ΕΠΥ: Μύθοι και αλήθειες μέσα από δεδομένα

Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα έχει ανοίξει η συζήτηση γύρω από τις εταιρείες Ελεύθερης Παροχής Υπηρεσιών¹ που δραστηριοποιούνται στον κλάδο ασφάλισης οχημάτων. Ζητήματα που έχουν τεθεί αφορούν τόσο τον ανταγωνισμό και την τιμολογιακή πολιτική όσο και τη φερεγγυότητα των εν λόγω εταιρειών. Βλέποντας κανείς τα δεδομένα παρατηρεί αφενός ότι η διείσδυση των ΕΠΥ μεγεθύνθηκε ωφελώντας σε επίπεδο εσόδων τον κλάδο της διαμεσολάβησης αλλά και το ότι σε συγκεκριμένες περιπτώσεις υπήρξαν αστοχίες που ωστόσο σχετίζονται κυρίως με λανθασμένες επιχειρηματικές επιλογές:

1. Στη χώρα μας το 2018 δραστηριοποιούνταν περίπου 12 ΕΠΥ.
2. Το 2018 ασφάλιζαν το 11,3% του αριθμού των ασφαλισμένων οχημάτων ή αλλιώς 680.000 οχήματα.
3. Οι ΕΠΥ συμμετέχουν αποδίδοντας εισφορές στο Επικουρικό (6% επί καθαρών ασφαλίστρων ΚΑΙ δικαιώματος συμβολαίου).
4. Τα τελευταία 6 χρόνια περίπου έχουν διπλασιάσει τα οχήματα που ασφαλίζουν.
5. Ο προσανατολισμός των πολιτών σε οικονομικότερα ασφάλιστρα (αποτέλεσμα τόσο της οικονομικής κρίσης όσο και της εμφάνισης εναλλακτικών δικτύων διανομής) και η εμφάνιση των ΕΠΥ οδήγησαν στην περαιτέρω ένταση του ανταγωνισμού στην εγχώρια αγορά, σε μειωμένα ασφάλιστρα και αυξημένες παροχές και προμήθειες στα δίκτυα.
6. Τον Ιούλιο του 2017 οι αρχές του Γιβραλτάρ ανακοίνωσαν την αναστολή λειτουργίας της Elite, στις 31 Μαΐου του 2018 η εποπτική αρχή της Δανίας ανακοίνωσε ότι η Alpha Insurance κήρυξε πτώχευση και τον Δεκέμβριο του 2018 η Danish Financial Supervisory Authority ανακοίνωσε την πτώχευση της Qudos, ενώ δύο μήνες πριν η Εταιρεία είχε διακόψει την ανάληψη νέων ασφαλιστικών εργασιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τέλος, τον Οκτώβριο του 2016 το Δικαστήριο του Γιβραλτάρ αποφάσισε να θέσει την εταιρεία Enterprise σε οριστική εκκαθάριση.

Οι Νομικές Δικλείδες

Στο νόμο 4583/2018 με τον οποίο ενσωματώθηκε η οδηγία 2016/97/ΕΕ ο νομοθέτης έρχεται να διασφαλίσει τον καταναλωτή ορίζοντας το νομικό πλαίσιο για την έναρξη λειτουργίας των ΕΠΥ καθώς και τις συνέπειες όταν υπάρχει παράβαση από την πλευρά των ΕΠΥ. Επειδή ένα από τα ζητήματα που συχνά τίθενται όσον αφορά τα αρνητικά στοιχεία των εταιρειών αυτών είναι το ότι ελέγχονται από τις εποπτικές αρχές του κράτους μέλους καταγωγής και όχι από την εποπτική αρχή στην Ελλάδα, είναι σημαντικό να αναφερθεί το εξής: ο νόμος που ψηφίστηκε για την IDD προβλέπει για τις διαμεσολαβητικές ΕΠΥ την εμπλοκή της ελληνικής εποπτείας, εφόσον η εποπτική αρχή του ξένου κράτους συμφωνήσει με την ΤτΕ «να ενεργεί η εποπτική αρχή σαν αρμόδια αρχή του κράτους μέλους καταγωγής». Αυτό σημαίνει ότι εφόσον η χώρα καταγωγής της ΕΠΥ παραχωρήσει στην ΤτΕ αυτή την ιδιότητα μπορεί να ενεργεί σαν να είναι η αρμόδια αρχή. Ας δούμε λοιπόν ποια είναι η διαδικασία σε περίπτωση που κάποιος διαμεσολαβητής που ασκεί δραστηριότητα σαν ΕΠΥ στην Ελλάδα δεν συμμορφώνεται με το νόμο:

1. Όταν υπάρχει παράβαση κινητοποιείται η ΤτΕ η οποία σε πρώτο στάδιο ενημερώνει την εποπτική αρχή στη χώρα καταγωγής της ΕΠΥ.
2. Η ξένη εποπτική αρχή λαμβάνει μέτρα. Αν αυτά δεν επαρκούν ωστόσο για την προστασία και τα συμφέροντα των καταναλωτών και της αγοράς, η ΤτΕ αφού ενημερώσει την ξένη εποπτική αρχή μπορεί να εφαρμόσει μέτρα από το άρθρο 43² για την πρόληψη νέων παρατυπιών, και, εφόσον είναι απόλυτα αναγκαίο, να απαγορεύσει στο διαμεσολαβητή την άσκηση νέων δραστηριοτήτων στην Ελλάδα. Επιπλέον, στην περίπτωση αυτή, η εποπτική αρχή μπορεί να παραπέμψει το ζήτημα στην Ε.Α.Α.Ε.Σ. (Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων) και να ζητήσει τη βοήθειά της.
3. Κάθε μέτρο που λαμβάνει η ΤτΕ οφείλει να το κοινοποιεί στη χώρα καταγωγής.
4. Η ΤτΕ μπορεί, επιπλέον των μέτρων του άρθρου 43, να απαγορεύσει στο διαμεσολαβητή την άσκηση νέων δραστηριοτήτων στην Ελλάδα.

Οι υποχρεώσεις των ΕΠΥ

1. Ποια στοιχεία οφείλει να καταθέσει ο διαμεσολαβητής για να λειτουργήσει ως ΕΠΥ:

Κάθε ασφαλιστικός ή αντασφαλιστικός διαμεσολαβητής, ή ασφαλιστικός διαμεσολαβητής που ασκεί ως δευτερεύουσα δραστηριότητα την ασφαλιστική διαμεσολάβηση, ο οποίος προτίθεται να ασκήσει τις δραστηριότητές του για πρώτη φορά στην Ελλάδα υπό καθεστώς ελεύθερης παροχής υπηρεσιών, κοινοποιεί τις ακόλουθες πληροφορίες στην αρμόδια αρχή του κράτους μέλους καταγωγής του:

α) το ονοματεπώνυμο, τη διεύθυνση και, κατά περίπτωση, τον αριθμό μητρώου του διαμεσολαβητή·

β) το κράτος μέλος ή τα κράτη μέλη στα οποία προτίθεται να ασκήσει δραστηριότητες ο διαμεσολαβητής·

γ) την κατηγορία του διαμεσολαβητή και, κατά περίπτωση, την επωνυμία κάθε ασφαλιστικής ή αντασφαλιστικής επιχείρησης την οποία εκπροσωπεί·

δ) τους σχετικούς ασφαλιστικούς κλάδους, εφόσον απαιτείται.

1. Κοινοποίηση των πληροφοριών στην εποπτική αρχή:

Η αρμόδια αρχή του κράτους μέλους καταγωγής κοινοποιεί τις πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 1, εντός ενός μηνός από την παραλαβή τους, στην αρμόδια αρχή του κράτους μέλους υποδοχής, η οποία επιβεβαιώνει την παραλαβή χωρίς καθυστέρηση. Η αρμόδια αρχή του κράτους μέλους καταγωγής ενημερώνει εγγράφως τον ασφαλιστικό ή αντασφαλιστικό διαμεσολαβητή ή διαμεσολαβητή που ασκεί ως δευτερεύουσα δραστηριότητα την ασφαλιστική διαμεσολάβηση ότι οι πληροφορίες έχουν παραληφθεί από την αρμόδια αρχή του κράτους μέλους υποδοχής και ότι ο διαμεσολαβητής μπορεί να αρχίσει τις δραστηριότητές του στο κράτος μέλος υποδοχής. Κατά περίπτωση, η αρμόδια αρχή του κράτους μέλους καταγωγής ανακοινώνει ταυτόχρονα στο διαμεσολαβητή το γεγονός ότι οι πληροφορίες είναι διαθέσιμες και επίσης, ότι ο διαμεσολαβητής οφείλει να συμμορφωθεί με τις σχετικές νομοθετικές διατάξεις.

3. Τι γίνεται αν αλλάξουν στοιχεία που αφορούν την ΕΠΥ:

Σε περίπτωση αλλαγής σε οποιοδήποτε από τα στοιχεία που κοινοποιήθηκαν σύμφωνα με την παράγραφο 1, ο διαμεσολαβητής οφείλει να κοινοποιήσει την εν λόγω αλλαγή στην αρμόδια αρχή του κράτους μέλους καταγωγής, τουλάχιστον έναν μήνα πριν επιφέρει την αλλαγή. Η αρμόδια αρχή του κράτους μέλους υποδοχής ενημερώνεται επίσης για την αλλαγή αυτή από την αρμόδια αρχή του κράτους μέλους καταγωγής, μόλις είναι εφικτό και όχι αργότερα από ένα μήνα από την ημερομηνία που η αρμόδια αρχή του κράτους μέλους καταγωγής λαμβάνει την πληροφορία.

Τι ορίζεται στο Ν. 4583/2018 για τις υποχρεώσεις αν η χώρα καταγωγής είναι η Ελλάδα

Σύμφωνα με το νόμο 4583/2018 με τον οποίο ενσωματώθηκε η οδηγία 2016/97/ΕΕ στην ελληνική έννομη τάξη, όταν η Ελλάδα είναι το κράτος μέλος καταγωγής ασφαλιστικού ή αντασφαλιστικού διαμεσολαβητή που θα δραστηριοποιηθεί με το καθεστώς ΕΠΥ σε άλλο κράτος μέλος τότε οι αρχές που ενημερώνονται είναι α) το επιμελητήριο, το ειδικό μητρώο στο οποίο είναι εγγεγραμμένος και β) η εποπτική αρχή. Μάλιστα το Επιμελητήριο οφείλει μέσα σε 15 ημέρες από την δική του ενημέρωση να στείλει τις σχετικές πληροφορίες στην εποπτική αρχή. Επιπρόσθετα στις πληροφορίες που οφείλει να καταθέσει ο διαμεσολαβητής (Νόμος 2583/2018) αναφέρονται και το αντίγραφο του ασφαλιστηρίου επαγγελματικής αστικής ευθύνης, ενώ ορίζεται ότι πρέπει να δηλωθούν και οι κλάδοι στους οποίους ο διαμεσολαβητής θα δραστηριοποιηθεί, καθώς και το εάν προωθεί επενδυτικά προϊόντα που βασίζονται σε ασφάλιση. Σε περίπτωση μεταβολής των στοιχείων που δηλώνει στις αρχές ο διαμεσολαβητής οφείλει να ενημερώσει για τη μεταβολή αυτή το αρμόδιο επιμελητήριο, τριάντα τουλάχιστον ημέρες πριν επιφέρει τη μεταβολή. Το αργότερο μέσα σε δέκα ημέρες από τότε που έλαβε την ενημέρωση το επιμελητήριο γνωστοποιεί τη μεταβολή στην εποπτική αρχή. Το αργότερο μέσα σε είκοσι ημέρες από τότε που ενημερώθηκε, η εποπτική αρχή γνωστοποιεί, με τη σειρά της, τη μεταβολή στην αρμόδια αρχή του κράτους μέλους υποδοχής.

Από τη θεωρία στην πράξη

Στην Ελλάδα, οι ασφαλιστικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται υπό καθεστώς Ελεύθερης Παροχής Υπηρεσιών (ΕΠΥ) έχουν γνωρίσει σχετική άνθιση την τελευταία δεκαετία, ιδιαίτερα στην ασφάλιση χερσαίων οχημάτων.

Στην αρχή έγιναν δεκτές με επιφυλακτικότητα, όπως άλλωστε συμβαίνει με κάθε τι νέο για το οποίο δεν έχουμε σαφή πληροφόρηση. Η βασική τους διαφοροποίηση ήταν τα –κατά κανόνα– ανταγωνιστικότερα ασφάλιστρα.

Ωστόσο, οι ΕΠΥ δεν θα μπορούσαν να διαγράψουν ανοδική πορεία αν ήταν απλώς «φθηνές».

Άλλωστε, εν έτει 2019, τα ασφάλιστρα που παρέχουν είναι περίπου ίδια ή και ακριβότερα από τα αντίστοιχα παραδοσιακών ασφαλιστικών εταιρειών. Και όμως το συνολικό μερίδιο αγοράς τους εξακολουθεί να κινείται –ελαφρώς- ανοδικά.

Οι κυριότεροι λόγοι που συμβαίνει αυτό είναι οι εξής:

• Κατά κανόνα στις ΕΠΥ εργάζονται στελέχη που είναι και οι ίδιοι ασφαλιστές πρώτης γραμμής και γνωρίζουν σε βάθος τις ιδιαιτερότητες του επαγγέλματος του ασφαλιστικού διαμεσολαβητή.
• Τα εταιρικά σχήματα είναι μικρά, ευέλικτα, με άμεση ανταπόκριση στις ανάγκες των συνεργατών τους.
• Τα λειτουργικά κόστη είναι σχετικά μικρά και επιτρέπουν πιο ανταγωνιστική τιμολόγηση προϊόντων.
• Ασκώντας εργασίες σε διαφορετικές χώρες συχνά επιτυγχάνουν καλύτερη διασπορά κινδύνου.
• Ορισμένες από τις μητρικές ασφαλιστικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται ως ΕΠΥ στη χώρα μας, είναι πολλαπλάσιου μεγέθους και δυναμικής, συγκρινόμενες με αρκετές της ελληνικής αγοράς.
• Οι παρεχόμενες αμοιβές προς το δίκτυο συνεργατών είναι από τις πλέον ικανοποιητικές.
• Η διείσδυσή τους στην ελληνική ασφαλιστική αγορά στηρίζεται αποκλειστικά στους επαγγελματίες ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές.

Στα αρνητικά σχόλια που έχουν διατυπωθεί για τις ΕΠΥ, μπορούμε να καταγράψουμε ως σημαντικότερα τα εξής:

• Τα τελευταία χρόνια έχουν σταματήσει τις εργασίες τους/πτωχεύσει 4 εταιρείες ΕΠΥ, εκ των οποίων 3 ήταν συμφερόντων του ίδιου επιχειρηματία: Χωρίς να υποτιμά κανείς την όποια αναστάτωση δημιουργήθηκε, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί αυτή να συγκριθεί με την αντίστοιχη από τα κλεισίματα πολλαπλάσιων ασφαλιστικών τα τελευταία 15 χρόνια τα οποία ταλαιπώρησαν ασφαλισμένους και ζημίωσαν υπέρμετρα πολλούς ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές.
• Δεν συμμετέχουν στο ΣΑΠ (Φιλικός Διακανονισμός): Οι περισσότερες ΕΠΥ δεν συμμετέχουν στο φιλικό διακανονισμό και αυτό για αρκετούς αποτελεί σοβαρό μειονέκτημα. Γενικότερα, για τη διαχείριση ζημιών υπάρχει ελλιπής πληροφόρηση. Ωστόσο, μετά από 10 και πλέον χρόνια δραστηριοποίησης των ΕΠΥ στην Ελλάδα αφενός οι επαγγελματίες ασφαλιστές έχουν αποκρυσταλλώσει άποψη σχετικά με τις εταιρείες και αφετέρου οι ΕΠΥ έχουν αρχίσει – αν και με αργό ρυθμό – να εντάσσονται στο σύστημα άμεσων πληρωμών.
• Απουσία αναγνωρισιμότητας σήματος (Brand awareness): Η κύρια στόχευση των ΕΠΥ είναι η δημιουργία σχέσης εμπιστοσύνης με το δίκτυο συνεργατών, όχι απευθείας με τον ασφαλισμένο, χωρίς βέβαια αυτό να εξαλείφει το συγκεκριμένο θέμα.
• Υπάρχει ανασφάλεια σχετικά με το ενδεχόμενο πτώχευσης μιας εταιρείας: Η εξέλιξη αυτή είναι πιθανή για οποιαδήποτε εταιρεία, ΕΠΥ ή μη. Οι εποπτικές αρχές, στο πλαίσιο εφαρμογής της ευρωπαϊκής οδηγίας Solvency II κινούμενες έγκαιρα προλαμβάνουν το χειρότερο σενάριο, ώστε αν τελικά επιβάλουν παύση εργασιών να αποτρέψουν κατά το δυνατό, έναν «ξαφνικό θάνατο» για την ασφαλιστική. Τέλος, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι οι αποζημιώσεις, δρομολογούνται από τον ειδικό αντιπρόσωπο ζημιών της εταιρείας στην Ελλάδα και όχι στη χώρα προέλευσης.

Εν κατακλείδι, εκφράζοντας καθαρά προσωπική άποψη, οι ΕΠΥ ήρθαν για να μείνουν. Τα πλεονεκτήματά τους είναι περισσότερα από τα μειονεκτήματα, ενώ όλοι οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές έχουν ωφεληθεί από την παρουσία τους είτε συνεργάζονται μαζί τους είτε όχι, για έναν απλούστατο λόγο:

Οι ΕΠΥ στηρίζονται 100% στο παραδοσιακό δίκτυο συνεργατών, ωθώντας, ως ένα βαθμό, τις υπόλοιπες ασφαλιστικές στην Ελλάδα στο πλαίσιο του ανταγωνισμού, να δημιουργούν βελτιωμένους κανονισμούς πωλήσεων και ανταγωνιστικά ασφαλιστικά προϊόντα, ενώ παράλληλα υπήρξε η απαιτούμενη αντίδραση στα εναλλακτικά δίκτυα διανομής.

Κατά βάση, οι εταιρείες είναι οι άνθρωποί τους και η κουλτούρα που τους διακατέχει. Προφανώς και δεν είναι όλες οι εταιρείες ίδιες, όπως δεν είναι όλοι το ίδιο επαγγελματίες.

Όμως ο ήλιος ανατέλλει για όλους! Πιθανότατα να λάμπει περισσότερο για όσους προσπαθούν κάθε μέρα να εξελίσσονται!

*Ο Γιώργος Ποντίκης είναι πτυχιούχος τμήματος Θετικών Επιστημών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών, απόφοιτος Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου στη διοίκηση επιχειρήσεων, έχει παρακολουθήσει πλήθος ασφαλιστικών σεμιναρίων, ενώ είναι συνιδρυτής της Eurocover insurance Ltd.

1 Η ελεύθερη Παροχή Υπηρεσιών ορίζεται από τη Συνθήκη για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) και κατοχυρώνεται από τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Στόχος είναι η διασφάλιση της κινητικότητας των επιχειρήσεων και των επαγγελματιών εντός της ΕΕ. 

2
			Ανάλογα
	με την παράβαση η αρχή επιβάλλει μία
	σειρά από κυρώσεις από τη δημοσιοποίηση
	της παράβασης στον ιστότοπό της μέχρι
	πρόστιμα και την οριστική διαγραφή του
	διαμεσολαβητή από το ειδικό μητρώο. 
	

Πηγή: Ασφαλιστικό Marketing Ιουνίου 2019