Με σκοπό τη δημιουργία ενός πιο βιώσιμου χρηματοπιστωτικού συστήματος και την επιτάχυνση της μετάβασης σε αυτό το νέο πλαίσιο, μια ομάδα εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου (High-Level Expert Group – ΗLEG) λειτουργώντας ως συμβουλευτικό όργανο της ΕΕ συνέταξε έκθεση, που προτείνει, όπως αποκαλύπτει το csrindex, συγκεκριμένα μέτρα τα οποία αλλάζουν άρδην το τοπίο στις χορηγήσεις δανείων ενώ σε λίγες ημέρες αναμένεται να αποφασιστεί το σχέδιο δράσης για την υιοθέτηση αυτών των συστάσεων από τα κράτη μέλη της ΕΕ.
Της Σοφίας Εμμανουήλ
Η βιώσιμη χρηματοδότηση, προϋποθέτει τη μέτρηση της περιβαλλοντικής και κοινωνικής μέριμνας των επιχειρήσεων προωθώντας επενδύσεις προς όφελος των πυλώνων της βιώσιμης ανάπτυξης (κοινωνία, οικονομία, περιβάλλον) και η Ελλάδα κάνει βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, καθώς όπως εξηγεί η κα. Χαρούλα Απαλαγάκη, Γενική Γραμματέας της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών, λαμβάνεται σχετική μέριμνα μέσω του συστήματος «Environmental & Social Management System», ‘ESMS’, που έχουν ήδη επεξεργαστεί και εφαρμόζουν οι τράπεζες στη χώρα μας.
Η ομάδα HLEG τώρα, χρειάστηκε περίπου ένα χρόνο για να ολοκληρώσει τη σύνταξη της έκθεσης η οποία καθιερώνει τη βιώσιμη χρηματοδότηση στην Ευρώπη, σε μια συγκυρία που κάνει επιτακτική την ανάγκη για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ανάσχεση της τάσης εξαφάνισης ειδών (π.χ. ζώων) που μειώνουν τη βιοποικιλότητα του πλανήτη και εξάλειψη των κοινωνικών ανισοτήτων που προκαλούν εντάσεις και τελικά εμποδίζουν την παγκόσμια ανάπτυξη.
Ο στόχος της ομάδας ήταν να παράσχει έναν βιώσιμο οικονομικό οδικό χάρτη που να περιλαμβάνει πρακτικές συστάσεις πολιτικής για την ΕΕ. Έτσι κατέληξε σε ένα πλάνο για:
- Το πώς θα ενταχθούν οι εκτιμήσεις βιωσιμότητας πιο αποτελεσματικά στο πλαίσιο δημοσιονομικής πολιτικής της ΕΕ
- Το πώς θα προστατεύεται η σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος από τους κινδύνους που συνδέονται με το περιβάλλον και
- Το πώς θα κινητοποιηθούν κεφάλαια, ιδίως από ιδιωτικούς πόρους, για τη χρηματοδότηση βιώσιμων επενδύσεων και την ανάπτυξη
Η ομάδα HLEG συνιστά ως δράσεις προτεραιότητας
- Την κατάταξη των θεμάτων που αφορούν τη βιωσιμότητα στην ΕΕ ξεκινώντας με τον μετριασμό των επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή, ώστε να καθοριστούν οι περιοχές στις οποίες χρειάζονται περισσότερες επενδύσεις
- Την εξειδίκευση των υποχρεώσεων του επενδυτή για να καθοριστούν οι χρονικοί ορίζοντες των επενδύσεων και να υπάρξει μεγαλύτερη εστίαση στους περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς και διακυβερνητικούς (ESG) παράγοντες στις επενδυτικές αποφάσεις
- Την αναβάθμιση του πλαισίου λογοδοσίας (γνωστοποιήσεων, ανακοινώσεων) έτσι ώστε οι ευκαιρίες αειφορίας/βιωσιμότητας και οι κίνδυνοι να είναι διαφανείς
- Να επιτραπεί στους μικροεπενδυτές να αξιοποιούν βιώσιμες ευκαιρίες χρηματοδότησης
- Την ανάπτυξη επίσημων ευρωπαϊκών προτύπων βιωσιμότητας για ορισμένα οικονομικά στοιχεία
- Την ανάπτυξη της Βιώσιμης Υποδομής της Ευρώπης (Sustainable Infrastructure Europe) για την ενίσχυση της αναπτυξιακής ικανότητας των κρατών μελών της ΕΕ με στόχο τις υποδομές που είναι απαραίτητες για μια πιο βιώσιμη οικονομία και
- Την ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στη διακυβέρνηση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων καθώς και στην χρηματοπιστωτική εποπτεία
Η HLEG συμβουλεύει επίσης την ΕΕ:
- να αντιμετωπίσει την έννοια του “βραχυπρόθεσμου” στις χρηματοπιστωτικές αγορές, ώστε να μειωθεί ο αρνητικός αντίκτυπός της στις μακροπρόθεσμες επιχειρηματικές επενδύσεις και την ανάπτυξη
- να εξετάσει τρόπους για την ενημέρωση των πολιτών ώστε να προωθήσει καλύτερα την αειφόρο χρηματοδότηση
- να παρακολουθεί τα επενδυτικά σχέδια και την παράδοσή τους μέσω ενός ειδικού παρατηρητηρίου της ΕΕ για τη βιώσιμη χρηματοδότηση/ανάπτυξη
- να βελτιώσει τα επίπεδα διαφάνειας και καθοδήγησης των χρηματοπιστωτικών αγορών
- να διασφαλίσει ότι οι λογιστικοί κανόνες της ΕΕ δεν αποθαρρύνουν αδικαιολόγητα τις μακροπρόθεσμες επενδύσεις
- να δημιουργήσει μια αρχή όπως “Σκέψου πρώτα τη Βιωσιμότητα/Αειφορία”, που θα είναι στο επίκεντρο της χάραξης πολιτικής της ΕΕ και
- να προωθηθεί τη βιώσιμη χρηματοδότηση σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η HLEG έχει κάνει επίσης συστάσεις για συγκεκριμένους τομείς του χρηματοπιστωτικού συστήματος με σκοπό:
- να προωθηθεί η δανειοδότηση της πραγματικής οικονομίας στον τραπεζικό τομέα
- να καταστεί δυνατό για τις ασφαλιστικές εταιρείες να έχουν μεγαλύτερο ρόλο στο μετοχικό κεφάλαιο όταν πρόκειται για μακροπρόθεσμες επενδύσεις υποδομών
- να διασφαλιστεί ότι οι διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων, συνταξιοδοτικών κεφαλαίων και οι σύμβουλοι επενδύσεων κατανοούν τις προθέσεις βιωσιμότητας των πελατών τους
- να διασφαλιστεί ότι οι οργανισμοί αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας θα επιμηκύνουν τον χρονικό ορίζοντα της ανάλυσης κινδύνου και θα αναφέρουν πως αξιολογούν τους παράγοντες ESG
- να φροντίσουν έτσι ώστε οι αρχές να προωθούν τη γνωστοποίηση πληροφοριών ESG και
- να επιτευχθεί καλύτερη μακροπρόθεσμη έρευνα από τις επενδυτικές τράπεζες
Τέλος, η HLEG γνωρίζει ότι υπάρχουν πολλές άλλες κοινωνικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις για να ασχοληθεί κανείς και συνιστά την υποστήριξη της ανάπτυξης των κοινωνικών επιχειρήσεων και τη χρηματοδότηση κοινωνικών σχεδίων, την επανεκτίμηση του φυσικού και του περιβαλλοντικού κεφαλαίου στις οικονομικές και οικονομικές αποφάσεις και τον επαναπροσανατολισμό της γεωργίας με τρόπο πιο βιώσιμο για την οικονομία, το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία.
Η κινητοποίηση
Οι συμβουλές της ομάδας HLEG για το πώς θα κατευθυνθεί η ροή του δημόσιου και ιδιωτικού κεφαλαίου σε βιώσιμες επενδύσεις περιλαμβάνει μέτρα που αφορούν τόσο τα πιστωτικά ιδρύματα όσο και τις εποπτικές αρχές και προς αυτή την κατεύθυνση γίνονται συνομιλίες στα κράτη μέλη ώστε να αναπτυχθεί η βιώσιμη χρηματοδότηση σε εθνικό επίπεδο.
Μια πιο στρατηγική προσέγγιση έχει αναπτυχθεί από ιδρύματα του χρηματοπιστωτικού τομέα ενώ φαίνεται πώς μια ανοιχτή διαδικασία διαλόγου μπορεί να δημιουργήσει πραγματική αλλαγή, αναδεικνύοντας τις καλύτερες πρακτικές σε όλη την Ευρώπη.
Στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, τα στελέχη της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών εργάζονται για να προετοιμάσουν την ελληνική αγορά και όπως σημειώνει στο csrindex.gr η κα. Χαρούλα Απαλαγάκη, Γενική Γραμματέας της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών “η επιδίωξη για βιώσιμη ανάπτυξη σημαίνει και βιώσιμη χρηματοδότηση, η οποία προϋποθέτει τη μέτρηση της περιβαλλοντικής και κοινωνικής μέριμνας των επιχειρήσεων προωθώντας επενδύσεις προς όφελος των πυλώνων της βιώσιμης ανάπτυξης (κοινωνία, οικονομία, περιβάλλον). Αυτή έχει ήδη δρομολογηθεί μέσω του συστήματος «Environmental & Social Management System», ‘ESMS’, που έχουν ήδη επεξεργαστεί και εφαρμόζουν τα μέλη μας και είναι συνοπτικά ένα σύστημα, μια μεθοδολογία αναγνώρισης και αξιολόγησης των περιβαλλοντικών και κοινωνικών κινδύνων (περιβαλλοντική ρύπανση, κίνδυνοι για την ανθρώπινη υγεία, την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων, τις επιπτώσεις στην κοινωνία, την απειλή για τη βιοποικιλότητα, κ.ά.), που δύνανται να προκύψουν από τη λειτουργία μιας επιχείρησης ανάλογα και με τον κλάδο που αυτή δραστηριοποιείται. Επομένως στο πλαίσιο αυτό τα πιστωτικά ιδρύματα, κατά το στάδιο της διαδικασίας αξιολόγησης / εξέτασης κάθε νέας χρηματοδότησης, εντάσσουν στα κριτήρια αξιολόγησής τους, και τον περιβαλλοντικό αλλά και τον κοινωνικό κίνδυνο, ως υποσύνολο του πιστωτικού κινδύνου”.
Εν κατακλείδι, το στοίχημα δεν θα είναι απλώς ο βαθμός στον οποίο οι συστάσεις της ομάδας HLEG υιοθετούνται, αλλά ο βαθμός στον οποίο η βιώσιμη χρηματοδότηση γίνεται μόνιμο χαρακτηριστικό των ευρωπαϊκών αγορών και της χάραξης πολιτικής.
Ο απόλυτος στόχος είναι πώς θα καταστεί η βιώσιμη χρηματοδότηση το πρότυπο σε ολόκληρη την ΕΕ – μετατοπίζοντας το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ευρώπης από την κατάσταση σταθεροποίησης μετά την κρίση στην θετική πορεία για τη βιώσιμη ανάπτυξη.
