Καλώς τα δεχθήκαμε!
16 μέτρα – φορολογικά και ασφαλιστικά – σύμφωνα με την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους θα εφαρμόζονται σταδιακά μέχρι και το 2019 – που θα μειώσουν το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών κατά τουλάχιστον 2,7 δισ. ευρώ μόνο μέσα στο 2016, φέρνει το νομοσχέδιο που κατατέθηκε το βράδυ της Παρασκευής στη Βουλή.
Το πακέτο περιλαμβάνει την αύξηση των φόρων, την περικοπή των επικουρικών συντάξεων, των μερισμάτων του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων και του εφάπαξ, την κατάργηση του ΕΚΑΣ, την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών για μισθωτούς, εργοδότες και αυτοαπασχολούμενους και πλήθος άλλων μέτρων.
Ο λογαριασμός που αποτυπώνει η έκθεση του ΓΛΚ δεν είναι ο τελικός, καθώς μέχρι την ψήφιση των μέτρων αναμένεται να προστεθούν και οι αυξήσεις των έμμεσων φόρων. Ο τελικός λογαριασμός των μέτρων αυτού του νομοσχεδίου εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 5,4 δισ. ευρώ.
Δείτε τα περισσότερα μέτρα σε point.
POINT1
Πάνω από το 50% του εισοδήματος των ελευθέρων επαγγελματιών φτάνουν οι νέες επιβαρύνσεις από ασφαλιστικές εισφορές και φόρους!
Διπλές θα είναι και οι εισφορές για όσους εργάζονται και αμείβονται ταυτόχρονα με μπλοκάκι.
Οι νέοι συντελεστές ασφαλιστικών εισφορών, οι οποίοι θα επιβάλλονται από την 1η-1-2017 και μετά, θα ανεβάσουν τη συνολική επιβάρυνση υπέρ των φορέων κοινωνικής ασφάλισης και υγειονομικής περίθαλψης στο επίπεδο του 34% περίπου.
Από κει και πέρα το ποσό που απομένει θα φορολογείται με συντελεστές φόρου εισοδήματος 22% μέχρι τα 20.000 ευρώ, 29% πάνω από τα 20.000 και μέχρι τα 30.000 ευρώ, 37% πάνω από τα 30.000 και μέχρι τα 40.000 ευρώ και 45% πάνω από τα 40.000 ευρώ.
Επιπλέον, το συνολικό φορολογητέο ποσό ετησίου εισοδήματος, δηλαδή το προ φόρου εισοδήματος ετήσιο ποσό, εφόσον υπερβαίνει τις 12.000 ευρώ, θα επιβαρύνεται και με ειδική εισφορά αλληλεγγύης η οποία θα υπολογίζεται με συντελεστές κλιμακούμενους από 2,2% έως και 10%.
Τέλος, κάθε ελεύθερος επαγγελματίας οφείλει να πληρώνει κάθε χρόνο και τέλος επιτηδεύματος 650 ευρώ.
Για να γίνει καλύτερα αντιληπτό το μέγεθος των επιβαρύνσεων από εισφορές και φόρους που θα υποστούν από το 2017 τα εισοδήματα των ελευθέρων επαγγελματιών παραθέτουμε τα ακόλουθα αναλυτικά παραδείγματα:
- Ελεύθερος επαγγελματίας με ετήσιο εισόδημα 20.000 ευρώ ή 1.667 ευρώ μηνιαίες αποδοχές. – Ασφαλιστικές εισφορές (20% για σύνταξη, 6,95% για ασθένεια και 7% για επικουρική ασφάλιση): 6.790 ευρώ. – Φόρος εισοδήματος: 2.906 ευρώ – Ειδική εισφορά αλληλεγγύης: 26,62 ευρώ. – Τέλος επιτηδεύματος: 650 ευρώ. Συνολική επιβάρυνση εισοδήματος (ασφαλιστικές εισφορές + φόροι): 10.372,62 ευρώ ή το 51,86% του ετήσιου εισοδήματος.
- Ελεύθερος επαγγελματίας με ετήσιο εισόδημα 30.000 ευρώ ή 2.500 ευρώ μηνιαίες αποδοχές. – Ασφαλιστικές εισφορές (20% για σύνταξη, 6,95% για ασθένεια και 7% για επικουρική ασφάλιση): 10.185 ευρώ. – Φόρος εισοδήματος: 4.359,30 ευρώ – Ειδική εισφορά αλληλεγγύης: 171,93 ευρώ. – Τέλος επιτηδεύματος: 650 ευρώ. Συνολική επιβάρυνση εισοδήματος (ασφαλιστικές εισφορές + φόροι): 15.366,23 ευρώ ή το 51,22% του ετήσιου εισοδήματος.
- Ελεύθερος επαγγελματίας με ετήσιο εισόδημα 50.000 ευρώ ή 4.167 ευρώ μηνιαίες αποδοχές. – Ασφαλιστικές εισφορές (20% για σύνταξη, 6,95% για ασθένεια και 7% για επικουρική ασφάλιση): 16.975 ευρώ. – Φόρος εισοδήματος: 8.419,25 ευρώ – Ειδική εισφορά αλληλεγγύης: 872,62 ευρώ. – Τέλος επιτηδεύματος: 650 ευρώ. Συνολική επιβάρυνση εισοδήματος (ασφαλιστικές εισφορές + φόροι): 26.916,87 ευρώ ή το 53,83% του ετήσιου εισοδήματος.
- Ελεύθερος επαγγελματίας με ετήσιο εισόδημα 60.000 ευρώ ή 5.000 ευρώ μηνιαίες αποδοχές. – Ασφαλιστικές εισφορές (20% για σύνταξη, 6,95% για ασθένεια και 7% για επικουρική ασφάλιση): 20.370 ευρώ. – Φόρος εισοδήματος: 10.863,10 ευρώ – Ειδική εισφορά αλληλεγγύης: 1.301,95 ευρώ. – Τέλος επιτηδεύματος: 650 ευρώ. Συνολική επιβάρυνση εισοδήματος (ασφαλιστικές εισφορές + φόροι): 33.185,05 ευρώ ή το 55,3% του ετήσιου εισοδήματος.
- Ελεύθερος επαγγελματίας με ετήσιο εισόδημα 80.000 ευρώ ή 6.667 ευρώ μηνιαίες αποδοχές. – Ασφαλιστικές εισφορές (20% για σύνταξη, 6,95% για ασθένεια και 7% για επικουρική ασφάλιση): 27.160 ευρώ. – Φόρος εισοδήματος: 16.778 ευρώ – Ειδική εισφορά αλληλεγγύης: 2.289 ευρώ. – Τέλος επιτηδεύματος: 650 ευρώ. Συνολική επιβάρυνση εισοδήματος (ασφαλιστικές εισφορές + φόροι): 46.877 ευρώ ή το 58,6% του ετήσιου εισοδήματος.
- Ελεύθερος επαγγελματίας με ετήσιο εισόδημα 100.000 ευρώ ή 8.334 ευρώ μηνιαίες αποδοχές. – Ασφαλιστικές εισφορές (20% για σύνταξη, 6,95% για ασθένεια και 7% για επικουρική ασφάλιση): 33.950 ευρώ. – Φόρος εισοδήματος: 22.722,50 ευρώ – Ειδική εισφορά αλληλεγγύης: 3.295,50 ευρώ. – Τέλος επιτηδεύματος: 650 ευρώ. Συνολική επιβάρυνση εισοδήματος (ασφαλιστικές εισφορές + φόροι): 60.618 ευρώ ή το 60,6% του ετήσιου εισοδήματος.
Μεγάλοι χαμένοι θα είναι οι όσοι μισθωτοί που έχουν παράλληλη απασχόληση και εργάζονται με μπλοκάκι παροχής υπηρεσιών, απασχολούμενοι σε περισσότερους από έναν, εργοδότες, αφού θα καταβάλλουν πλέον διπλές εισφορές. Σύμφωνα με το νέο Ασφαλιστικό, οι αυξήσεις στις εισφορές αναμένεται να είναι τεράστιες, αφού φαίνεται ότι θα αναγκάζονται, όσοι έχουν μπλοκάκι να πληρώνουν διπλή εισφορά για όλες τις μορφές ασφάλισης.
Αυτό σημαίνει όχι μόνο εισφορά υπέρ συνταξιοδότησης (20%) από εργοδότη (13,33%) και εργαζόμενο (6,67%), αλλά και εισφορά για την επικούρηση (6%), το εφάπαξ (4%) και την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη (7%).
Ειδικότερα, για τις περιπτώσεις «παράλληλης απασχόλησης», η επίμαχη διάταξη προβλέπει τα εξής: Από την 1η Ιανουαρίου 2017, ασφαλισμένοι, ανεξαρτήτως του χρόνου υπαγωγής στην ασφάλιση, με υποχρεωτική ασφάλιση σε δύο ή περισσότερους φορείς ή τομείς ασφάλισης που εντάσσονται στον ΕΦΚΑ, καταβάλλουν για κάθε αναληφθείσα επαγγελματική δραστηριότητα τις προβλεπόμενες ασφαλιστικές εισφορές, όπως αυτές καθορίζονται από τον παρόντα νόμο.
Μοναδική μέριμνα που εντάσσεται στο επίμαχο σχέδιο νόμου, είναι η διάταξη που ορίζει ότι για τη δεύτερη επαγγελματική δραστηριότητα δεν εφαρμόζεται η υποχρέωση καταβολής ελάχιστης μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς.
Παράλληλα, το σχέδιο νόμου για το Ασφαλιστικό, προβλέπει ασφαλιστική εισφορά για τον κλάδο σύνταξης, ύψους 20% (6,67% σε βάρος των ασφαλισμένων και κατά 13,3% σε βάρος των εργοδοτών) και για όσους το εισόδημα προέρχεται από την απασχόλησή τους σε ένα ή και δύο φυσικά πρόσωπα.
Στην πράξη ο κίνδυνος που υπάρχει είναι να κληθούν οι χιλιάδες ασφαλισμένοι που πληρώνονται με μπλοκ παροχής υπηρεσιών, να καλύψουν οι ίδιοι την αυξημένη εισφορά στο σύνολό της είτε πρόκειται για εργοδότη, είτε για εργαζόμενο. Άρα θα προκληθεί έμμεση μείωση αποδοχών.
Το αφορολόγητο ορίζεται στις 9.091 ευρώ – κατ’ απαίτηση των δανειστών – από 9.550 ευρώ που είναι σήμερα, ενώ οι φορολογικοί συντελεστές κλιμακώνονται από το το 22% για τις πρώτες 20.000 ευρώ εισοδήματος και φθάνει μέχρι το 45% για εισοδήματα άνω των 40.000 ευρώ.
Μισθωτοί και συνταξιούχοι με εισοδήματα από 9.100 έως και 27.000 ευρώ θα κληθούν να πληρώσουν επιπλέον φόρο από 8 έως και 176 ευρώ.
Μειώσεις φόρου από 76 έως και 399 ευρώ θα έχουν μισθωτοί και συνταξιούχοι με εισοδήματα από 28.000 έως και 43.000 ευρώ, ενώ μεγάλες επιβαρύνσεις περιμένουν μισθωτούς και συνταξιούχους με εισοδήματα υψηλότερα των 43.000 ευρώ.
Για τη συντριπτική πλειοψηφία των ελεύθερων επαγγελματιών οι οποίοι δηλώνουν εισοδήματα έως 32.000 ευρώ προβλέπονται ελαφρύνσεις έως και 764 ευρώ, αλλά κλιμακωτές επιβαρύνσεις για υψηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια.
Σημαντικές θα είναι οι επιβαρύνσεις για όσους εισπράττουν εισοδήματα από μερίσματα ή από ενοίκια. Ειδικότερα, προβλέπεται αύξηση της αυτοτελούς φορολόγησης των μερισμάτων από το 10% στο 15% ενώ οι συντελεστές φορολόγησης των εισοδημάτων από ενοίκια αυξάνονται από 11% σε 15% για όσους εισπράττουν εισοδήματα έως 12.000 ευρώ ενώ όσοι έχουν ετήσιο εισόδημα από 12.001 ευρώ έως και 35.000 ευρώ θα φορολογηθούν με συντελεστή 35%. Για εισοδήματα από ενοίκια άνω των 35.000 ευρώ προβλέπεται η επιβολή συντελεστή 45%.
Εισόδημα (Μισθοί, Συντάξεις, Επιχ. Δραστηριότητα) Φορ. Συντελεστής
0 – 20.000 22%
20.001 – 30.000 29%
30.001 – 40.000 37%
40.001 – 45%
Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης, που επιβάλλεται στο συνολικό καθαρό εισόδημα, υπολογίζεται με την ακόλουθη κλίμακα:
Εισόδημα Εισφ. Αλληλεγγύης
0 – 12.000 0%
12.001 – 20.000 2,2%
20.001 – 30.000 5,00%
30.001 – 40.000 6,50%
40.001 – 65.000 7,50%
65.001 – 220.000 9,00%
>220.000 10,00%
POINT2
Η εθνική σύνταξη ορίζεται στα 384 ευρώ μηνιαίως εφόσον έχουν συμπληρωθεί τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης και βαίνει μειούμενη κατά 2% για κάθε έτος ασφάλισης που υπολείπεται. Τα 15 έτη ασφάλισης αποτελούν προϋπόθεση για την καταβολή της.
Σύμφωνα με το επίμαχο άρθρο 13, από την ψήφιση του νόμου και μέχρι 31/12/2018 «ψαλιδίζεται» κάθε ατομική μηνιαία σύνταξη των ήδη συνταξιούχων κατά το ποσό που υπερβαίνει τα 2.000 ευρώ μεικτά. Στο όριο αυτό συνυπολογίζεται η εισφορά υπέρ υγείας και η Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων. Ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης εκτιμούν πως το επίμαχο «καθαρό ποσό» του νέου πλαφόν είναι περίπου στα 1.820 ευρώ.
Το πλαφόν για το άθροισμα συντάξεων παραμένει στο ύψος που είχε τεθεί εξαρχής, δηλαδή στα 3.000 ευρώ καθαρό ποσό (2.500 συνταξιούχοι έχουν εισόδημα από συντάξεις άνω των 3.000 ευρώ).
Το τελικό κείμενο που κατατέθηκε στην Βουλή καταργεί την εξαίρεση των βουλευτών, Δημάρχων και Περιφερειαρχών από την ένταξη στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης. Δηλαδή εντάσσει και αυτούς στους νέους ενιαίους κανόνες του ΕΦΚΑ. Το τελικό νομοσχέδιο δεν περιλαμβάνει τα άρθρα 47 και 48 του προσχεδίου που προέβλεπαν την σύσταση «Ανώνυμης Εταιρίας Διαχείρισης της Ακίνητης Περιουσίας Ασφαλιστικών Οργανισμών» και «Εταιρείας Διαχείρισης Αμοιβαίων Κεφαλαίων Διευρυμένου Σκοπού Ασφαλιστικών Οργανισμών (ΑΕΔΑΚ Α.Ο.) και συγχώνευσης σε αυτήν εταιριών ΕΔΕΚΤ ΕΠΕΥ & ΑΕΔΑΚ ΑΟ Α.Ε.»
Ένα ακόμη επίμαχο άρθρο, που προκάλεσε την έντονη αντίδραση των ασφαλισμένων, στο τελικό σχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή προβλέπονται αλλαγές. Πρόκειται για την έκπτωση των οφειλών στους νέους επιστήμονες και οικονομολόγους, καθώς η τελική διάταξη εξειδικεύει τον τρόπο που θα αποπληρωθεί η «ασφαλιστική οφειλή». Αναλυτικά, προβλέπεται ότι γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί και οικονομολόγοι θα πληρώνουν τα πρώτα δυο χρόνια υπαγωγής τους στην ασφάλιση εισφορές στο 14% του εισοδήματός τους και 17% τα επόμενα τρία. Η διαφορά από τον ενιαίο κανόνα του 20% που θα πληρώνουν όλοι λογίζεται ως ασφαλιστική οφειλή. Το τελικό σχέδιο νόμου ορίζει πως «η οφειλή εξοφλείται κατά 1/5 κατ έτος για τα έτη για τα οποία το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα από την άσκηση δραστηριότητας του ασφαλισμένου κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος υπερβαίνει τα 18.000 ευρώ. Σε κάθε περίπτωση η οφειλή εξοφλείται εξ ολοκλήρου μέχρι την συνταξιοδότηση του ασφαλισμένου».
H διάταξη που θεσπίζει όριο ηλικίας στα 55 για την δικαίωση σύνταξης χηρείας προστέθηκε και στο κεφάλαιο του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων, ώστε οι χήρες/χήροι να δικαιούνται μέρισμα χηρείας δια βίου μόνο αν είναι 55 κατά τον χρόνο θανάτου του μετόχου.
Δραματική θα είναι η περικοπή του ΕΚΑΣ, ειδικά από το 2017. Σύμφωνα με το Γενικό Λογιστήριο, η συνολική δαπάνη του επιδόματος, ύψους 900 εκατ. ευρώ, θα μηδενιστεί το 2020. Για φέτος η αλλαγή -προς το χειρότερο- των εισοδηματικών κριτηρίων θα ψαλιδίσει τα 168 από τα 900 εκατ. ευρώ, μειώνοντας το συνολικό επίδομα κατά 18%-19%. Του χρόνου, όμως, η περικοπή θα φτάσει στα 569 εκατ. ευρώ, που σημαίνει ότι μόνο του χρόνου οι τέσσερις στους δέκα θα χάσουν το επίδομα. Για το 2018 η συνολική περικοπή θα φτάσει στα 803 εκατ. ευρώ, το 2019 θα είναι 853 εκατ. ευρώ και από το 2020 δεν θα υπάρχει καν.
Το γεγονός ότι το νέο σύστημα υπολογισμού των συντάξεων θα φέρει μειώσεις αποδοχών στους νέους συνταξιούχους προκύπτει και από τους υπολογισμούς του ΓΛΚ. Έτσι, αναμένεται εξοικονόμηση 21 εκατ. ευρώ για το 2016 (σ.σ.: την πρώτη χρονιά θα είναι μικρός ο αριθμός των συνταξιούχων που θα πάρει σύνταξη με τον νέο τρόπο υπολογισμού). Από το 2017, όμως, αναμένεται κλιμάκωση: 101 εκατ. ευρώ για το 2017, 222 εκατ. ευρώ για το 2018 και 345 εκατ. ευρώ για το 2019.
Η κατάργηση της οικογενειακής παροχής για τους νέους συνταξιούχους θα μειώσει τη συνταξιοδοτική δαπάνη κατά 1 εκατ. ευρώ μέσα στο 2016, κατά 7 εκατ. ευρώ μέσα στο 2017, κατά 15 εκατ. ευρώ έως το 2018 και κατά 21 εκατ. ευρώ έως το 2019.
Η θέσπιση των νέων κριτηρίων για τη χορήγηση των συντάξεων χηρείας (σ.σ.: ηλικιακό όριο στα 55 έτη κ.λπ.) θα μειώσει τη δαπάνη κατά 11 εκατ. ευρώ για το 2016, κατά 59 εκατ. ευρώ για το 2017, κατά 122 εκατ. ευρώ για το 2018 και κατά 177 εκατ. ευρώ έως το 2019.
Η θέσπιση ανώτατου πλαφόν στις συντάξεις (τόσο για την κάθε κύρια σύνταξη όσο και για άθροισμα κύριων και επικουρικών συντάξεων) φέρνει μείωση 22 εκατ. ευρώ για το 2016, 38 εκατ. ευρώ για το 2017 και για το 2018.
Από τη μη καταβολή αυξήσεων σε υφιστάμενους συνταξιούχους του Δημοσίου και του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (λόγω του συμψηφισμού των αυξήσεων με τις αρνητικές προσωπικές διαφορές που θα προκύψουν από τον επαναϋπολογισμό των συντάξεων) η συνταξιοδοτική δαπάνη θα συγκρατηθεί κατά 187 εκατ. ευρώ μέσα στο 2018. Για το 2019 το ποσό εκτιμάται στα 76 εκατ. ευρώ.
Από την αύξηση του ανώτατου ορίου ασφαλιστέων αποδοχών (σ.σ.: θα ισχύσει για όλους κοινό όριο 5.860 ευρώ τον μήνα) προϋπολογίζονται πρόσθετα έσοδα 23 εκατ. ευρώ για το 2016, 24 εκατ. ευρώ για το 2017, 25 εκατ. ευρώ για το 2018 και 29 εκατ. ευρώ για το 2019 και μετά.
Από τη σύνδεση των ασφαλιστικών εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών και των επιτηδευματιών με το εισόδημα, το ΓΛΚ υπολογίζει ότι θα προκύψει αύξηση εισφορών 137 εκατ. ευρώ για το 2017 και το 2018 και 138 εκατ. ευρώ για το 2019 και μετά.
Οι αγρότες θα πληρώσουν 94 εκατ. ευρώ επιπλέον μέσα στο 2016 λόγω της αναδρομικής αύξησης των εισφορών τους, 95 εκατ. ευρώ για το 2017, 112 εκατ. ευρώ για το 2018 και 157 εκατ. ευρώ έως το 2019. Η πρώτη αύξηση μάλιστα θα ισχύσει από τον Ιούλιο του 2015.
Με αυτό τον τρόπο η Κυβέρνηση λέει πως:
Από το «κούρεμα» των επικουρικών συντάξεων (θα γίνει σε όσους έχουν άθροισμα κύριας και επικουρικής άνω των 1.300 ευρώ) θα εξοικονομηθούν 174 εκατ. ευρώ το 2016, 291 εκατ. ευρώ το 2017, 284 εκατ. ευρώ το 2018 και 277 εκατ. ευρώ το 2019. Επιπλέον 36 εκατ. ευρώ θα κοστίσει και ο μηχανισμός αυτόματης εξισορρόπησης, που ουσιαστικά είναι η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές.
Μείωση θα υπάρξει και στις καινούργιες επικουρικές, με το όφελος για το κρατικό ταμείο να εκτιμάται στα 5 εκατ. ευρώ για το 2016, 27 εκατ. ευρώ για το 2017, 43 εκατ. ευρώ έως το 2018 και 48 εκατ. ευρώ έως το 2019.
Η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών θα αποφέρει 173 εκατ. ευρώ μέσα στο 2016, 351 εκατ. ευρώ έως το 2017, 362 εκατ. ευρώ το 2018 και 365 εκατ. ευρώ έως το 2019.
Από τις περικοπές στο εφάπαξ θα εξοικονομηθούν 97 εκατ. ευρώ το 2016, 6 εκατ. ευρώ το 2017, καθώς και 15 εκατ. ευρώ για καθένα από τα έτη 2018 και 2019.
Μόνο το ψαλίδισμα στο μέρισμα του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων θα αποδώσει 207 εκατ. ευρώ για το 2016, 208 εκατ. ευρώ για το 2017, 208 εκατ. ευρώ για έως το 2018 και 209 εκατ. ευρώ για το 2019.
