Εδώ και μερικά χρόνια, η διαχείριση των κρίσεων γνώρισε μια σημαντική εξέλιξη στον κλάδο των μεγάλων επιχειρήσεων, των οργανισμών αλλά και των κρατών. Πολλές φορές, ωστόσο παραμένει περιορισμένη σε επίπεδο επικοινωνιακό.
Των Καθηγητή Κωνσταντίνου Ζοπουνίδη, Πολυτεχνείο Κρήτης, Ακαδημαϊκού, Βασιλική Ακαδημία Οικονομικών και Χρηματοοικονομικών – Distinguished Research Professor, Audencia Business School, France & Dr Emilios GALARIOTIS, Professor & Assistant Dean for Research Audencia, President – French Finance Association (Affi)
Σήμερα, το θέμα είναι της επικαιρότητας με τον Covid-19 όπως και μερικά χρόνια πριν με τη χρηματοοικονομική κρίση του 2008.
Ένας πρώτος ορισμός προέρχεται από την Wikipedia όπου η διαχείριση κρίσεων αποτελεί ένα σύνολο τρόπων οργάνωσης, τεχνικών και μέσων που επιτρέπουν σε έναν οργανισμό να ετοιμαστεί και να αντιμετωπίσει την έλευση μιας κρίσης, μετά να πάρουμε τα μαθήματα και πληροφορίες από αυτήν με στόχο να βελτιώσουμε τις διαδικασίες και τις δομές μέσα σε μια μακροπρόθεσμη προοπτική.
Ένας άλλος ορισμός είναι ο εξής: κάθε αναταραχή που αντιμετωπίζει ένα άτομο ή ένας πληθυσμός. Η κρίση στηρίζεται σε πολλαπλές διαστάσεις: άμυνα (άθροισμα επιπλοκών που αποδυναμώνουν τις ικανότητες του αμυντικού συστήματος μιας χώρας), απορρύθμιση (υπονόμευση του συντονισμού μεταξύ των διαφόρων συμμετεχόντων στη διαχείριση της κρίσης), απόκλιση (διάφορες ερμηνείες της κρίσης).
Επιπλέον, η φύση της κρίσης ποικίλει: οι τυπικές κρίσεις διαταράσσουν το περιβάλλον και είναι προβλέψιμες και μάλλον καλά διαχειριζόμενες, μερικές κρίσεις μπορούν να είναι προβλέψιμες αλλά η βαρύτητα των οποίων ξεπερνά αυτό που περιμέναμε από αυτές και τελικά οι κρίσεις μπορεί να είναι αδιανόητες, δηλαδή μη προβλέψιμες ως προς τη μορφή και τη βαρύτητα.
Εργαλεία διαχείρισης
Εάν οι κρίσεις είναι για μερικές από αυτές πρωτοφανείς, το ερώτημα που τίθεται είναι αν μπορούμε να τις προβλέψουμε και να ετοιμαστούμε να τις αντιμετωπίσουμε (παράδειγμα: Covid-19). Οι απαντήσεις είναι ιδιαίτερα δύσκολες στη σκέψη. Ωστόσο, αρμόζει πιο πολύ από ποτέ να ευαισθητοποιηθούν οι άνθρωποι (είδαμε για παράδειγμα γιατρούς από την Κίνα και την Κούβα να έρχονται προς βοήθεια και να προσφέρουν τις εμπειρίες τους στη δοκιμασμένη Ιταλία από τον ιό), πρώτα από όλους οι αποφασίζοντες στις προβληματικές της κρίσης. Για το λόγο αυτό, αν η εκτίμηση των τρωτών σημείων ενός κράτους (έλλειψη αναπνευστήρων, μασκών, ΜΕΘ, κ.λπ.), η εφαρμογή σχεδίων έκτακτης ανάγκης και η επεξεργασία διαθέσιμων πληροφοριών σχετικών με τον κίνδυνο παραμένουν χρήσιμες, αρμόζει κυρίως να προετοιμαστούν τα κατάλληλα πρόσωπα και να είναι ιδιαίτερα προσεκτικά.
Τα κατάλληλα εργαλεία προς το στόχο αυτό είναι:
- η εκπαίδευση και η επιμόρφωση του δημόσιου συστήματος,
- η οργάνωση κανονικών και εξειδικευμένων σεμιναρίων,
- η ίδρυση μιας διευθυντικής επιτροπής κατάλληλης για σεμινάρια επιχειρηματικότητας σε δύσκολους καιρούς αναταραχών,
- η μελέτη και η ερμηνεία στρατηγικών αποφάσεων,
- η παρουσία κοντά στις διάφορες ομάδες βοήθειας και ενίσχυση του ηθικού τους,
- η διαφύλαξη ψυχραιμίας και η καθοδήγηση με μια σχετική θετική στάση αντίληψης των πραγμάτων.
Συμπερασματικά, αυτό που ενδιαφέρει στη διαχείριση των κρίσεων δεν είναι μόνο η παρούσα αντιμετώπιση αυτής, αλλά κυρίως η προετοιμασία της επόμενης με τους καλύτερους δυνατούς οιωνούς. Με άλλα λόγια: η επόμενη μέρα, όταν η κρίση θα έχει ξεπεραστεί (ο κορωνοϊός δεν θα μπορεί να βλάψει την ανθρωπότητα), δεν θα είναι η ίδια με αυτής της προηγούμενης.