«Το συνταξιοδοτικό δεν αξίζει να είναι αντικείμενο μικροκομματικής αντιπαράθεσης. Είναι ένα εθνικό πρόβλημα. Η λύση του απαιτεί μια σοβαρή και ουσιαστική συζήτηση, όπως γίνεται σε όλες τις προηγμένες χώρες.» Τα ανωτέρω δηλώνει σε συνέντευξή* του στο ΑΜ ο Γενικός Διευθυντής της Συνεταιριστικής Ασφαλιστικής, Δημήτρης Ζορμπάς, ο οποίος αναφέρεται και στα προγράμματα νοσηλείας χαρακτηρίζοντας επιβεβλημένη την κατάρτιση του δείκτη υγείας ώστε να αντιμετωπιστεί το ζήτημα με τον ιατρικό πληθωρισμό και τη δίκαιη τιμολόγηση των ασφαλιστικών προϊόντων υγείας.
Θέτει επίσης θέμα αντιμετώπισης των ολιγοπωλιακών συνθηκών που παρατηρούνται στον κλάδο των ιδιωτικών θεραπευτηρίων, ενώ προτείνει τη στενότερη συνεργασία της ασφαλιστικής αγοράς με το δημόσιο σύστημα υγείας. Αναφερόμενος στον κλάδο Ασφάλισης Οχημάτων δηλώνει ότι για τις εταιρείες θα αποδειχθεί καταστροφική η εμμονή στις μειώσεις ασφαλίστρου, ενώ για το μοντέλο της συνεταιριστικής οικονομίας – συνεταιριστικής επιχείρησης, αναφέρει ότι «όπως έδειξε και η περίοδος της κρίσης σε διεθνές επίπεδο, όχι μόνο άντεξε αλλά κέρδισε και μερίδιο αγοράς».
Μιλώντας, τέλος, γενικότερα για την οικονομία θεωρεί ότι η «τυπική» έξοδος από τα μνημόνια «συνιστά οπωσδήποτε μια αξιοπρόσεκτη εξέλιξη, αλλά ουσιαστικά πρέπει να υλοποιηθούν ακόμη πολλά προκειμένου η ελληνική οικονομία να επιστρέψει σε μία υγιή ανάπτυξη».
*Συνέντευξη στον Πλάτωνα Τσούλο – σύμβουλο έκδοσης στο περιοδικό Ασφαλιστικό Marketing
Πόσο αισιοδοξείτε για την πορεία της ασφαλιστικής αγοράς μετά την έξοδο της χώρας από τα μνημόνια;
Η οκταετής περίοδος της μεγάλης οικονομικής κρίσης, γνωστή και ως «μνημονιακή περίοδος», επηρέασε αρνητικά και τον ασφαλιστικό κλάδο καθώς μειώθηκε σημαντικά η παραγωγή ασφαλίστρων στα 3.785.281.417,98 ευρώ το 2017 έναντι 5.448.107.795,00 το 2009, σημειώνοντας πτώση της τάξης του 30,5%! Ορισμένοι κλάδοι επλήγησαν πολύ περισσότερο από το μέσο όρο, όπως για παράδειγμα ο κλάδος ασφάλισης αστικής ευθύνης αυτοκινήτου (-49,6%). Αυτό εν μέρει μπορεί να εξηγηθεί και από το γεγονός ότι τα λιγότερο οικονομικά εύρωστα στρώματα επλήγησαν περισσότερο από την κρίση, με αποτέλεσμα να αποφεύγουν την ασφάλιση, ακόμη και εάν είναι υποχρεωτική.
Όμως από την άλλη, το γεγονός ότι ο κλάδος είναι υποχρεωτικός, άρα σίγουρη πηγή ρευστότητας, όξυνε στο έπακρο τον ανταγωνισμό μεταξύ των εταιρειών για την πρόσκτηση μεριδίου αγοράς, με αποτέλεσμα την καταβαράθρωση των ασφαλίστρων. Η τυπική έξοδος από τα μνημόνια τον περασμένο Αύγουστο συνιστά οπωσδήποτε μια αξιοπρόσεκτη εξέλιξη, αλλά ουσιαστικά πρέπει να υλοποιηθούν ακόμη πολλά προκειμένου η ελληνική οικονομία να επιστρέψει σε μία υγιή ανάπτυξη. Ωστόσο, είναι φανερό ότι γίνονται κάποια βήματα που αποτυπώνονται και στα παραγωγικά αποτελέσματα του κλάδου μας. Ήδη το 2017 κινήθηκε ελαφρώς υψηλότερα από το 2016 παραγωγικά, ενώ και στο πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους η συνολική παραγωγή ασφαλίστρων αυξήθηκε κατά 3,4%, ενώ άνοδο παρουσιάζει και ο πολύπαθος κλάδος ασφάλισης αυτοκινήτου. Αισιοδοξώ, λοιπόν, ότι τα χειρότερα τα αφήσαμε πίσω μας. Δεδομένου, επίσης, ότι η Ασφάλιση είναι χρήσιμη και απαραίτητη τόσο σε περιόδους ύφεσης όσο και σε περιόδους ανάπτυξης, αναμένω τη θετική εξέλιξη της ασφαλιστικής αγοράς κατά το επόμενο διάστημα, η οποία σταδιακά θα εξαπλώνεται σε περισσότερους κλάδους λόγω και της ανάγκης κάλυψης νέων, πιο σύγχρονων κινδύνων, όπως π.χ. το cyberisk.
Δεν είναι λίγοι όσοι υποστηρίζουν ότι ο κύκλος των μειώσεων στα ασφάλιστρα Αστικής Ευθύνης Οχημάτων έκλεισε. Συμφωνείτε με την άποψη αυτή;
Όπως προανέφερα, ο κλάδος αστικής ευθύνης οχημάτων τα τελευταία χρόνια είχε μείωση στην παραγωγή ασφαλίστρων κατά 49,6% ενώ και τα ασφάλιστρα που καταβάλλει ο ασφαλισμένος έχουν μειωθεί κατά 45% με παράλληλη αύξηση του στόλου οχημάτων. Τα δύο τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση του ποσοστού και της συχνότητας ζημιών, ενώ η μείωση του κόστους δεν ακολούθησε αυτήν της παραγωγής. Συνεπώς, εάν η ασφαλιστική αγορά λειτουργούσε με βάση τα δεδομένα του underwriting θα έπρεπε να είχε ήδη κινηθεί αυξητικά αναφορικά με το ασφάλιστρο, κάτι που δεν έχει παρατηρηθεί ακόμη ως γενική τάση. Όμως, η εμμονή στις μειώσεις ασφαλίστρου στο αυτοκίνητο θα είναι καταστροφική για τις εταιρείες.
Εκτιμώ ότι τα παραδοσιακά δίκτυα θα συνεχίσουν να πρωταγωνιστούν στην αγορά καθώς και αυτά θα επενδύουν στην τεχνολογία, είτε σε συνεργασία με τις ασφαλιστικές εταιρείες είτε αυτόνομα. Όλοι όμως θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι στον καπιταλισμό τα μικρά ψάρια αν δεν προσέξουν κινδυνεύουν από τα μεγαλύτερα
Οι ασφαλίσεις οχημάτων, αργά αλλά σταθερά, στρέφονται προς τις πωλήσεις μέσω διαδικτύου. Σε βάθος 5ετίας ή και 10ετίας, πώς βλέπετε να μοιράζονται τα ασφάλιστρα μεταξύ παραδοσιακών και ψηφιακών δικτύων;
Για κανέναν δεν είναι εύκολο να περιγράψει τι ακριβώς θα συμβεί στο μέλλον, ειδικά σε μία εποχή που η τεχνολογία μοιάζει να φέρνει το μέλλον στο παρόν όλο και πιο σύντομα. Για παράδειγμα, πόσο σίγουροι είμαστε ότι θα μιλάμε για την ίδια ασφάλιση αυτοκινήτου, αναφορικά με το περιεχόμενό της, μετά από δέκα χρόνια, καθώς το αυτοκίνητο θα έχει ενσωματωμένη πολύ περισσότερη τεχνολογία; Θέλω να πω με αυτό, ότι καλό είναι να μην προσπαθούμε να διαβλέψουμε το μέλλον χρησιμοποιώντας εργαλεία μόνο του παρόντος. Είναι όμως γεγονός ότι η τεχνολογία αλλάζει τα δεδομένα, και οι απλές μορφές ασφάλισης θα μπορεί να προωθούνται μέσω του διαδικτύου.
Πάντως προς το παρόν σε όλο τον κόσμο υπάρχουν όλα τα κανάλια διανομής. Αυτό γίνεται και στη χώρα μας. Εκτιμώ ότι τα παραδοσιακά δίκτυα θα συνεχίσουν να πρωταγωνιστούν στην αγορά καθώς και αυτά θα επενδύουν στην τεχνολογία, είτε σε συνεργασία με τις ασφαλιστικές εταιρείες είτε αυτόνομα. Όλοι όμως θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι στον καπιταλισμό τα μικρά ψάρια αν δεν προσέξουν κινδυνεύουν από τα μεγαλύτερα. Και όσοι σήμερα στο επίπεδο των direct πωλήσεων αισθάνονται «δυνατοί» κινδυνεύουν από κάποιους άλλους πιο μεγάλους. Για παράδειγμα τι θα συμβεί εάν η Google δραστηριοποιηθεί στις ασφάλειες; Εν κατακλείδι, ο άνθρωπος παραμένει αναντικατάστατος, αλλά κάθε φορά στην πορεία των αιώνων, μεταβάλλονται τα εργαλεία που χρησιμοποιεί. Από το κόκκαλο στο χαλκό και το σίδηρο, σήμερα στον υπολογιστή, πάντα είναι όμως ο κυρίαρχος του παιχνιδιού.
Ο μεμονωμένος ασφαλιστικός διαμεσολαβητής θα πρέπει στις νέες συνθήκες να αποκτήσει και αυτός τα νέα εργαλεία, κάτι που μπορεί να κάνει μέσω συνεργασιών ή, ακόμη καλύτερα, μέσω συνεταιρισμών. Έτσι, θα καλύψει το μειονέκτημα της έλλειψης οικονομιών κλίμακος και επενδεδυμένων κεφαλαίων και θα διατηρήσει τον πρωταγωνιστικό τους ρόλο στην ασφαλιστική αγορά. Το μοντέλο της συνεταιριστικής οικονομίας, της συνεταιριστικής επιχείρησης, όπως έδειξε και η περίοδος της κρίσης σε διεθνές επίπεδο, όχι μόνο άντεξε αλλά κέρδισε και μερίδιο αγοράς. Η πρόταση λοιπόν για τη δημιουργία συνεταιριστικών ασφαλιστικών διαμεσολαβητικών σχημάτων είναι στο τραπέζι. Αξίζει να μελετηθεί!
Μετά την ελεγκτική παρέμβαση του ΥΠΟΙΚ, καθώς και τη συνδρομή της ΕΑΕΕ, καταγράφεται εμφανώς μειωμένος ο αριθμός των ανασφάλιστων ΙΧ οχημάτων. Μπορούμε, πλέον, να μιλάμε για λύση στο πρόβλημα;
Στο θέμα των ανασφάλιστων οχημάτων, μπορώ να πω ότι η χώρα μας κατατάσσεται πλέον στις προηγμένες αγορές. Μέσα από επίμονη δουλειά καταφέραμε να καταπολεμήσουμε το φαινόμενο των ανασφάλιστων οχημάτων προς όφελος πριν από όλα των ίδιων των πολιτών και στη συνέχεια της πολιτείας, αλλά και των ασφαλιστικών εταιρειών και των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών. Αρκεί να σκεφτούμε ότι τον Αύγουστο του 2012 τα ασφαλισμένα αυτοκίνητα ήταν 5.532.102 και τον Αύγουστο του 2018 είναι 6.299.204 και ενώ παλιά μιλούσαμε για 1,2 εκατ. ανασφάλιστα οχήματα, σήμερα μιλάμε για 100.000 περίπου. Το αποτέλεσμα ήταν θετικό γιατί η πολιτεία αλλά και οι ασφαλισμένοι πείστηκαν ότι η μείωση του αριθμού των ανασφάλιστων οχημάτων θα ήταν προς όφελός τους.
Ωστόσο, δεν πρέπει να υπάρχει κανείς εφησυχασμός, γιατί το φαινόμενο μπορεί πάντα να επανέλθει. Η πολιτεία πρέπει να συνεχίσει τους ελέγχους και η ασφαλιστική αγορά να επαγρυπνεί και να παρακολουθεί στενά το όλο θέμα. Να σημειώσω, ακόμη, ότι πρέπει να αξιοποιήσουμε τη θετική εμπειρία της μάχης για τα ανασφάλιστα στην προσπάθειά μας για τη λύση και άλλων μεγάλων προβλημάτων που απασχολούν τον κλάδο της ιδιωτικής ασφάλισης.
Ο κλάδος Υγείας κέρδισε το στοίχημα της ανάπτυξης κόντρα στο αρνητικό οικονομικό περιβάλλον. Με ποια στρατηγική θα διατηρήσει την ανοδική του τάση;
Οι πολίτες επιδεικνύουν ιδιαίτερη προτίμηση στα προϊόντα ασφάλισης υγείας, καθώς τους δίνουν τη δυνατότητα να απολαμβάνουν υψηλού επιπέδου υπηρεσίες ενώ, δυστυχώς, την ίδια στιγμή, ο δημόσιος τομέας υγείας παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα δυσλειτουργίας. Οι πολίτες έχουν αισθανθεί τη διαφορά. Υπάρχουν όμως ακόμη θέματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν σε θεσμικό επίπεδο. Για παράδειγμα, η κατάρτιση του δείκτη υγείας αναμένεται να ολοκληρωθεί έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί και το πρόβλημα με τον ιατρικό πληθωρισμό και τη δίκαιη τιμολόγηση των ασφαλιστικών προϊόντων υγείας. Επίσης, αναγκαία είναι και η αντιμετώπιση των ολιγοπωλιακών συνθηκών που παρατηρούνται στον κλάδο των ιδιωτικών θεραπευτηρίων. Ένα ακόμη ζητούμενο είναι η στενότερη συνεργασία της ασφαλιστικής αγοράς με το δημόσιο σύστημα υγείας. Η καλύτερη αξιοποίηση των δημόσιων νοσοκομείων από τις ασφαλιστικές εταιρείες θα είναι προς όφελος όλων των πλευρών. Θεωρώ πως η πολιτεία οφείλει και πρέπει να συνεργαστεί με την ασφαλιστική αγορά για τη δημιουργία ενός υγιούς περιβάλλοντος στον «ασθενή» τομέα της υγείας.
Η πρόταση της ΕΑΕΕ περί ενός συνταξιοδοτικού βασισμένο σε ένα σύστημα τριών πυλώνων δεν έχει ακόμη βρει πεδίο εφαρμογής. Θεωρείτε ότι χάθηκε αυτό το στοίχημα μετά και την τελευταία μεταρρύθμιση στο ασφαλιστικό;
Το σύστημα των τριών πυλώνων ασφάλισης είναι αναγκαίο και απαραίτητο στη λύση του συνταξιοδοτικού προβλήματος. Είναι μία ολοκληρωμένη πρόταση που είτε λειτουργεί ήδη με διάφορες παραλλαγές σε πολλές άλλες χώρες είτε σχεδιάζεται η υλοποίησή της. Έχω επισκεφτεί και έχω δει στην πράξη πόσο αποτελεσματικά δουλεύει το σύστημα στις σκανδιναβικές χώρες. Αναδιανεμητικός ο πρώτος πυλώνας, επαγγελματικά ταμεία ο δεύτερος με κοινή εποπτεία κράτους, συνδικάτων και ασφαλιστικών εταιρειών, έχουν επιτρέψει στους εργαζόμενους να αυξήσουν τα συνταξιοδοτικά τους εισοδήματα, τα οποία μπορούν να επαυξήσουν με τον τρίτο πυλώνα της ιδιωτικής ασφάλισης.
Η συγκεκριμένη πρόταση συγκεντρώνει χαρακτηριστικά των δυο συστημάτων, του αναδιανεμητικού και του κεφαλαιοποιητικού, και θεωρώ ότι δεν αξίζει να είναι αντικείμενο μικροκομματικής αντιπαράθεσης. Αντιθέτως, αξίζει μιας σοβαρής και ουσιαστικής συζήτησης, όπως γίνεται σε όλες τις προηγμένες χώρες. Το συνταξιοδοτικό είναι ένα εθνικό πρόβλημα. Η Ένωση των ασφαλιστικών εταιρειών θα επιμείνει στην πρότασή της και είμαι σίγουρος ότι κάποια στιγμή η επιμονή της θα δικαιωθεί.
Η ασφαλιστική απάτη πάντα προβλημάτιζε την αγορά σας. Πόσο έχει –αν έχει– περιοριστεί η έκτασή της;
Η ασφαλιστική απάτη έχει περιοριστεί μέσα από κοινές αλλά και τις επιμέρους προσπάθειες των εταιρειών. Επίσης, η διεύθυνση καταπολέμησης του οικονομικού εγκλήματος της ελληνικής αστυνομίας έχει συμβάλλει καθοριστικά. Είναι ένα φαινόμενο που πάντα θα υπάρχει, καθώς παρατηρείται και στις πλέον οργανωμένες και προηγμένες αγορές.
Οι αλληλασφαλιστικοί οργανισμοί και οι συνεταιριστικές ασφαλιστικές εταιρείες στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο καταγράφουν μία συνεχή αναπτυξιακή τροχιά
Έχοντας διατελέσει επί τέσσερις συνεχόμενες διετίες μέλος του ΔΣ της AMICE, πώς θα περιγράφατε το μέλλον των αλληλασφαλιστικών συνεταιρισμών στην Ελλάδα και την Ευρώπη;
Οι αλληλασφαλιστικοί οργανισμοί και οι συνεταιριστικές ασφαλιστικές εταιρείες στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο καταγράφουν μία συνεχή αναπτυξιακή τροχιά. Στατιστικά στοιχεία που προέρχονται από τη Διεθνή Ομοσπονδία Συνεταιρισμών και Αμοιβαίας Ασφάλισης (ICMIF), δείχνουν ότι την περίοδο μεταξύ του 2007 και του 2015 υπήρξε ανανέωση του ενδιαφέροντος για την αμοιβαία και συνεταιριστική ασφάλιση. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο αυξήθηκε το μερίδιο αγοράς τους από το 27,5% στο 32%. Σε πάρα πολλές χώρες αυτό το μερίδιο φτάνει και το 75%. Σημειώνει δε αλματώδη αύξηση στις αναδυόμενες αγορές. Το επιχειρηματικό μοντέλο της συνεταιριστικής οικονομίας απεδείχθη πολύ ισχυρό και αποδοτικό και την περίοδο της οικονομικής κρίσης του 2008. Δυστυχώς, στη χώρα μας δεν υπάρχει η κατάλληλη κουλτούρα των κοινών προσπαθειών, βασική προϋπόθεση υγιούς ανάπτυξης του Συνεταιριστικού κινήματος.
Ελπίζω η νέα γενιά, με δεδομένη την καλύτερη πληροφόρηση που διαθέτει, να αλλάξει την κατάσταση και στην Ελλάδα μας. Ωστόσο, να σημειώσω ότι και στη χώρα μας από το 2007 μέχρι και το 2015 το μερίδιο αγοράς των αλληλασφαλιστικών και συνεταιριστικών οργανώσεων αυξήθηκε από το 7,6% στο 8,9%. Η Συνεταιριστική Ασφαλιστική, από την πρώτη στιγμή της ίδρυσής της πριν 40 χρόνια, δίνει το παρόν στο ευρωπαϊκό συνεταιριστικό ασφαλιστικό τομέα. Συμμετέχει αδιαλείπτως στην ευρωπαϊκή ένωση των συνεταιριστών την Association of Mutual Insurers and Insurance Cooperatives (AMICE) η οποία μας τιμά όπως τιμά και την Ελλάδα με τη συμμετοχή μου για τέσσερις συνεχόμενες διετίες στο διοικητικό της συμβούλιο.
Η Εταιρεία, τα επόμενα χρόνια, θα δώσει προτεραιότητα στην περαιτέρω ανάπτυξη των εργασιών της μέσω των συνεταιρισμών αλλά και του λεγόμενου ιδιωτικού δικτύου των μεγάλων αλλά κυρίως μικρομεσαίων ασφαλιστικών διαμεσολαβητών
Πώς βλέπετε να κλείνουν φέτος τα μεγέθη της Συνεταιριστικής Ασφαλιστικής, σε επίπεδο παραγωγής και κερδοφορίας;
Η Συνεταιριστική Ασφαλιστική είναι μία ξεχωριστή εταιρεία στην ελληνική ασφαλιστική αγορά. Μετρά σήμερα 40 χρόνια ιστορίας, με το 50,55% του μετοχικού κεφαλαίου της να ανήκει σε ελληνικές συνεταιριστικές ενώσεις και τράπεζες και το υπόλοιπο 49,45% σε κορυφαίες ευρωπαϊκές συνεταιριστικές οργανώσεις οι οποίες ενίσχυσαν ακόμη περισσότερο τη συνεταιριστική οικογένεια. Εταιρείες όπως η Unipol (Ιταλία), Macif (Γαλλία) και P&V (Βέλγιο) προσφέρουν την τεχνογνωσία τους και την υποστήριξή τους σε κάθε στρατηγικό βήμα της Συνεταιριστικής. Για το 2018, αναμένεται να έχουμε τα ίδια επίπεδα παραγωγής και κερδών, έχοντας δείκτη φερεγγυότητας κοντά στο 200%. Η Εταιρεία, τα επόμενα χρόνια, θα δώσει προτεραιότητα στην περαιτέρω ανάπτυξη των εργασιών της μέσω των συνεταιρισμών αλλά και του λεγόμενου ιδιωτικού δικτύου των μεγάλων αλλά κυρίως μικρομεσαίων ασφαλιστικών διαμεσολαβητών.
Επίσης, σχεδιάζει και υλοποιεί νέες επενδύσεις στον τομέα της τεχνολογίας με στόχο τη δημιουργία εργαλείων που θα συμβάλλουν στην καλύτερη εξυπηρέτηση των συνεργατών της. Θα έλεγα γενικότερα ότι εργαζόμαστε σκληρά ώστε στο μέλλον να παρουσιάσουμε νέα πράγματα στην αγορά μας, ενώ παράλληλα οι μέτοχοί μας στην Ελλάδα φαίνεται να βρίσκουν το δρόμο τους για την οικονομική ανάπτυξη, και το ιδιωτικό δίκτυο πωλήσεων, μέρα με τη μέρα, στηρίζει περισσότερο την Εταιρεία γιατί αντιλαμβάνεται τη διαφορά στη φιλοσοφία και την εξυπηρέτηση.
