Η φερεγγυότητα μιας επιχείρησης είναι η ικανότητά της να τιμά τα χρέη της.
Γενικά, μετριέται από διάφορους χρηματοοικονομικούς δείκτες που αξιολογούν την ικανότητά της να καλύψει τις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες λήξεις της. Η ανάλυση της φερεγγυότητας είναι απαραίτητη γιατί ενημερώνει τους μάνατζερ της επιχείρησης για την ικανότητα χρηματοδότησης των δραστηριοτήτων της και την αντιμετώπιση των χρηματιστηριακών και νομισματικών διακυμάνσεων.
Άρθρο του Καθηγητή Κωνσταντίνου Ζοπουνίδη, Ακαδημαϊκός, Βασιλική Ακαδημία Οικονομικών και Χρηματοοικονομικών, Βασιλική Ευρωπαϊκή Ακαδημία των Διδακτόρων, Πολυτεχνείο Κρήτης & Audencia Business School, France
Μια επιχείρηση θεωρείται φερέγγυα όταν το ενεργητικό της (ακινητοποιήσεις, αποθέματα, μετρητά, κλπ.) είναι μεγαλύτερο από το παθητικό της (τραπεζικά δάνεια, προμηθευτές, κλπ.). Για την εκτίμηση της ικανότητας της επιχείρησης να καλύψει τις χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις της, προτείνεται μια σειρά από δείκτες φερεγγυότητας. Ακολουθεί μια γρήγορη επισκόπηση.
Δείκτης ικανότητας δανεισμού
1. Δείκτης συνολικής ικανότητας δανεισμού
Ο δείκτης αυτός δείχνει τη χρηματοοικονομική αυτονομία της επιχείρησης, δηλαδή αν τα δάνεια χρηματοδοτούν ένα μεγάλο ή μικρό ποσοστό της παραγωγικής μηχανής της επιχείρησης. Ο δείκτης όριο είναι περίπου 67%. Πέρα του ποσοστού αυτού, σε διεθνή κλίμακα, η επιχείρηση θεωρείται υπερχρεωμένη.
2. Δείκτης μακροπρόθεσμης ικανότητας δανεισμού
Η μακροπρόθεσμη ικανότητα δανεισμού είναι επίσης σημαντική διότι δείχνει αν η επιχείρηση καλύπτει μακροπρόθεσμα τη χρηματοδοτική της πολιτική. Η διεθνής νόρμα που οφείλουν να έχουν οι βιώσιμες επιχειρήσεις είναι μεγαλύτερο ή ίσο του 50%. Δηλαδή, τα ίδια κεφάλαια να έχουν ποσοστό μεγαλύτερο του 50% των διαρκών κεφαλαίων ώστε η ικανότητα της επιχείρησης για κάλυψη των μακροπρόθεσμων αναγκών να μην είναι κορεσμένη.
Δείκτες ρευστότητας
1 . Δείκτης γενικής ρευστότητας
Ο δείκτης αυτός καθιστά δυνατή την επαλήθευση ότι οι οφειλές που πρέπει να πληρωθούν σε λιγότερο από ένα έτος είναι μικρότερες από τις απαιτήσεις στον ίδιο χρόνο. Η διεθνής νόρμα είναι ίση με ≥ 2. Κάτω από αυτό το όριο δημιουργούνται κάποια προβλήματα τα οποία μας οδηγούν να εξετάσουμε την άμεση ρευστότητα (επίδραση των δύσχρηστων αποθεμάτων).
2 . Δείκτης άμεσης ρευστότητας
Εάν ο δείκτης ξεπερνά το 1, αυτό σημαίνει ότι τα κυκλοφορούντα στοιχεία απαλλαγμένα από τα δύσχρηστα αποθέματα καλύπτουν τις βραχυπρόθεσμες χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις. Γενικά οι επιχειρήσεις με μεγάλες χρηματιστηριακές κεφαλαιοποιήσεις έχουν χαμηλό δείκτη άμεσης ρευστότητας επειδή προτιμούν να επενδύουν μεγάλο μέρος των μετρητών τους αντί να το αφήνουν να «κοιμάται» σε τραπεζικούς λογαριασμούς.
3 . Δείκτης ικανότητας αποπληρωμής υποχρεώσεων
Οι επιχειρήσεις εκτός από την ικανότητα δανεισμού (συνολική και μακροπρόθεσμη), οφείλουν να μπορούν να αποπληρώνουν και τα χρέη τους. Η διεθνής νόρμα ορίζεται στο μαγικό αριθμό 3. Όταν ξεπεράσει αυτό το όριο, δημιουργείται σχεδόν αξεπέραστο πρόβλημα, διότι η επιχείρηση αφενός δεν παράγει ικανοποιητικά κέρδη, αφετέρου δεν ικανοποιεί τους μετόχους της με διανομή μερισμάτων και τέλος δε «χτίζει» μακροπρόθεσμο προφίλ με τη χρηματοδότηση επενδύσεων για τη μελλοντική της μεγέθυνση.
4 . Δείκτης κεφαλαίου κίνησης
Εάν αντί το κλάσμα υπολογίσουμε τη διαφορά, προκύπτει το κεφάλαιο κίνησης το οποίο υπολογίζεται με δύο τρόπους:
- Κεφάλαιο κίνησης = Ίδια κεφάλαια + Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις – Καθαρό Πάγιο Ενεργητικό
- Κεφάλαιο κίνησης = Κυκλοφορούν Ενεργητικό – Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις
Ο δείκτης αυτός δείχνει την κάλυψη της μακροπρόθεσμης ανάγκης επενδύσεων από μακροπρόθεσμες πηγές χρηματοδότησης (υπολογισμός από το πάνω μέρος του ισολογισμού). Πρέπει να είναι μεγαλύτερος του 1 σύμφωνα με τη διεθνή νόρμα.
Ο δείκτης αυτός έχει σχέση με την έννοια της «χρηματοοικονομικής ορθοδοξίας», σύμφωνα με το παρακάτω σχήμα (1):
Σεβόμενοι την έννοια της χρηματοοικονομικής ορθοδοξίας, οι πάγιες μακροπρόθεσμες ανάγκες επένδυσης πρέπει να χρηματοδοτούνται μόνο από μακροπρόθεσμες πηγές κεφαλαίων και οι τρέχουσες ανάγκες της εκμετάλλευσης (κυκλοφορούν ενεργητικό) από το πλεόνασμα των διαρκών κεφαλαίων σε σχέση με το καθαρό πάγιο ενεργητικό (δηλαδή το κεφάλαιο κίνησης) και τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις, τραπεζικές και μη. Οποιαδήποτε χιαστή σχέση διασπά τη χρηματοοικονομική ισορροπία και οδηγεί αργά η γρήγορα την επιχείρηση στη χρεοκοπία.
Συμπέρασμα
Οι δείκτες φερεγγυότητας πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή. Από τη μια επιχείρηση στην άλλη και ανάλογα με τη δραστηριότητά τους, ο κύκλος εκμετάλλευσης δεν είναι ίδιος. Οι αλυσίδες λιανικής έχουν χαμηλά επίπεδα μακροπρόθεσμου χρέους (όπως και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις), ενώ τα βραχυπρόθεσμα στοιχεία είναι απαραίτητα. Από την άλλη πλευρά, μια βιομηχανική επιχείρηση απαιτεί σημαντική μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση για την απόκτηση του μηχανολογικού της εξοπλισμού. Για να εκτιμήσουμε την οικονομική υγεία και τη βιωσιμότητα μιας επιχείρησης, είναι απαραίτητο να κάνουμε μια διάγνωση σχετικά με την αποδοτικότητα και τη φερεγγυότητα της. Απαιτούνται υπολογισμοί της σχέσης αποδοτικότητας και φερεγγυότητας για τη λήψη ορθολογικών αποφάσεων. Σε επόμενο άρθρο μας, θα εξετάσουμε τη χρησιμοποίηση δεικτών αποδοτικότητας και φερεγγυότητας για την πρόβλεψη της πτώχευσης επιχειρήσεων.
