Ισχυρά πλεονάσματα προβλέπει το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για τα ταμεία κοινωνικής ασφάλισης τόσο για φέτος, όσο και για το 2023.
Πιο αναλυτικά το προσχέδιο αναφέρει πως θα υπάρξει αύξηση κατά 1,277 δισ. ευρώ της συνταξιοδοτικής δαπάνης και πιο συγκεκριμένα, της δαπάνης για τις κύριες συντάξεις, εξαιτίας κυρίως:
- της αναπροσαρμογής των συντάξεων με βάση τον συντελεστή που προκύπτει από το άθροισμα του ετήσιου ποσοστού μεταβολής του ΑΕΠ και του ποσοστού μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 25 παρ. 4 του ν. 4670/2020, η οποία προβλέπεται να ανέλθει σε 830 εκατ. ευρώ και
- της προβλεπόμενης αύξησης του ρυθμού απονομής νέων συντάξεων.
Συνολικά, το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του υποτομέα των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης -ΟΚΑ (ΕΦΚΑ, ΔΥΠΑ-τέως ΟΑΕΔ, ΕΟΠΥΥ, Μετοχικά Ταμεία δημοσίου κλπ.) προβλέπεται να διαμορφωθεί σε πλεόνασμα ύψους 1,310 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 471 εκατ. ευρώ σε σχέση με το αντίστοιχο εκτιμώμενο μέγεθος για το 2022.
Πιο συγκεκριμένα, τα έσοδα προβλέπεται να είναι μειωμένα κατά 283 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2022.
Ειδικότερα, η μείωση του ύψους των μεταβιβάσεων κατά 390 εκατ. ευρώ, που σχετίζεται με έκτακτες επιδοτήσεις του 2022 λόγω κορωνοϊού και ενεργειακής κρίσης, αντισταθμίζεται μερικώς από την προβλεπόμενη αύξηση των εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές κατά 140 εκατ. ευρώ.
Αντίστοιχα, οι δαπάνες των ΟΚΑ προβλέπεται να είναι αυξημένες κατά 188 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2022, γεγονός που οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση κατά 456 εκατ. ευρώ των κοινωνικών παροχών.
Επιπρόσθετα, προβλέπεται αύξηση κατά 48 εκατ. ευρώ των κοινωνικών παροχών σε είδος (φαρμακευτική δαπάνη, δαπάνη παρόχων υγείας) του ΕΟΠΥΥ.
Αντίθετα, μείωση κατά 136 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2022 παρουσιάζει η δαπάνη των ΟΚΑ για μεταβιβάσεις προς τρίτους, κυρίως εξαιτίας της εκτιμώμενης ολοκλήρωσης της καταβολής εντός του 2022 των αναδρομικών ποσών στους κληρονόμους των συνταξιούχων ιδιωτικού και δημοσίου τομέα, με βάση τις διατάξεις των ν. 4714/2020 και ν. 4767/2020.
Επίσης, μείωση συνολικά κατά 222 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2022 εμφανίζει και η δαπάνη της ΔΥΠΑ για την υλοποίηση δράσεων μεταρρύθμισης των πολιτικών απασχόλησης και στήριξης των ανέργων που χρηματοδοτούνται από το ΠΔΕ και το ΤΑΑ.
Πώς κλείνει ο προϋπολογισμός το 2022
Το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του υποτομέα των ΟΚΑ για το 2022 εκτιμάται ότι θα παρουσιάσει βελτίωση κατά 821 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο του προϋπολογισμού και αναμένεται να διαμορφωθεί σε πλεόνασμα ύψους 1,781 δισ. ευρώ.
Τα συνολικά έσοδα εκτιμάται ότι θα παρουσιάσουν αύξηση κατά 2.646 εκατ. ευρώ, αντικατοπτρίζοντας κυρίως την εκτιμώμενη αύξηση των εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές κατά 1,306 δισ. ευρώ, καθώς και την αύξηση των τρεχουσών και λοιπών κεφαλαιακών μεταβιβάσεων κατά 1,276 δισ. ευρώ.
Ειδικότερα, η αναθεωρημένη εκτίμηση για το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών οφείλεται κατά κύριο λόγο:
- στη βελτίωση των μακροοικονομικών μεγεθών και ειδικότερα, στην αύξηση της απασχόλησης ως αποτέλεσμα του αυξημένου ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας σε σχέση με τις αρχικές προβλέψεις, καθώς και στην επίδραση της δεύτερης αύξησης του κατώτατου μισθού εντός του 2022 (από 1.5.2022),
- στα αυξημένα έσοδα από ρυθμίσεις οφειλών και
- στις βελτιωμένες, σε σχέση με τις προβλέψεις, εισπράξεις εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές έτους 2021, οι οποίες αποτελούν τη βάση υπολογισμού εκτίμησης του ύψους των εισφορών για το έτος 2022.
Επίσης, η αύξηση των τρεχουσών και λοιπών κεφαλαιακών μεταβιβάσεων κατά 1,276 δισ. ευρώ οφείλεται κατά κύριο λόγο στις αυξημένες μεταβιβάσεις από τον τακτικό προϋπολογισμό, το ΠΔΕ και το ΤΑΑ.
Πιο συγκεκριμένα, προβλέπονται:
- έκτακτες μεταβιβάσεις συνολικού ύψους 816 εκατ. ευρώ προς τον Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ), τον Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ) και τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ) για τη στήριξη ευάλωτων νοικοκυριών λόγω υψηλού πληθωρισμού (χαμηλοσυνταξιούχοι, ανασφάλιστοι υπερήλικες του ΟΠΕΚΑ, δικαιούχοι επιδομάτων ΑΜΕΑ, δικαιούχοι ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος και επιδόματος παιδιού, μακροχρόνια άνεργοι),
- αύξηση κατά 124 εκατ. ευρώ της επιχορήγησης προς τον ΕΟΠΥΥ κυρίως για δαπάνες αντιμετώπισης της πανδημίας Covid-19,
- μεταβίβαση ύψους 30 εκατ. ευρώ προς τον e-ΕΦΚΑ για την κάλυψη από τον κρατικό προϋπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τίθενται σε προσωρινή αναστολή λόγω Covid-19 και
- μεταβιβάσεις ύψους 314 εκατ. ευρώ από το ΤΑΑ προς τη ΔΥΠΑ για την υλοποίηση δράσεων μεταρρύθμισης των πολιτικών απασχόλησης και στήριξης των ανέργων. Αντίστοιχα, οι δαπάνες εκτιμάται ότι θα αυξηθούν κατά 1,825 δισ. ευρώ έναντι του στόχου του προϋπολογισμού.
Η παραπάνω μεταβολή οφείλεται κυρίως:
- στην αύξηση των κοινωνικών παροχών κατά 1,233δισ. ευρώ, γεγονός που αποδίδεται κατά κύριο λόγο:
- στην αυξημένη κατά 478 εκατ. ευρώ δαπάνη για καταβολή κύριων συντάξεων ως αποτέλεσμα της επιτάχυνσης του ρυθμού εκκαθάρισης εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης και
- στις μεταβιβάσεις προς τα ευάλωτα νοικοκυριά για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού συνολικού ύψους 816 εκατ. ευρώ.
- στην αύξηση κατά 152 εκατ. ευρώ των κοινωνικών παροχών σε είδος (φαρμακευτική δαπάνη, δαπάνη παροχών υγείας ΕΟΠΥΥ) στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης προσπάθειας για κάλυψη της αυξημένης ζήτησης για υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης εν μέσω πανδημίας.
