Σε όλη την Ευρώπη, ο αριθμός των αθετήσεων που καταγράφηκαν το 2023 έχει διπλασιαστεί σε σύγκριση με το 2022. Την Πέμπτη 15 Φεβρουαρίου, τα στατιστικά στοιχεία για τις χρεοκοπίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση επιβεβαίωσαν αυτή την αύξηση. Ο αριθμός τους το τέταρτο τρίμηνο του 2023 αυξήθηκε κατά 60% σε σύγκριση με το χαμηλό τους σημείο στα μέσα του 2020 κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19, όταν η δημόσια βοήθεια είχε κρατήσει ολόκληρη την οικονομία όρθια.
του Κ. Ζοπουνίδη, Καθηγητή, Ακαδημαϊκού, Πολυτεχνείο Κρήτης, Επίτιμου Δρ. ΑΠΘ, Paris School of Business και της Κυριακής Κοσμίδου, Καθηγήτριας, Τραπεζικής – Χρηματοοικονομικής, Τμήμα Οικονομικών Επιστημών , ΑΠΘ, Διευθύντρια Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών «Διοίκηση Επιχειρήσεων ΜΒΑ»
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η κατάσταση είναι χειρότερη: το 2023, ο αριθμός των πτωχεύσεων ήταν στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων τριάντα ετών, με 25000 εταιρείες να εκκαθαρίζονται. Στη Γαλλία, ο αριθμός των πτωχεύσεων πέρυσι έφτασε τις 55000, αυξημένος κατά 34% σε σύγκριση με το 2022.
Παγκοσμίως, η AllianzTrade καταγράφει πλέον μια πτώχευση την ημέρα μιας επιχείρησης με τζίρο άνω των 50 εκατομμυρίων ευρώ. Πρόκειται για μια ανάκτηση από τα χρόνια που υπήρχαν πολλά μέτρα στήριξης, πρώτα κατά τη διάρκεια του Covid και μετά κατά τη διάρκεια του ενεργειακού σοκ. Κατά τη διάρκεια αυτών των ετών, οι περισσότερες εταιρείες μπόρεσαν να ανακτήσουν την χρηματοοικονομική τους υγεία.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι οι επιχειρήσεις που θα χρεοκοπήσουν το 2024 και το 2025 θα είναι αυτές που αντιμετωπίζουν δυσκολίες από την εποχή του covid και δεν έχουν ανακάμψει ποτέ πραγματικά.
“Era” της ΤΝ
Τί θα συμβεί τους επόμενους μήνες, με την επιβράδυνση της ανάπτυξης και σε ένα οικονομικό και πολιτικό πλαίσιο που παραμένει γενικά χαρακτηρισμένο από αβεβαιότητα (πόλεμοι, κλιματική αλλαγή, Κ. Ζοπουνίδης, τα ρίσκα της φετινής χρονιάς, Το Βήμα 25.02.2024, προς δημοσίευση). Για το καλύτερο δυνατό όραμα των οικονομικών και χρηματοοικονομικών εξελίξεων, τα παραδοσιακά στατιστικά μοντέλα που χρησιμοποιούνται από τη χρηματοπιστωτική βιομηχανία θα μπορούσαν να συμπληρωθούν με νέα εργαλεία βασισμένα στην Τεχνητή Νοημοσύνη. Οι επιστημονικές έρευνες διερωτώνται για τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των υποδειγμάτων της ΤΝ (βλ. C. Zopounidis, evaluation du risque de defaillance de l’entreprise: Methodes et cas d’application, editions Economica, 1995). Χρησιμοποιώντας αλγόριθμους μηχανικής μάθησης, η ΤΝ που τροφοδοτείται από μεγάλο όγκο δεδομένων, εκπαιδεύεται να αναγνωρίζει προειδοποιητικά σημάδια χρηματοοικονομικών δυσκολιών και έτσι να αξιολογεί τον κίνδυνο πτώχευσης. Επιπλέον, διαφορετικά μοντέλα πρόβλεψης πτώχευσης επιχειρήσεων που ενσωματώνουν ΤΝ βελτιώνονται σταδιακά καθώς ενσωματώνουν νέες πληροφορίες. Οι προοπτικές για την πρόβλεψη της πτώχευσης επιχειρήσεων με χρήση ΤΝ είναι ελπιδοφόρες. Στα επόμενα χρόνια, οι τεχνικές ΤΝ μπορεί να είναι σε θέση να αναλύουν τους κινδύνους σε πραγματικό χρόνο, διευκολύνοντας έτσι μια πιο γρήγορη και προσαρμοσμένη απόκριση από τις εταιρείες σε μεταβαλλόμενα περιβάλλοντα. Συγκεκριμένα θα μπορούν να ενσωματώνουν συμπληρωματικές πηγές δεδομένων, όπως τάσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, γεωπολιτικά γεγονότα ή παράγοντες ESG για να εμπλουτίσουν τις αναλύσεις τους.
Ωστόσο, οι παγκόσμιες οικονομικές αναταραχές, όπως πόλεμοι, πανδημίες, κλιματική κρίση, έχουν αποκαλύψει την ικανότητα για γρήγορες και απρόβλεπτες αλλαγές ικανές να επηρεάσουν δραστικά το χρηματοοικονομικό τοπίο, αψηφώντας όλα τα προγνωστικά υποδείγματα. Η ΤΝ δεν είναι η λύση για όλα.
Συμπερασματικά, υπό το πρίσμα της τρέχουσας γνώσης, τα υποδείγματα ΤΝ για την πρόβλεψη της πτώχευσης επιχειρήσεων είναι ατελή, αλλά καθιστούν δυνατή τη μείωση της αβεβαιότητας των οικοσυστημάτων που περιβάλλουν τις επιχειρήσεις. Από την άποψη αυτή, μπορούν να βελτιώσουν το συντονισμό παραγόντων όπως οι τράπεζες, οι ρυθμιστικές αρχές, κ.λπ. Σε επόμενο άρθρο μας θα παρουσιάσουμε υποδείγματα ΤΝ συνδυασμένα με μεθόδους πολυμεταβλητής στατιστικής και πολυκριτήριας ανάλυσης για την πρόβλεψη της πτώχευσης επιχειρήσεων.
