιο αγοράς έχετε στην Ελλάδα και τι διαβλέπετε για την εξέλιξη της εταιρείας μέσα στην επόμενη πενταετία;
Η Atradius, δραστηριοποιείται στην Ελλάδα για περισσότερα από 27 έτη, έχει καταφέρει όλο αυτό το διάστημα να αυξάνει σταθερά τόσο τα βασικά οικονομικά μεγέθη της, όσο και τα μερίδια αγοράς στον κλάδο ασφάλισης πιστώσεων όπου δραστηριοποιείται.
Και αυτό διότι αποτελεί μέρος ενός παγκόσμιου ασφαλιστικού ομίλου, ο οποίος της παρέχει εξειδικευμένη τεχνογνωσία στις Ασφαλίσεις Πιστώσεων και στις αξιολογήσεις της πιστοληπτικής ικανότητας των εταιρειών, ενώ ταυτόχρονα της δίνει πρόσβαση σε μια εξαιρετικά διευρυμένη βάση δεδομένων με πληροφοριακό υλικό από όλο τον κόσμο.
Η χρήση, δε, προηγμένων τεχνολογικών εφαρμογών, βασισμένων και στην τεχνητή νοημοσύνη, της επιτρέπει να επεξεργάζεται με σύγχρονο τρόπο όλα τα ανωτέρω δεδομένα, και να συνάγει σε άμεσο χρόνο ακριβή συμπεράσματα πιστωτικής αξιολόγησης, πάντα προς όφελος των πελατών της.
Λόγω όλων των ανωτέρω αλλά και του μοναδικού service που επιμένει να παρέχει, η Atradius Hellas, έχει καταφέρει σήμερα να κατέχει περίπου το 48% του κλάδου Ασφάλισης Πιστώσεων της Ελλάδας, ασφαλίζοντας περίπου το 25% των συνολικών εξαγωγών που διενεργούν σε ετήσια βάση οι ελληνικές επιχειρήσεις.
Είμαι βέβαιος ότι οι κορυφαίες αυτές επιδόσεις θα συνεχιστούν και τα επόμενα χρόνια, πάντα με γνώμονα τη διαρκή ενίσχυση της θέσης που κατέχει η Atradius στη χώρα μας, αλλά και τη διαρκή βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών της προς την επιχειρηματική κοινότητα.
Αυτός δε ήταν ένας από τους λόγους για τους οποίους η Διοίκηση του Ομίλου μας, το 2022, έδωσε την ευκαιρία στην Atradius Hellas, να θέσει υπό την ευθύνη της το operation της Atradius Ρουμανίας, όπου τα αποτελέσματα είναι εξίσου θεαματικά, αλλά και να αναπτύξει ακόμη περισσότερο δραστηριότητα στην αγορά της Κύπρου!
