Σε δέκα χρόνια από τώρα τα ασφάλιστρα στην Ελλάδα θα ανέρχονται σε 3,6 δις ευρώ στις γενικές ασφαλίσεις, 4 δις ευρώ στη ζωή και 1,8 δις ευρώ στην υγεία, σημειώνοντας αντίστοιχα αύξηση 44%, 53,8% και 260% σε σχέση με το 2023. Αυτό καταγράφει η έρευνα Allianz Global Insurance Report για την μακροπρόθεσμη ανάπτυξη στην ασφαλιστική βιομηχανία. Ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης από το 2024 μέχρι το 2034 υπολογίζεται στο 3,6% για τα συμβόλαια ζημιών, 4,2% για τα συμβόλαια ζωής και 12,8% για τις καλύψεις υγείας.
(περιοδικό Ασφαλιστικό Marketing “am”, Ιούνιος 2024 )
Τι αποτυπώνουν τα μεγέθη από το 2013 στο 2023
Όπως αναλύεται στη μελέτη στην χώρα μας η διείσδυση της αγοράς σαν μέρος του ΑΕΠ ανέρχεται στο 1.1% στις γενικές ασφαλίσεις, 1,2% στις ασφαλίσεις ζωής και 0,2% στις ασφαλίσεις υγείας. Αντίστοιχα τα κατά κεφαλή ασφάλιστρα κυμαίνονται στα 238 ευρώ στις γενικές ασφαλίσεις, στα 248 ευρώ στα συμβόλαια ζωής και στα 45,8 ευρώ στα συμβόλαια ασθενείας. Στο διάστημα 2013 έως 2023 μεγάλο ρυθμό ανάπτυξης είχαν τα προγράμματα υγείας που φτάνει το 17,3%, ενώ η ανάπτυξη στον κλάδο ζωής άγγιξε το 2,9%.
Η ασφαλιστική αγορά της Ελλάδας σημείωσε σταθερή ανάπτυξη το 2023, καθώς τα έσοδα από τα ασφάλιστρα αυξήθηκαν κατά 5,7%, «αγγίζοντας» τα 5,5 δισ. ευρώ. Ειδικότερα, τα ασφάλιστρα ζωής αυξήθηκαν κατά 5,6%, οι ασφαλίσεις περιουσίας και ατυχημάτων κατά 3,3% και τα ασφάλιστρα υγείας κατά 28,1%. Ωστόσο, τα ασφάλιστρα υγείας εξακολουθούν να αποτελούν μια εξειδικευμένη αγορά συνολικής «αξίας» μικρότερης από μισό δις ευρώ.
Παράλληλα, οι προοπτικές της ελληνικής ασφαλιστικής αφοράς είναι επίσης θετικές, καθώς την επόμενη δεκαετία αναμένεται αύξηση κατά 5,5% ετησίως (έναντι της αύξησης 2.0% ετησίως κατά την περασμένη δεκαετία). Αυτός ο ρυθμός αύξησης θα μπορούσε να αποτελεί την ταχύτερη αύξηση στην περιοχή, κάτι που, όμως δεν συμβαίνει και σίγουρα δεν θα πρέπει να αποτελεί έκπληξη: με τον δείκτη διείσδυσης (ασφάλιστρα ως ποσοστό του ΑΕΠ) στο 2.3% (2023), η ελληνική ασφαλιστική αγορά είναι η λιγότερο ανεπτυγμένη στην ευρύτερη περιοχή, καθώς ο περιφερειακός μέσος όρος διείσδυσης βρίσκεται στο 6,2%.
Η ασφαλισιμότητα και το “κενό” προστασίας
Καθώς οι κίνδυνοι αυξάνονται παγκοσμίως, τα όρια της ασφαλισιμότητας έρχονται στο επίκεντρο. Προληπτικά μέτρα, νέες τεχνολογίες και έξυπνες συνεργασίες μπορούν να μεταβάλουν τα όρια της ασφαλισιμότητας – χωρίς, παρόλα αυτά, να μπορούν να τα εξαλείψουν. Η μη ασφαλισιμότητα πρέπει να γίνεται σεβαστή. Η κατ’ επίφαση ασφαλισιμότητα – μέσω τεχνητά χαμηλών και μη ανταποκρινόμενων στον κίνδυνο τιμών– οδηγεί σε υπερβολική έκθεση στον κίνδυνο και σε όλο και μεγαλύτερα ποσά ζημιών. Οι συμβιβασμοί μεταξύ οικονομικής αποδοτικότητας και ασφαλισιμότητας – ή, πιο γενικά, μεταξύ του τρέχοντος και βιώσιμου τρόπου ζωής – μπορούν ακόμα να επιλυθούν, χωρίς αυτό να σημαίνει πως αυτοί οι συμβιβασμοί που θα είναι απαραίτητοι δεν θα είναι ανώδυνοι ή χωρίς κόστος. «Τελικά, η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης δεν είναι μόνο ζήτημα πολιτικής και χρημάτων αλλά και ατομικής ευθύνης», δήλωσε ο Ludovic Subran, επικεφαλής οικονομολόγος της Allianz. «Ένας κόσμος μη ασφαλιστέος δεν θα ήταν μόνο ένας κόσμος που απέτυχε να αντιμετωπίσει την κλιματική αλλαγή αλλά και μια μεταφορά για μια συλλογική ηθική αποτυχία όπου κάθε άτομο αποφεύγει την ηθική του υποχρέωση να μειώσει τις εκπομπές άνθρακα».
Οι συνέπειες από το ασφαλιστικό κενό σε όλα τα επίπεδα είναι σημαντικές. Η υγεία, το εισόδημα και τα περιουσιακά στοιχεία γίνονται λιγότερο προστατευμένα. Για τις επιχειρήσεις, διακυβεύονται η επιχειρησιακή συνέχεια και τα περιουσιακά στοιχεία. Σε αυτό το πλαίσιο πολιτικής και οικονομικής αστάθειας, το 2024 θα είναι κομβικό λόγω των μεγάλων εκλογών παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Ινδίας, του Μεξικού, της ΕΕ, της Νότιας Αφρικής και του Ηνωμένου Βασιλείου. Αυτές οι εκλογές θα δημιουργήσουν υψηλό επίπεδο αβεβαιότητας όχι μόνο σε εθνικό επίπεδο αλλά και σε όλο το ευρύτερο πολιτικό και οικονομικό τοπίο, επιδεινώνοντας ενδεχομένως τις κοινωνικές εντάσεις. Αυτός ο κίνδυνος ενισχύεται από την αυξημένη πολιτική πόλωση και τη δημοκρατική διάβρωση. Οι αυξανόμενες πιέσεις στα δημόσια οικονομικά αναμένεται να εντείνουν τις συζητήσεις σχετικά με τις προτεραιότητες των δαπανών. Ο μεγάλος αριθμός ακραίων καιρικών φαινομένων – από καύσωνες και ξηρασία μέχρι καταιγίδες και πλημμύρες – καθιστά σαφές ότι η κλιματική αλλαγή συμβαίνει τώρα και έχει ήδη θανατηφόρο αντίκτυπο. Σε διεθνές επίπεδο οι πολίτες και οι φορείς λήψης αποφάσεων ανησυχούν για την κλιματική κρίση.
Κατά την επόμενη δεκαετία, η παγκόσμια ασφαλιστική αγορά αναμένεται να σημειώσει αύξηση με ετήσιο ρυθμό 5,5%, δηλαδή με ακριβώς τον ίδιο ρυθμό με το παγκόσμιο ΑΕΠ. Τις προηγούμενες δεκαετίες, η ανάπτυξη της ασφαλιστικής αγοράς υστερούσε σε σχέση με την οικονομική ανάπτυξη. Η βαρύτητα των τριών επιμέρους κλάδων αναμένεται να μεταβληθεί: Ο κλάδος περιουσίας και ατυχημάτων θα αναπτυχθεί κατά 4,7% ετησίως, σε συνέχεια της αύξησης του 5,0% ετησίως που σημείωσε την προηγούμενη δεκαετία, καθώς οι αυξήσεις τιμών που σχετίζονται με τον πληθωρισμό θα ελαττωθούν. Ο κλάδος υγείας αναμένεται να αναπτυχθεί επίσης, αλλά με κάπως πιο χαμηλό ρυθμό της τάξεως του 7,3% ετησίως – που εξακολουθεί, παρόλα αυτά να αποτελεί μια αρκετά υψηλή αύξηση. Αντίθετα, ο κλάδος ζωής ενδέχεται να αναπτυχθεί κατά 5,1% ετησίως (από 3,5% ετησίως), επωφελούμενος από τα υψηλότερα επιτόκια. Συνολικά, το παγκόσμιο απόθεμα ασφαλίστρων αναμένεται να αυξηθεί κατά σχεδόν 5 τρισεκατομμύρια ευρώ.
Στο παραπάνω πλαίσιο, το μεγαλύτερο μέρος της ανάπτυξης αναμένεται να προέλθει από τον κλάδο ζωής (1,887 δις ευρώ) με την Ασία (εκτός της Ιαπωνίας) να παραμένει η κινητήρια δύναμη για τον κλάδο ζωής παγκοσμίως (+7,3% ετησίως). Η περιοχή αναμένεται να αντιπροσωπεύει το ήμισυ της αύξησης ασφαλίστρων σε απόλυτη τιμή (928 δις ευρώ), περισσότερο από τη Βόρεια Αμερική (377 δις ευρώ) και την Ευρώπη (323 δις ευρώ) μαζί. Παράλληλα, η Κίνα (+7,7% ετησίως) θα εξακολουθήσει να κυριαρχεί στην περιοχή σε απόλυτους όρους, με την Ινδία να αναδεικνύεται σε πραγματικός πρωταθλητής ανάπτυξης την επόμενη δεκαετία (+13,6% ετησίως).
Στον κλάδο περιουσίας και ατυχημάτων, τα πρόσθετα ασφάλιστρα θα ανέλθουν σε 1,427 δις ευρώ έως το 2034. Παρά τον σημαντικά υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης στην Ασία (πλην της Ιαπωνίας: 7,1% ετησίως) σε σύγκριση με τη Βόρεια Αμερική (3,8% ετησίως), σε απόλυτες τιμές, αναμένεται να κυριαρχήσει η τελευταία, με 584 δις ευρώ πρόσθετα ασφάλιστρα έναντι 376 δις ευρώ στην Ασία (πλην της Ιαπωνίας) και 184 δις ευρώ στη Δυτική Ευρώπη.
«Οι θετικές προοπτικές που υπάρχουν για τον κλάδο, δεν πρέπει να τον οδηγήσουν σε εφησυχασμό», δήλωσε ο Arne Holzhausen, συν-συγγραφέας της έκθεσης. «Αυτή τη στιγμή, η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει ο ασφαλιστικός κλάδος είναι η διασφάλιση της κοινωνικής του συνάφειας έναντι ενός όλο και πιο παρεμβατικού κράτους. Η αυξανόμενη πόλωση και οι ανισότητες απειλούν με υπονόμευση τον κοινωνικό ιστό. Η διαχείριση των παραπάνω από πλευράς ασφαλιστικής βιομηχανίας, σε συνδυασμό με την αντιμετώπιση της κοινωνικής της συνάφειας ως έρεισμα για ενότητα και εξάλειψη της ανισότητας, αποτελούν για αυτήν το βασικό ‘στοίχημα’ για τα επόμενα χρόνια».