Για τους λάτρεις των Αρχαίων Ελλήνων

του Μελά Γιαννιώτη

Επάγγελμα: Μυλωθρός. Ένα από τα πλέον άγνωστα σήμερα επαγγέλματα, αλλά γνωστότατο, ένδοξο και πολυάριθμο κατά το παρελθόν, είναι αυτό του Μυλωθρού ή κοινώς Μυλωνά, που παράγεται από το αρχαίο ελληνικό ρήμα, μυλωρέω…

Διαβάστε Επίσης

ΙΝΤΕΡΣΑΛΟΝΙΚΑ: Εστιάζοντας στην επαγγελματική ανάπτυξη των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών

Nov 20, 2024

Ευχαριστήριες Επιστολές από ικανοποιημένους πελάτες του Ομίλου ΙΝΤΕΡΣΑΛΟΝΙΚΑ

Nov 1, 2024

Οι αρχαίοι και βαθυγνώστες πρόγονοί μας είχαν και χρησιμοποιούσαν υπέροχες και ποιητικότατες λέξεις, παραγόμενες από το ίδιο ρήμα, όπως η κατά Αριστοφάνη (Ειρήνη, 258) λέξη Μυλωθρίς, θηλυκό του Μυλωθρού, που, δια των εκβαρβαρισθέντων αλλοιωτών και ξυλοσχιστών της ρωμαϊκής εποχής και μετέπειτα, υποβαθμίσθηκε σκωπτικά σε Μυλωνού.

Μυλωθρός λοιπόν, κατά τον αρχαίο Αθηναίο Ρήτορα Δείναρχο (95.2), που συνέτριψε τον Δημοσθένη, ήταν αυτός «όστις διατηρεί δούλους ίνα εργάζωνται εν τω μύλω» και κατά το Λεξικό Σουΐδα (σελ. 782) «μυλωθρός, ο μυλώνα κεκτημένος και εργαζόμενος».

Ο Θουκυδίδης (6.22) δίδει την έννοια της λέξεως Μυλών ως «το οίκημα εν ώ ο μύλος ή μύλοι».

Πρόσφατα και σε έγγραφο δημόσιας υπηρεσίας Κοζάνης, σχετικά με ιστορικό και παραδοσιακό Υδρόμυλο της Βλάστης, ο Μυλών (κτίριο μόνον) εμφανίζεται ως… Μύλος!

Ο Κηφισόδωρος, Αθηναίος κωμικός του 5ου αιώνα, αποκαλούσε τις αθηναϊκές τριήρεις ως «μυλώνας ποικίλλους» επειδή έφεραν σίτον στην τότε Αθήνα. Το ίδιο επαναλαμβάνει και ο Αριστοτέλης (Ρητορική Τέχνη, 3.10, 7).

Και πώς να πείσω εγώ, ο γιος «Μυλωθρού», κατά το από 29 Ιουνίου 1952, δημόσιο έγγραφο του Δημοτικού Σχολείου Βλάστης, Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Εορδαίας, δια του οποίου έγινα δεκτός στο Γυμνάσιο Πτολεμαΐδος στις 9/7/1952 δια της υπ΄ αρ. 54 πράξεως αυτού, όπως τα αντίγραφα που μου έστειλε πρόθυμα Ερευνητής Καθηγητής, ότι το «Μύλωθρον» ή Μύλη και Μύλος «όπου τα άλφιτα αλείται», δεν είναι ο Μυλών, δηλαδή κενό κτίριο και ούτε… τριήρης!

Το από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα (1901) πνευματικότατο Διδασκαλείο Αρρένων Θεσσαλονίκης και μετέπειτα Παιδαγωγική Ακαδημία (1933) όχι μόνον γνώριζε και διέκρινε τις παραπάνω ποιητικές, επακριβούς έννοιας και αρχαιοελληνικότατες, λέξεις αυτές, αλλά και τις χρησιμοποιούσε στα επίσημα και δημόσια έγγραφά του, όπως το υπ΄ αρ. 118/30 Ιουνίου 1926 έγγραφο Απολυτηρίου του θείου μου Γεωργίου Ιωάννου Γιαννιώτη, μετέπειτα γνωστού Διδασκάλου και Επιθεωρητού στην Δυτική Μακεδονία, του οποίου το επάγγελμα του πατέρα του και παππού μου αναγράφεται ως «Μυλωθρός», που ασκούσε στην Βλάστη επί Τουρκοκρατίας και πριν από έναν αιώνα.

Αμέτρητοι, φημισμένοι και πάντα καλοκάγαθοι οι Μυλωθροί της χώρας μας από το βαθύ παρελθόν μέχρι και σήμερα, παρά τις τεχνολογικές εξελίξεις και την εκβιομηχάνιση της πανάρχαιης Τέχνης του αλέσματος καρπών της γης και βασικής τροφής του ανθρώπου.

Τώρα και με την παγκόσμια μεταστροφή στα άλευρα ολικής άλεσης για λόγους υγείας, οι Μυλωθροί επανέρχονται στους πατροπαράδοτους τρόπους ολικής άλεσης, πρώτος των οποίων ήταν -και παραμένει στα ζώα- οι «γομφίοι οδόντες» (τραπεζίτες-φρονιμίτες) μάσησης-άλεσης των καρπών, όπως εύστοχα διδάσκει ο έμπειρος, κατ΄ όνομα και πράξη, Μυλωνάς (Ρούλης), εξ Αναρράχης Εορδαίας.

Κατά το Λεξικό Σουΐδα, οι «έσω οδόντες» λέγονται «Μύλαι» και «Μύλοι», λέγονται οι γομφίοι.

Ειδικότερα, «Μύλη» λέγεται η κάτω σταθερή μυλόπετρα και η πάνω, ως περιστρεφόμενη, καταπονούμενη και αποδίδουσα έργο, λέγεται αρχαιοελληνιστί… «όνος»!

Ο Ιστορικός Προκόπιος ο Καισαρεύς λέγει: «των δε οχετών γης, Ρωμαίων διαιρεθέντων, ουκέτι το ύδωρ τας Μύλας ενήργει».

Από τα ιστορικά στοιχεία αυτά πληροφορούμαστε ότι, από της διαιρέσεως των Ρωμαίων «δεν κινούνταν πλέον οι Μύλοι με νερό» και επομένως οι Υδρόμυλοι ήταν γνωστοί και υπαρκτοί, λειτουργούντες με χρήση του λευκού άνθρακα (πτώση νερού, σημερινές ΑΠΕ) πριν από τον διαχωρισμό και παρακμή των Ρωμαίων.

Από τα νεότερα ιστορικά στοιχεία όμως γνωρίζουμε ότι όχι μόνον κινούσε και λειτουργούσε το υπόδουλο ελληνικό γένος, τους Μύλους με νερό για άλεση σιτηρών, άλεση μπαρουτιού, Υδροτριβεία, κλπ., αλλά δημιουργήθηκε μία μοναδική παράδοση και υποδομή Υδροδυναμικής Τέχνης, που υπηρέτησε αποτελεσματικά την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού, ενώ αργότερα και κατά την Γερμανοϊταλική Κατοχή οι ίδιοι Μύλοι έσωσαν από την πείνα και τον θάνατο τους κατοίκους των ορεινών περιοχών.

Και ενώ κάποιοι, κατά αθυροστομία Αριστοφάνη «μισθαρχίδες», που το Λεξικό Σουΐδα αποδίδει ως «ο εν τη αρχή μισθόν λαμβάνων», ευρίσκονται ακόμη στην εποχή του Προκόπιου (527 μ.Χ) και την «διαιρετική πτώση των Ρωμαίων», αυξάνονται και πληθύνονται σε όλη την Ελλάδα οι -και πάλι κατά Αριστοφάνη (Ιππείς 253)- Μυλωνάρχες (προσοχή στο ωμέγα της γραφής), που δεν είναι μόνον οι κύριοι και ιδιοκτήτες ιστορικοπαραδοσιακών Μύλων, αλλά και αμέτρητες Νοικοκυρές, Εργαστήρια, Ξενοδοχεία κ.λπ., που αγοράζουν και χρησιμοποιούν μικρό οικιακό μύλο και ορθά ελληνογραμματικώς μύλη (θηλυκό), ενώ η σμύριδα (θηραϊκή γη των Κυκλάδων) για την κατασκευή μυλόπετρων ξαναγίνεται διεθνώς περιζήτητη.

Ποιος λοιπόν θα μπορούσε να φαντασθεί ότι πίσω από τις έντεχνα, μέχρι και δόλια, απαξιωμένες λέξεις του «Μυλωνά και Μυλωνούς», θάφτηκε ένα υπέροχο, ποιητικότατο και πνευματικότατο τμήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, πολιτιστική κληρονομιά μόνον των Ελλήνων και κανενός διαιρεμένου ή ενωμένου απογόνου Ρωμαίων και συντροφίας των (Σία);

Και ποιος θα μπορούσε να δεχθεί ότι το ξεχασμένο επάγγελμα του Μυλωθρού ή Μυλωθρίδας θα εξελίσσονταν μέχρι πανίσχυρης Αλευροβιομηχανίας, για να επανέλθει σταδιακά στους Πετρόμυλους και την οικιακή Μύλη, η οποία δεν έλειπε από καμία αυλή αρχαίας κατοικίας, μέχρι και πριν από λίγες δεκαετίες;

Πού και πώς στην χώρα μας διδάσκεται η τέχνη, επάγγελμα και επιστήμη του Μυλωθρού;

Ποια και τι σχέση είχαν οι αρχαίοι Αθηναίοι «Ελλησποντοφύλακες» (φύλακες των στενών του Ελλησπόντου) με τις σιτοπομπές και τα χρηματιστήρια σιτηρών της αθηναϊκής συμμαχίας και τους αμέτρητους τότε Μυλωθρούς;

Ποιοι, πού και τι ήταν οι αλφιτοπώλες (άρτος κριθαριού), που αναφέρει ο Αριστοφάνης (Εκκλησιάζουσες, 682), ποια ήταν η αλφιτοποιΐα, που αναφέρει ο Ξενοφών (Απομνημονεύματα, 2.7,6) και ποιος ο «επιούσιος άρτος» κατά Αριστοφάνη (Πλούτος, 219);

Ποια τα άλφιτα του Ομήρου (Ιλιάδα, Λ. 631 και Οδύσσεια, Β.355) και ποιο το «κριθαρόνερο» του Ιπποκράτη, που συμβούλευε «πιείν άλφιτον κριθής» (1142 Ε και 1144 Δ); Μήπως ήταν τα περί την σημερινή μπύρα «κριθαρόνερα»; Και ποια τα καταπλάσματα του Διοσκουρίδη (1.88) από άλφιτα; Μήπως είναι τα σημερινά προϊόντα της παγκόσμιας Φαρμακοβιομηχανίας;

Αν συνειδητοποιήσουμε ποιοι και για πους είναι σήμερα «Ελλησποντοφύλακες», θα κατανοήσουμε πώς και υπέρ ποίων, λειτουργούν σήμερα τα κάθε είδους χρηματιστήρια αξιών και εμπορευμάτων, οπότε θα έχουμε και τις αποδείξεις ποιοι, γιατί και από πότε μετάλλαξαν τον Μυλωθρό σε αγαθό «Μυλωνά» και την Μυλωθρίδα, Οικοδέσποινα και Νοικοκυρά της Εστίας των πνευματικών Ελλήνων, σε «Μυλωνού», των αδίστακτων «πραγματευτάδων» της όποιας «Νέας Τάξεως Πραγμάτων» και του όποιου «ΔΝΤ» αυτών.

Με βούλα πατρός και παππού Μυλωθρού!  9/10

*Ο Μελάς Γιαννιώτης, είναι Πρόεδρος του Ομίλου Ιντερσαλόνικα