Του Bob Burg «Πώς να κερδίζετε χωρίς να εκφοβίζετε» εκδόσεις Θέσις
Το τακτ, δηλαδή η λεπτότητα και η διακριτικότητα στη συμπεριφορά είναι απλώς η ικανότητα να λέτε κάτι με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην προσβάλλετε τους άλλους
O καθένας από μας έχει τη δυνατότητα να εκδηλώνει τρεις ξεχωριστές καταστάσεις της προσωπικότητας: τον Γονέα, τον Ενήλικο και το Παιδί. Αυτές είναι προσλαμβάνουσες καταστάσεις που υιοθετούμε όλοι, αναλόγως του πώς αισθανόμαστε τη δεδομένη στιγμή.
Το Παιδί εκλαμβάνεται από όλους μας ως θύμα. Αισθάνεται σαν μωρό που το υποτιμούν, το καταπιέζουν, το κατηγορούν, το τιμωρούν, το ελέγχουν. Ως εκ τούτου, το άτομο αυτό είναι θυμωμένο και ζητά εκδίκηση. Το Παιδί θέλει να ανταποδώσει τα ίσα στο άτομο που αναλαμβάνει το ρόλο του Γονέα.
Ο Γονέας, που βρίσκεται μέσα σε όλους μας, είναι συνήθως το θύμα της ανατροφής, των προκαταλήψεων και του περιβάλλοντός του. Οι άνθρωποι που υιοθετούν το ρόλο του Γονέα είναι καλοπροαίρετοι απλώς δεν αντιλαμβάνονται τον αρνητικό τρόπο με τον οποίο μεταδίδουν το μήνυμά τους. Δεν συνειδητοποιούν ότι υποτιμούν τους άλλους. Δεν καταλαβαίνουν ότι τους κάνουν να αισθάνονται άσχημα.
Ο Ενήλικος που βρίσκεται μέσα σε όλους μας -που είναι και το ιδανικό- είναι ο θετικός διαπραγματευτής, αυτός που επικοινωνεί, ο γεμάτος σεβασμό, ο ειλικρινής, ο ενεργός ακροατής, ο αξιόπιστος και εν τέλει… κάποιος που εύκολα τον αγαπάς και τον εκτιμάς.
Υπάρχουν συνδυασμοί όλων αυτών των τριών καταστάσεων σε κάθε σχέση ή συναλλαγή μεταξύ δύο ανθρώπων. Κάποιος σας επικρίνει, σας αποδοκιμάζει ή σας προσβάλλει. Είναι ο Γονέας και είστε το Παιδί. Σε περιπτώσεις σαν κι αυτή, πρέπει να γνωρίζετε ότι δεν πρέπει να το πάρετε προσωπικά (όσο δύσκολο κι αν είναι αυτό), αλλά πρώτα να φέρετε τον εαυτό σας στο επίπεδο του Ενηλίκου έτσι ώστε να φτάσετε ακόμη και σε θέση να κερδίζετε χωρίς να εκφοβίζετε.
Ταυτοχρόνως, πρέπει να προσέχετε και να βεβαιωθείτε ότι δεν θα καταλήξετε σε ρόλο Γονέα να αποπαίρνετε το άλλο άτομο, βάζοντάς το στη θέση του Παιδιού. Οι άλλοι ενδεχομένως να αντιδράσουν -όχι να ανταποκριθούν- αλλά να αντιδράσουν αρνητικά απέναντί σας εξαιτίας του φόβου, και προκειμένου να αποφύγουν τον πόνο της προσβολής, της αμηχανίας, της ντροπής κ.λπ.
Το ιδανικό είναι η κάθε συναλλαγή σας με άλλους ανθρώπους να γίνεται στο επίπεδο του Ενηλίκου προς Ενήλικο. Εύκολο; Όχι. Εφικτό; Απόλυτα: με αντίληψη, πρακτική εξάσκηση και δουλειά. Είναι πολύ σημαντικό να έχετε κατά νου τον ανθρώπινο παράγοντα. Δεν μπορείτε να περιμένετε ότι οι άλλοι θα ενεργήσουν ακριβώς όπως κι εσείς, απλώς επειδή έχετε επίγνωση των πράξεών σας και βρίσκεστε στην κατάλληλη νοητική κατάσταση. Μην απογοητεύεστε αν οι άλλοι δεν ανταποκρίνονται «σωστά».
Απαιτεί χρόνο και προσπάθεια, αλλά μπορείτε να τα καταφέρετε. Μην αποθαρρύνεστε. Ή, αποθαρρυνθείτε αν θέλετε συνεχίστε όμως την προσπάθεια έτσι κι αλλιώς. Τα αποτελέσματα αξίζουν τον κόπο.
Ο καλύτερος τρόπος για να υπερβείτε την απογοήτευση είναι να το διασκεδάζετε. Καθώς θα γίνεστε όλο και καλύτεροι στο να «κερδίζετε χωρίς να εκφοβίζετε» και να επιτυγχάνετε αυτό που θέλετε, όταν το θέλετε, και από αυτόν που το θέλετε, θα μείνετε κυριολεκτικά άναυδοι με το πόσο θα διασκεδάζετε!
Χρειάζεται επίσης να αναφέρω μία βασική έννοια που βρίσκεται οπωσδήποτε στο επίκεντρο αυτού του άρθρου, το «τακτ». Το τακτ, δηλαδή η λεπτότητα και η διακριτικότητα στη συμπεριφορά είναι απλώς η ικανότητα να λέτε κάτι με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην προσβάλλετε τους άλλους. Είναι επίσης γνωστό ως «διπλωματία» -και φυσικά, οι διπλωμάτες είναι υπεύθυνοι να χρησιμοποιούν το τακτ έτσι ώστε να αποφεύγουν το να εμπλακούν οι χώρες τους σε πόλεμο. Προσωπικά θα περιέγραφα το «τακτ» ως «τη γλώσσα της δύναμης». Εάν μπορούσαμε να ακούσουμε σε κασέτα τι λέμε στις καθημερινές μας συνομιλίες, θα μέναμε κατάπληκτοι από την έλλειψη τακτ και ευαισθησίας που χαρακτηρίζει τις σχέσεις μας με τους γύρω μας. Υπάρχει μεγάλη δόση αλήθειας στο απόφθεγμα: «Περισσότερες μύγες πιάνεις με το μέλι, παρά με το ξύδι»!
