Στις μεταρρυθμίσεις του εθνικού συστήματος υγείας, στο πλαίσιο των οποίων εντάσσεται και η υλοποίηση των απογευματινών χειρουργείων στα δημόσια νοσοκομεία, αναφέρεται σε συνέντευξή του στο “am” o Μάριος Θεμιστοκλέους, υφυπουργός Υγείας, επισημαίνοντας ότι η χρονιά που διανύουμε αποτελεί για την κυβέρνηση “έτος ορόσημο για την αναβάθμιση του ΕΣΥ και τη μετάβαση του σε μία νέα εποχή” μέσα από σειρά μέτρων που αφορούν στην στήριξη του προσωπικού, τον ψηφιακό μετασχηματισμό των υπηρεσιών, την αναβάθμιση των υποδομών και την εφαρμογή σύγχρονου μοντέλου διακυβέρνησης.
Όπως δηλώνει ο κ. Θεμιστοκλέους το μέτρο των απογευματινών χειρουργείων αν και έχει ψηφιστεί εδώ και 3 δεκαετίες, τίθεται τώρα σε εφαρμογή και αποτελεί για τους πολίτες μια επιπρόσθετη παροχή, για την αγορά πεδίο υγιούς ανταγωνισμού και για το σύστημα υγείας, πηγή εσόδων.
συνέντευξη του Μάριου Θεμιστοκλέους, Υφυπουργού Υγείας στη Βίκυ Γερασίμου (Ασφαλιστικό Marketing Απρίλιος 2024)
- Ποιες είναι εν συντομία οι βασικές μεταρρυθμίσεις που προωθεί η κυβέρνηση στην υγεία;
Το ΕΣΥ κλείνει 40 χρόνια ζωής από την ίδρυσή του, 40 χρόνια αδιάκοπης προσφοράς στην ελληνική κοινωνία και παρά τα διαχρονικά προβλήματα, αποτελεί τον βασικό πυλώνα για την προστασία και τη διασφάλιση της Δημόσιας Υγείας. Είναι όμως απαραίτητη ανάγκη να εκσυγχρονιστεί και να περάσουμε σε μία νέα εποχή, πάντα με γνώμονα τις ανάγκες φροντίδας του πληθυσμού. Παρά το γεγονός ότι η πανδημία καθυστέρησε την εφαρμογή πολλών μεταρρυθμίσεων, κατά την πρώτη τετραετία της Κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη, εντούτοις τώρα -που ήδη κάποιες μεταρρυθμίσεις έχουν αρχίσει να υλοποιούνται- προχωράμε σε κύριες μεταρρυθμίσεις στον τομέα της υγείας.
Θα αρχίσω με τη μεταρρύθμιση που θα χαρακτήριζα ιστορική, που είναι η λειτουργία των απογευματινών χειρουργείων, σύστημα που εφαρμόζεται με επιτυχία σε όλα τα ευρωπαϊκά συστήματα υγείας. Στη χώρα μας η συζήτηση κρατάει πάνω από 30 χρόνια σχεδόν είχε ψηφιστεί το 2001 επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, όμως δεν κατάφερε να το εφαρμόσει. Και είμαστε πολύ χαρούμενοι που τόσο το προσωπικό των νοσοκομείων μας όσο και οι ίδιοι οι πολίτες αγκάλιασαν από την πρώτη στιγμή αυτόν τον θεσμό και ήδη εφαρμόζεται στη συντριπτική πλειοψηφία των νοσοκομείων της χώρας. Η μεταρρύθμιση των απογευματινών χειρουργείων προσθέτει παράλληλα σε έναν βασικό μας κυβερνητικό στόχο που είναι η αύξηση των αποδοχών των γιατρών. Μάλιστα, ο νέος τρόπος αύξησης των αποδοχών τους, συνδέοντας την αμοιβή με την εργασία, δίνει μια νέα οπτική στο πώς θα πρέπει να επιβραβεύεται η παραγωγικότητα στον δημόσιο τομέα.
Με τον Υπουργό κ Άδωνι Γεωργιάδη προχωράμε άμεσα και στην αλλαγή του μοντέλου των εργασιακών σχέσεων των γιατρών που εργάζονται στο Εθνικό Σύστημα Υγείας με τη δυνατότητα υπό προϋποθέσεις να ασκούν ιδιωτικό έργο. Αυτό θα αποτελέσει τον καταλύτη στο Εθνικό Σύστημα Υγειάς έτσι ώστε να ξαναγίνει ελκυστικό αλλά και κραταιό, να επανακτήσει τη δυνατότητα να προσλαμβάνει τους καλύτερους γιατρούς και να καλύπτει όλες τις κενές θέσεις. Αντίστοιχα θα δοθεί και η δυνατότητα σε ιδιώτες γιατρούς να μπορούν να χρησιμοποιούν τις υποδομές νοσοκομείου του ΕΣΥ έναντι αποζημίωσης.
Μία από τις πιο σημαντικές μεταρρυθμίσεις που ξεκίνησαν την προηγούμενη τετραετία, αφορά την οργάνωση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας μέσω της εφαρμογής του θεσμού του Προσωπικού Ιατρού, που αποτελεί το πρώτο πολύ σημαντικό βήμα για την αναβάθμιση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας στη χώρα μας. Με αυτό επιτεύχθηκε η εγγραφή περισσοτέρων από 5.000.000 πολίτων στον Προσωπικό Ιατρό. Και ήδη προχωράμε στη δεύτερη φάση αυτής της μεταρρύθμισης όπως έχει ανακοινώσει η Αναπληρώτρια Υπουργός κα Αγαπηδάκη.
Επίσης πολύ μεγάλη προσοχή έχουμε δώσει σε θέματα που έχουν να κάνουν με την πρόληψη, τις προληπτικές εξετάσεις, διότι έχει αποδειχθεί από τα πιο υγιή και πετυχημένα συστήματα υγείας ότι η πρόληψη όχι απλά σώζει ζωές, αλλά μας γλιτώνει και σημαντικούς πόρους. Παράδειγμα είναι το μεγαλύτερο πρόγραμμα προληπτικών εξετάσεων που υλοποιείται στη χώρα μας «Σπύρος Δοξιάδης» -η αρχή έγινε με το πρόγραμμα «Φώφη Γεννηματά» για τον καρκίνο του μαστού- μέσω του οποίου έως σήμερα έχουν διενεργηθεί 300.000 δωρεάν διαγνωστικές εξετάσεις και στόχος είναι μέχρι το τέλος του 2025 να έχουν γίνει 1.300.000 δωρεάν διαγνωστικές εξετάσεις σε γυναίκες.
Σημαντικές μεταρρυθμίσεις έχουν δρομολογηθεί και στον τομέα της Ψυχικής Υγείας, τομέα που δίνεται ιδιαίτερη κυβερνητική έμφαση με τη δημιουργία ξεχωριστού χαρτοφυλακίου υπό τον κ Βαρτζόπουλο. Το σχέδιο νόμου συστήνει Εθνικό Δίκτυο Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας που διαρθρώνεται σε 7 Περιφερειακά Δίκτυα, τα οποία λειτουργούν πλέον στις Διοικήσεις Υγειονομικών Περιφερειών, όπως επίσης φέρνει αλλαγές και στο τομέα αντιμετώπισης των εξαρτήσεων. Συστήνεται Εθνικός Οργανισμός Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων, στον οποίο εντάσσονται και με τον οποίο διαλειτουργούν όλοι οι, μέχρι σήμερα, εγκεκριμένοι οργανισμοί και φορείς αντιμετώπισης των εξαρτήσεων.
Όπως καταλαβαίνετε το 2024 αποτελεί ένα έτος ορόσημο για την αναβάθμιση του Εθνικού Συστήματος Υγείας και τη μετάβαση του σε μία νέα εποχή.
- Εκτός από τις βασικές μεταρρυθμίσεις που αναφέρατε, τι άλλο πρέπει να κάνετε για τη μετάβαση του ΕΣΥ στην νέα εποχή;
Όλες οι μεταρρυθμίσεις μας έχουν ως στόχο την παροχή υπηρεσιών βέλτιστης ποιότητας που διέπονται από το τρίπτυχο προσαρμοστικότητα – ανθεκτικότητα – αμεσότητα. Παράλληλα με τις μεταρρυθμίσεις που υλοποιούνται προχωράμε στο σχέδιο για τη συνολικότερη αναβάθμιση του ΕΣΥ που βασίζεται σε πέντε πυλώνες:
1. Αναβάθμιση κτηριακών υποδομών. Με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ανακαινίζουμε 156 κέντρα υγείας σε όλη τη χώρα και κάνουμε παρεμβάσεις σε περισσότερα από 96 νοσοκομεία κυρίως στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών. Παράλληλα έχουμε εξασφαλίσει πόρους άνω των 400 εκ. για την αναβάθμιση του ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού.
2. Στήριξη του προσωπικού του ΕΣΥ. Το Υπουργικό Συμβούλιο έχει ήδη εγκρίνει την πρόσληψη μέσα στο 2024 6.500 γιατρών και νοσηλευτών για τα νοσοκομεία και τα κέντρα υγείας, από τους 10.000 συνολικά που έχουμε δεσμευτεί. Όπως ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός από την 1η Ιανουαρίου αυξήθηκε κατά 20% η αποζημίωση για τις εφημερίες των γιατρών του ΕΣΥ. Επίσης πρόσφατα προχωρήσαμε στην προκήρυξη για 2.145 θέσεις μόνιμου νοσηλευτικού προσωπικού σε νοσοκομεία του ΕΣΥ καθώς και 704 θέσεις ειδικευομένων ιατρών όλων των ειδικοτήτων και βαθμών. Τα απογευματινά χειρουργεία είναι ακόμη ένας νέος τρόπος αύξησης των αποδοχών του προσωπικού συνδέοντας την αμοιβή με την εργασία και παράλληλα επεξεργαζόμαστε νέα κίνητρα προκειμένου να ενισχύσουμε ακόμα περισσότερο την ελκυστικότητα και την ανθεκτικότητα του ΕΣΥ.
3. Ψηφιακός μετασχηματισμός. Η ολοκλήρωση και η ενεργοποίηση του Ατομικού Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας -προϋπολογισμού 45 εκ.– η ενοποίηση και ψηφιακή αναβάθμιση των νοσοκομείων της χώρας -προϋπολογισμού 140 εκ.-, η δημιουργία ψηφιακής διαχείρισης της περίθαλψής ογκολογικών ασθενών -προϋπολογισμού 30 εκ.- και η ενοποίηση των υπαρχόντων μητρώων υγείας -προϋπολογισμού 12 εκ.- η επέκταση της τηλεϊατρικής -προϋπολογισμού 23,5 εκ.- θα οδηγήσουν το ΕΣΥ στη νέα ψηφιακή εποχή.
4. Σύγχρονο μοντέλο διακυβέρνησης. Δημιουργούμε μηχανισμούς συστηματικής και διαρκούς παρακολούθησης οικονομικών και λειτουργικών δεικτών αλλά, ίσως το πιο σημαντικό, δημιουργία δεικτών ποιότητας, έτσι ώστε να διασφαλίσουμε την υψηλότερη ποιότητα παροχής υπηρεσιών υγείας του ΕΣΥ. Ένα νέο μοντέλο διοίκησης που διέπεται από 5 αρχές: ανεξαρτησία, ικανότητα, έλεγχος, λογοδοσία και αποτελεσματικότητα.
5. Βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Με τη διάρθρωση των υπηρεσιών εντός των νοσοκομείων, τη μείωση του χρόνου αναμονής, τη μείωση και την αντιμετώπιση των ενδονοσκομειακών λοιμώξεων βελτιώνουμε τις υπηρεσίες του ΕΣΥ έτσι ώστε όλοι οι συμπολίτες μας σε κάθε μέρος της χώρας να λαμβάνουν ποιοτικότερες υπηρεσίες υγείας. Προσαρμοζόμαστε για να γίνουμε πιο ανθεκτικοί στις προκλήσεις των καιρών και να διασφαλίσουμε την άμεση πρόσβαση των πολιτών στις δομές υγείας.
- Έχει ήδη ξεκινήσει να εφαρμόζεται το μέτρο των απογευματινών χειρουργείων. Θα συμμετέχουν σε αυτό οι ασφαλιστικές εταιρείες από πότε και πως θα λειτουργήσει προς όφελος των πολιτών;
Η λειτουργία των απογευματινών χειρουργείων ξεκίνησε εδώ και ένα μήνα και ήδη μπορώ να πω ότι το μέτρο έχει αγκαλιαστεί από τη συντριπτική πλειοψηφία των νοσοκομείων μας, των γιατρών, των νοσηλευτών αλλά και των πολιτών.
Ήδη υπάρχουν ασφαλιστικές εταιρείες που έχουν προσαρμόσει τις παροχές τους προς τους ασφαλισμένους τους για να εντάξουν την ασφαλιστική κάλυψη των απογευματινών χειρουργείων. Ωστόσο το σημαντικότερο είναι ότι βρισκόμαστε σε ένα πολύ γόνιμο και εποικοδομητικό διάλογο με την Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών, έτσι ώστε η συνεργασία μας να οδηγήσει σε νέα ασφαλιστικά συμβόλαια από την πλευρά των εταιρειών και σε δομημένα προγράμματα από την πλευρά του δημοσίου με σκοπό την κάλυψη πακέτων που θα είναι ανταγωνιστικότερα από τον ιδιωτικό τομέα. Αυτό θα είναι win win για όλους. Πρώτα απ’ όλους για τους πολίτες ως μια επιπρόσθετη παροχή, δεύτερον, για την αγορά συνδυάζοντας συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού και τρίτον, για το σύστημα υγείας, λειτουργώντας ως πηγή εσόδων και διασύνδεσης της αμοιβής των εργαζομένων με την παραγωγικότητα.
- Περίπου το 30% των δαπανών υγείας στην Ελλάδα προέρχεται απευθείας από τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Μόλις το 4% αφορά καλύψεις δαπανών μέσω ασφαλιστηρίων προγραμμάτων υγείας. Σε τι βαθμό θεωρείτε ότι μπορεί να μειωθεί το ποσοστό αυτό και ποια είναι η δική σας πολιτική σχετικά;
Η ιδιωτική δαπάνη των νοικοκυριών για την Υγεία από την ίδρυση του ΕΣΥ κυμαινόταν πάντα σε υψηλά επίπεδα, άνω του 30%.
Αυτό που χρειάζεται να κάνει κάποιος είναι μια πιο βαθιά ανάλυση στις ιδιωτικές δαπάνες στην υγεία και καταγράφοντας πού οι ίδιοι οι πολίτες κάνουν τις περισσότερες δαπάνες για να καλύψουν τις ανάγκες τους για την Υγεία, να προσπαθήσει με πολύ προσεκτικά βήματα να το διορθώσει. Και αυτό είναι κύριο μέλημα μας στο Υπουργείο Υγείας ώστε να μειωθεί αυτό το ποσοστό ιδιωτικής συμμετοχής.
Μια αιφνίδια μεγάλη ιδιωτική δαπάνη μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες για την οικονομική επιβίωση ενός νοικοκυριού. Το κράτος έχει την υποχρέωση να εξασφαλίσει την έγκαιρη πρόσβαση όλων των πολιτών στο σύστημα υγείας και έτσι να περιορίσει σημαντικά αυτό το ποσοστό. Στην προσπάθεια αυτή θα μπορούσε να βοηθήσει αποτελεσματικά και ο ασφαλιστικός τομέας της χώρας μας.
- Υπό ποιες προϋποθέσεις πιστεύετε ότι μπορεί να υπάρξει ουσιαστική συνέργεια μεταξύ κράτους και ασφαλιστικής αγοράς;
Οι προϋποθέσεις για μια εποικοδομητική συνεργασία είναι αμφίδρομες και αφορούν τόσο το κράτος όσο την ασφαλιστική αγορά. Απαιτείται ανοιχτό πνεύμα και ευελιξία, να σκεφτόμαστε «out of the box» και να περνάμε από τις συζητήσεις στην πράξη. Η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Υγείας έχουμε αποδείξει τη δέσμευσή μας να προχωράμε στην εφαρμογή, να παρακάμπτουμε αγκυλώσεις και δομημένες λανθασμένες αντιλήψεις. Έτσι πιστεύουμε ότι η επιτυχής συνεργασία με την ασφαλιστική αγορά θα οδηγήσει σε απτά αποτελέσματα για τους πολίτες, και με την πάροδο του χρόνου θα ενισχύεται ακόμα περισσότερο.
