Έχω τη βαθιά πεποίθηση πως θα μπορούσε να αλλάξει πολλά: στη διάθεση και συμπεριφορά των εργαζομένων, στην αισθητική εναλλακτικότητα της εργασιακής εμπειρίας, στη διεύρυνση των ορίων της επιχειρηματικής ιδέας και σκέψης ακόμη.
Του Γιάννη Ρούντου*
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Τέχνης (15 Απριλίου) που από το 2019 τελεί υπό την αιγίδα της UNESCO: φαντάζεστε μια σύσκεψη σε έναν χώρο Τέχνης, με την αύρα των έργων σημαντικών εικαστικών ολόγυρα;
Αυτή ήταν η ιδέα που ζυμώθηκε μέσα στη δεκαετία του 2010, στις συζητήσεις μου με τον Γιώργο Κώτσαλο, Διευθύνοντα Σύμβουλο της INTERAMERICAN (επί 13 χρόνια – απεχώρησε το 2016), που μου εμπιστεύθηκε τότε τη δημιουργία μιας Συλλογής για την Εταιρεία.
Αποτέλεσμα αυτής της ιδέας ήταν να συγκεντρώσω, συνολικά, 45 εικαστικά έργα -αρκετά με περιπετειώδη τρόπο πρέπει να πω- αντιπροσωπευτικών δημιουργών της σύγχρονης ελληνικής τέχνης, από τον μοντερνισμό μέχρι και σήμερα. Το σκεπτικό ήταν να έλθω σε επαφή με τους ίδιους τους καλλιτέχνες, να αναπτυχθεί δηλαδή ένα αμοιβαίο αίσθημα προσφοράς στην ιδέα. Κάποιοι από αυτούς έχουν φύγει, εν τω μεταξύ, από τη ζωή, αφήνοντας σπουδαία εικαστική παρακαταθήκη (Κ. Πανιάρας, Κ. Ξενάκης, Π. Σάμιος, Β. Κυπραίος, Κ. Κατζουράκης).
“Με αφετηρία τον εκπρόσωπο της γενιάς του ‘30 Σπύρο Βασιλείου, ακολουθώντας τους αμφισβητίες όπως ο Κωνσταντίνος Ξενάκης, η Συλλογή διατρέχει την πρωτοπορία με την Άσπα Στασινοπούλου και την Έρση Χατζηαργυρού, τον αφαιρετικό εξπρεσιονισμό με τον Κώστα Πανιάρα, τον σουρεαλισμό με τον Σαράντη Καραβούζη και ολοκληρώνεται με τους χειρονομιακούς της γενιάς του ‘90 και τους γκραφιτάδες του 2000, τους ζωγράφους του δρόμου”, έγραφε η καλή φίλη Ελένη Κυπραίου, επιμελήτρια εκθέσεων και τεχνοκριτικός AICA, στον πρόλογο του συλλεκτικού λευκώματος που είχα εκδώσει για την έκθεση της Συλλογής στην Image Gallery Amalias 36, τον Νοέμβριο του 2019.
Κοντά στα προαναφερθέντα πρόσωπα, εξαιρετικά έργα πολλών άλλων ακόμη: των Δημήτρη Αγγελόπουλου, Γιάννη Αδαμάκη, Δημήτρη Αληθεινού, Μαρίας Αναστασίου, Κώστα Βαρώτσου, Γιάννη Γαϊτη, Χρύσας Βέργη, Ανδρέα Δεβετζή, Ειρήνης Κανά, Χρίστου Καρρά, Κυριάκου Κατζουράκη, Μιχάλη Κατζουράκη, Δημοσθένη Κοκκινίδη, Δημήτρη Κούκου, Βασίλη Κυπραίου, Γιάννη Λασηθιωτάκη, Μιχάλη Μανουσάκη, Μιχαήλ Λέων, Κυριάκου Μορταράκου, Γιάννη Μπουτέα, Χρήστου Παλλατζά, Λήδας Παπακωνσταντίνου, Αχιλλέα Πιστώνη, Άγγελου Ραζή, Εδουάρδου Σακαγιάν, Παύλου Σάμιου, Γιάννη Φωκά, Παντελή Χανδρή, Έρσης Χατζηαργυρού, Μαρκ Χατζηπατέρα (το γλυπτό του ήταν η πρώτη μου αγορά το 2012, με τα χρήματα υπέρ των Παιδικών Χωριών SOS!), Αχιλλέα Χρηστίδη, Γιάννη Ψυχοπαίδη, των γκραφιτάδων ΚΕΖ, PUPPET.
Στην εισαγωγή του καταλόγου, υπό τον τίτλο “Η Τέχνη ως εικόνα μέσα στην εικόνα της εργασίας”, σημείωνα: “Αν ο Wassily Kandinsky, ο αθάνατος του εξπρεσιονισμού και αναθεωρητικός της πνευματικότητας στην Τέχνη, μπορούσε να δει μ.εσα από έναν ετεροχρονικό διασκελισμό του τη Συλλογή της INTERAMERICAN, ίσως άκουγε τα χρώματα να ηχούν. Ίσως άκουγε σαν πνευστό όργανο το βαθύ μπλε στο έργο του Κώστα Πανιάρα (“Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας”, ακρυλικό σε δίπτυχο καμβά 115Χ380 cm – κοσμεί την αίθουσα του Διοικητικού Συμβουλίου). Τα έργα Τέχνης δρομολογούν ένα ταξίδι στον ιδιαίτερο χωροχρόνο των πραγμάτων στον οποίο αποτυπώνονται οι εσωτερικές σχέσεις που τα σηματοδοτούν. Μας αιφνιδιάζουν, κινητοποιώντας αισθήσεις και νου, προκαλώντας συναισθήματα και ανάλογες αντιστοιχίσεις. Πιστεύω πως τα έργα Τέχνης είναι ένας σπουδαίος λόγος, αλλά και ένας δρόμος για να ζήσουμε, μ’εσα από την επιτηδευμένη εικόνα που τα χαρακτηρίζει, μια διαφορετική ανάγνωση των πραγμάτων. Σε ένα τέτοιο παιχνίδι αντιστοιχίσεων, ας ομολογήσω πως για εμένα η Συλλογή ηχεί σαν το σφύριγμα του τρένου μέσα σε ένα όνειρο, σε ένα ταξίδι που διαπερνά τον τυπικό επιχειρηματικό ορίζοντα της εταιρείας και την πηγαίνει πιο πέρα (…)”.
Η έννοια “Συλλογή” είναι αναπόσπαστα δεμένη με τον Ελληνικό Πολιτισμό και αφετηριακά ανιχνεύεται στην αρχαιότητα με τη διαφύλαξη των καλλιτεχνικών δημιουργημάτων στα θησαυροφυλάκια των ναών, που αποτέλεσαν ένα είδος πρώτων επισκέψιμων χώρων Τέχνης, με “εισιτήριο” μάλιστα (οβολός). Εκεί, εκφραζόταν η ευσέβεια των επισκεπτών, με προσφορά αναθημάτων και αντικειμένων. Είναι χαρακτηριστικά γνωστή η “Πινακοθήκη” στα Προπύλαια της Ακρόπολης των Αθηνών, όπου συγκεντρώνονταν τέτοιες πολύτιμες καταθέσεις.
Δεν γνωρίζω τη σημερινή “τύχη” της Συλλογής Έργων της INTERAMERICAN – από τις τόσο συγκροτημένες που έχουν λίγες επιχειρήσεις στην Ελλάδα. Στην εταιρεία άλλαξαν πολλά έκτοτε, μετά την ολοκλήρωση του επαγγελματικού κύκλου μου στο management των Εταιρικών Υποθέσεων και Σχέσεων, της Επικοινωνίας και Δημόσιας Εικόνας και της Υπευθυνότητας για τη Βιωσιμότητα (τέλος του 2021). Άλλαξαν οι χώροι, οι άνθρωποι, οι αντιλήψεις πιθανώς για τη χρηστικότητα της αισθητικής αγωγής και την “ατμόσφαιρα” της εργασίας, που και στην INTERAMERICAN -όπως συνέβη στις περισσότερες επιχειρήσεις από την υγειονομική κρίση της πανδημίας και κατόπιν- μοίρασε την επαγγελματική παρουσία με την τηλεργασία μεταξύ γραφείου και κατοικίας ή άλλων χώρων.
Αυτό όμως που δεν αλλάζει, είναι η επιδραστική στην ποιότητα ζωής και την ανθρώπινη καλλιέργεια, αξία της Τέχνης – και δεν εννοώ η “χρηματιστηριακή”. Θέλω να ελπίζω πως αυτή η Συλλογή Έργων Τέχνης που είχα παραδώσει με τόση αγάπη και προσωπική σπουδή για το κτίσιμό της, δεν θα “πεθάνει” σε αποθηκευτικούς χώρους ή δεν θα “σπάσει”.
