Δημοσιεύουμε την ομιλία της Μαργαρίτας Αντωνάκη που έγινε στο διάστημα των βραβεύσεων της Ελληνοκυπριακής Επιτροπής της Limra. Διανύουμε την πέμπτη συνεχή χρονιά της ευρωπαϊκής οικονομικής κρίσης. Μετά από πολλά χρόνια συνεχούς ανάπτυξης και ευημερίας η κρίση έπληξε με μεγάλη σφοδρότητα την Ελλάδα, περισσότερο από κάθε ευρωπαϊκή χώρα και έφερε στο φως τις διαρθρωτικές αδυναμίες της. Από το 2008 έως το 2011 σημειώθηκε μείωση του ΑΕΠ κατά 13% ενώ σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις αναμένεται περαιτέρω μείωση 7% για το 2012. Την ίδια στιγμή η ανεργία βρίσκεται σε ύψη ρεκόρ, ξεπερνώντας το 25%.
Η ασφαλιστική αγορά, ζωντανό μέρος της ζωής του τόπου άντεξε ικανοποιητικά στα χτυπήματα, βοηθώντας την κοινωνία να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες της κρίσης. Σίγουρα όμως υπέστη απώλειες: απομείωση επενδύσεων, συμμετοχή στο PSI (από τα €4 δισ. περίπου που ήταν επενδεδυμένα σε ομόλογα ελληνικού δημοσίου χάθηκαν τα €2 δισ.), μείωση παραγωγής, αύξηση εξαγορών συμβολαίων. Ήδη, όμως, οι ασφαλιστικές εταιρείες ανακεφαλαιοποιούνται, πράγμα που σημαίνει ψήφο εμπιστοσύνης στο μέλλον και τις προοπτικές της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς. Η κεφαλαιακή ενίσχυση της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς που ξεκίνησε το 2ο τρίμηνο του 2011 και θα ολοκληρωθεί το 2013 υπολογίζεται ότι θα αγγίξει το €1,8 δισ.
Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι μια κρίση δεν φέρνει μόνο απώλειες αλλά και ευκαιρίες. Ποια είναι η μεγαλύτερη ευκαιρία για μας, στην ασφαλιστική αγορά; Η αυτοκριτική μας. Οφείλουμε να κάνουμε αποτίμηση της κρίσης, αλλά και να εξετάσουμε τα λάθη του παρελθόντος και να προχωρήσουμε σε διορθωτικές κινήσεις. Να χαράξουμε τη στρατηγική του μέλλοντος και να εκμεταλλευτούμε τις ευκαιρίες ώστε η δυνατότητα ανάπτυξης της Ιδιωτικής Ασφάλισης που συχνά συζητάμε να γίνει επιτέλους πραγματικότητα. Να γίνει ανάπτυξη.
Και όντως από την κρίση προκύπτει σημαντική ευκαιρία ανάπτυξης για την Ιδιωτική Ασφάλιση και ιδιαίτερα τον κλάδο Ζωής και Υγείας, με τον οποίο ασχολείστε όλοι εσείς. Πριν πω περισσότερα θέλω να σας αναφέρω κάποια βασικά στοιχεία του κλάδου Ζωής σήμερα.
Μερικά βασικά στοιχεία για τον Κλάδο Ζωής (2011):
1) Οι ασφαλίσεις Ζωής κατέχουν το 43% της συνολικής παραγωγής ασφαλίστρων.
2) Στον κλάδο ζωής της ελληνικής αγοράς δραστηριοποιούνται 13 ασφαλιστικές εταιρείες Ζωής και 11 μικτές.
3) Η παραγωγή στις ασφαλίσεις Ζωής προέρχεται κατά 63% από εταιρείες που ανήκουν σε πολυεθνικούς ομίλους, κατά 33,3% από θυγατρικές Τραπεζών και κατά 3,7% από ελληνικές εταιρείες.
4) Η παραγωγή στον κλάδο Ζωής από την έναρξη της κρίσης κινήθηκε πτωτικά, ως εξής:
2009 → +0,5%
2010 → -7,6%
2011 → -6,4%
2012 (α΄ εξαμ) → -2,8%
5) Οι 3 πρώτες εταιρείες στον Κλάδο Ζωής κατέχουν το 46,6% της παραγωγής. Οι 5 πρώτες εταιρείες κατέχουν το 69% της παραγωγής.
6) Οι 10 πρώτες εταιρείες κατέχουν το 91,6% της παραγωγής.
Συνεχίζοντας σχετικά με τις ευκαιρίες που προκύπτουν για την Ιδιωτική Ασφάλιση, είναι σαφές σε όλους πως η κρατική κοινωνική προστασία έχει μειωθεί σημαντικά σε σχέση με το παρελθόν και θα συνεχίσει να μειώνεται λόγω της ανάγκης για περικοπή παροχών και συγκράτησης των κρατικών εξόδων. Άρα προκύπτει ένα κενό στους τομείς της Σύνταξης και της Υγείας που η Ιδιωτική Ασφάλιση μπορεί να το καλύψει. Είναι, όμως, αυτό δεδομένο και αυτονόητο; Η απάντηση είναι όχι. Προκειμένου η Ιδιωτική Ασφάλιση να αναλάβει ρόλο στις Συντάξεις και την Υγεία πρέπει να πληρούνται ορισμένες βασικές προϋποθέσεις:
– Αξιοπιστία και φερεγγυότητα (βλ. φαινόμενα που πλήγωσαν το θεσμό)
– Συνεχής αναβάθμιση της ποιότητας υπηρεσιών
– Θεσμικός διάλογος με την Πολιτεία και τους καταναλωτές. Χρειάζεται πολιτική ανταπόκριση στα αιτήματα της αγοράς (βλ. προτάσεις αγοράς για συντάξεις – φορολογικά κίνητρα)
– Χρηματοοικονομική εκπαίδευση των καταναλωτών
– Ανάπτυξη πολλαπλών δικτύων προώθησης ασφαλιστικών προϊόντων που θα προσφέρουν επιλογές στον καταναλωτή
Ήδη στον ασφαλιστικό κλάδο συντελούνται καθοριστικές αλλαγές που θωρακίζουν την αξιοπιστία του.
Αρχικά, το Solvency II το οποίο μεταβάλλει σημαντικά το τοπίο στον ασφαλιστικό κλάδο, θέτοντας μια σειρά από ποσοτικές (κεφαλαιακές) αλλά και ποιοτικές προϋποθέσεις (εταιρική διακυβέρνηση) τις οποίες οφείλει να πληροί κάθε ασφαλιστική εταιρεία που λειτουργεί στον ευρωπαϊκό χώρο. Επιβάλλει, δηλαδή, απαιτήσεις που σημαίνουν ακόμα περισσότερα κεφάλαια, εξειδίκευση και τεχνογνωσία. Επιπλέον η αυστηρή εποπτεία που ασκείται στις ασφαλιστικές εταιρείες που λειτουργούν στην Ελλάδα, από την Τράπεζα της Ελλάδος, φορέα με αδιαμφισβήτητο κύρος. Και βέβαια η σύσταση και λειτουργία του Εγγυητικού Κεφαλαίου Ζωής.
Από τα παραπάνω αντιλαμβάνεται κανείς πως χρειάζεται σκληρή δουλειά από τις ασφαλιστικές εταιρείες ώστε να μπορέσουν να προσαρμοστούν στο νέο απαιτητικό περιβάλλον και να ανταποκριθούν στις αυξημένες υποχρεώσεις. Και φυσικά ορισμένες εταιρείες θα πρέπει να επιλέξουν πολύ σύντομα –καθώς τα χρονικά περιθώρια εξαντλούνται- τον τρόπο που θα το επιτύχουν αυτό (ανακεφαλαιοποιήσεις, συγχωνεύσεις, εξαγορές κ.λπ.). Η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος – διοίκηση και προσωπικό- θα είναι παρούσα στις εξελίξεις διαδραματίζοντας ρόλο στο νέο περιβάλλον που δημιουργείται για την Ιδιωτική Ασφάλιση.
Θέλω να κλείσω με ένα θετικό μήνυμα. Είναι γεγονός πως η Ιδιωτική Ασφάλιση είναι ένας κλάδος που μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην ανάκαμψη που θα ακολουθήσει το σοκ της κρίσης. Η ασφαλιστική αγορά προσφέρει ουσιαστικά τόσο στην Πολιτεία (με φόρους, θέσεις εργασίας, επενδύσεις κ.λπ.), όσο και στα άτομα και τις επιχειρήσεις. Όμως, για να δοθεί ώθηση στον κλάδο χρειάζεται πολιτική και οικονομική σταθερότητα, προϋποθέσεις που δεν πληρούνται σήμερα στη χώρα μας αλλά θα έρθουν. Όπως όλοι οι οικονομικοί κλάδοι, έτσι και ο κλάδος της ασφάλισης αλλάζει και περνά σε νέα φάση, συνεχίζοντας το σταθεροποιητικό ρόλο για την κοινωνία και την οικονομία. Στο νέο αυτό περιβάλλον, εσείς οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές έχετε καθοριστική θέση. Μπορείτε να στηριχτείτε στη βαθιά γνώση του αντικειμένου, στο συμβουλευτικό και κοινωνικό χαρακτήρα του επαγγέλματός σας και στην προσφορά εξατομικευμένης υπηρεσίας και να χρησιμοποιήσετε την τεχνολογία ως εργαλείο αναβάθμισης της δουλειάς σας και εξυπηρέτησής των πελατών σας. Η κοινωνία θα σας χρειάζεται πάντα.