Με αφορμή τη χθεσινή Συνέντευξη Τύπου που έδωσε η ΕΑΕΕ σχετικά με τη δεινή θέση στην οποία έχει επέλθει το Επικουρικό Κεφάλαιο δόθηκε στην δημοσιότητα η εξής ανακοίνωση: Το Επικουρικό Κεφάλαιο αντιμετωπίζει σοβαρότατα προβλήματα οικονομικής ρευστότητας, με άμεση συνέπεια την αδυναμία έγκαιρης και αποτελεσματικής ανταπόκρισης στις υποχρεώσεις του, ενώ είναι πλέον ορατός ο κίνδυνος να οδηγηθεί σε στάση πληρωμών και διακοπή της λειτουργίας του. Συγκεκριμένα:
* Oι ημερομηνίες για τις καταβολές των αποζημιώσεων στους δικαιούχους προσδιορίζονται σήμερα αναγκαστικά για μετά από τρία (3) χρόνια,
* η περιουσία του από εισφορές ανέρχεται μόλις στα 70 εκ. ευρώ.
* οι υποχρεώσεις του για καταβολή αποζημιώσεων ανέρχονται στα 700 εκατ. ευρώ.
* σύμφωνα με στοιχεία του Επικουρικού Κεφαλαίου από τις 125.457 εκκρεμείς υποθέσεις ζημιών μόλις οι 1.565 υποθέσεις ξεπερνούν τις 100.000 ευρώ, ενώ οι απαιτήσεις από τις υποθέσεις αυτές (δηλαδή τις 1.565) υπολογίζονται σε 356 εκατ. ευρώ.
Βασικοί παράγοντες που οδήγησαν στο υφιστάμενο έλλειμμα είναι δύο. Πρώτος παράγοντας είναι η συνεχής και ανεξέλεγκτη αύξηση του κόστους των καταβαλλόμενων αποζημιώσεων για την ικανοποίηση της ηθικής βλάβης και της ψυχικής οδύνης. Από τα στοιχεία ου Επικουρικού Κεφαλαίου προκύπτει ότι από το έτος 2005 έως το έτος 2009 οι αποζημιώσεις για την ικανοποίηση της ηθικής βλάβης και της ψυχικής οδύνης έχουν αυξηθεί έως και 400%.
Όσον αφορά ειδικά τη χρηματική ικανοποίηση της ψυχικής οδύνης της οικογένειας θανόντος, αξίζει να σημειωθεί ότι ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες δεν αναγνωρίζουν τέτοιο δικαίωμα, όπως π.χ. η Ολλανδία και η Γερμανία, όπου ειδικά στην τελευταία το δικαίωμα χρηματικής ικανοποίησης αναγνωρίζεται κατ’ εξαίρεση και σε κάθε περίπτωση δεν ξεπερνάει τα 2.500 – 3.000 ευρώ.
Όσον αφορά την ηθική βλάβη αλλά και την ψυχική οδύνη πολλά κράτη μέλη της ευρωπαϊκής οικογένειας έχουν καταφύγει στον καθορισμό αντικειμενικών κριτηρίων για τον προσδιορισμό τους. Η πλέον χαρακτηριστική περίπτωση είναι η περίπτωση της Ισπανίας, η οποία καθόρισε με νόμο τόσο τα πρόσωπα που δικαιούνται αποζημίωσης λόγω ψυχικής οδύνης, όσο και τα ποσά που δίδονται ως χρηματικές ικανοποιήσεις λόγω ηθικής βλάβης ή ψυχικής οδύνης. Προσπάθεια αντικειμενικού προσδιορισμού έχει γίνει και στη Γαλλία και την Αγγλία.
Δεύτερος παράγοντας που συνέτεινε στη διεύρυνση του ελλείμματος είναι η παρατηρούμενη, τα τελευταία χρόνια, διόγκωση των περιπτώσεων που εμπλέκεται και καταβάλλει αποζημιώσεις το Επικουρικό Κεφάλαιο, κυρίως λόγω της ανάκλησης της άδειας λειτουργίας ασφαλιστικών επιχειρήσεων και της αύξησης περαιτέρω του αριθμού των ανασφάλιστων οχημάτων.
Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω και με γνώμονα την εξυπηρέτηση του συμφέροντος του κοινωνικού συνόλου κατά τον πλέον πρόσφορο και αναγκαίο τρόπο, οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών σε συνεργασία με την ΤτΕ και τη Διοίκηση του Επικουρικού Κεφαλαίου επεξεργάστηκαν, διατύπωσαν και έφεραν προς ψήφιση στη Βουλή τις διατάξεις του άρθρου 48 του σχεδίου νόμου με θέμα «Ενισχυμένα μέτρα εποπτείας και εξυγίανσης των Πιστωτικών Ιδρυμάτων …. και άλλες διατάξεις», οι οποίες εν τέλει πριν από λίγες ημέρες αποσύρθηκαν εσπευσμένα.
Οι ρυθμίσεις που προωθούνταν από την Πολιτεία είχαν σκοπό αφενός να παρέχουν τη μέγιστη δυνατή προστασία στα θύματα από τροχαίο ατύχημα και παράλληλα να θέσουν τις απαραίτητες βάσεις στην τιτάνια προσπάθεια για τη στήριξη της ομαλής λειτουργίας και της υπόστασης εν γένει του Επικουρικού Κεφαλαίου. Οι ρυθμίσεις αυτές προέβλεπαν εν περιλήψει τα ακόλουθα:
α. ότι το Επικουρικό Κεφάλαιο δεν θα ευθύνεται πλέον για τις περιπτώσεις που προκαλείται ατύχημα από πρόθεση του οδηγού, περίπτωση η οποία άλλωστε δεν προβλεπόταν από τη Οδηγία 84/5/ΕΟΚ.
β. ότι το Επικουρικό Κεφάλαιο δεν θα καταβάλλει εφεξής και για καμία από τις περιπτώσεις που παρεμβαίνει χρηματικές ικανοποιήσεις λόγω ηθικής βλάβης και ψυχικής οδύνης.
γ. όσον αφορά ειδικά στις αποζημιώσεις που καταβάλλει σε περίπτωση ανάκλησης της άδειας λειτουργίας ή πτώχευσης της ασφαλιστικής επιχείρησης, οι αποσυρθείσες ρυθμίσεις προέβλεπαν ανώτατο όριο ευθύνης του Επικουρικού Κεφαλαίου, το οποίο ανερχόταν στις 100.000 ευρώ και περαιτέρω επιμέρους ποσόστωση ανάλογα με το ύψος της κάθε ζημίας, έτσι ώστε να επιβαρύνονται αναλογικά όλοι οι δικαιούχοι αποζημίωσης και κυρίως οι ιδιώτες οι οποίοι ευθύνονται εις ολόκληρον με το Επικουρικό Κεφάλαιο για την καταβολή της αποζημίωσης στους παθόντες από ατύχημα που προκάλεσαν.
δ. αύξηση των εισφορών προς το Επικουρικό Κεφάλαιο από 5% επί των καθαρών ασφαλίστρων που είναι σήμερα σε 6% επί των ακαθάριστων εγγεγραμμένων.
ε. σημαντική τέλος ρύθμιση είναι αυτή που προέβλεπε προδικασία για την άσκηση αγωγών σε βάρος του Επικουρικού Κεφαλαίου και συγκεκριμένα προέβλεπε υποχρέωση των δικαιούχων αποζημίωσης να υποβάλλουν πρώτα εξώδικη αίτηση αποζημίωσης στο Επικουρικό Κεφάλαιο και ακολούθως εάν δεν έπαιρναν απάντηση μέσα σε ένα μήνα από την υποβολή της αίτησής τους να προχωρούσαν σε άσκηση αγωγής.
Στο σημείο τούτο θα πρέπει να σημειωθεί ότι για τη διαμόρφωση του ανώτατου ορίου ευθύνης των 100.000 ευρώ για τις αποζημιώσεις που καταβάλλονται σε περίπτωση ανάκλησης της άδειας λειτουργίας της ασφαλιστικής επιχείρησης λήφθηκαν υπόψη στοιχεία του Επικουρικού Κεφαλαίου, βάσει των οποίων το 98% των υφιστάμενων απαιτήσεων δεν υπερβαίνει το πλαφόν των 100.000 € (συγκεκριμένα σύμφωνα με στοιχεία του Επικουρικού Κεφαλαίου από τις 125.457 εκκρεμείς υποθέσεις ζημιών μόλις οι 1.565 ξεπερνούν τις 100.000 ευρώ, ενώ οι απαιτήσεις από τις υποθέσεις αυτές -δηλαδή τις 1.565- υπολογίζονται σε 356 εκατ. ευρώ). Ενώ για την κατάργηση της υποχρέωσης καταβολής αποζημίωσης για τις μη οικονομικής φύσεως ζημιές (ήτοι για την ψυχική οδύνη και ηθική βλάβη) λήφθηκαν υπόψη ο βαθμός που επιβαρύνουν οι αποζημιώσεις αυτές το Επικουρικό Κεφάλαιο, η ανάγκη να διασφαλισθεί η αποζημίωση για τις οικονομικής φύσεως ζημιές (όπως είναι για παράδειγμα τα έξοδα νοσοκομειακής περίθαλψης και χειρουργικών επεμβάσεων, το κόστος εν γένει αποκατάστασης της υγείας του παθόντος, η διατροφή της οικογένειας του θανόντος, η απώλεια εισοδήματος, κ.λ.π) καθώς και ο γενικός προβληματισμός που υφίσταται επί του θέματος σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών της Τράπεζας της Ελλάδος προς την κατεύθυνση της διασφάλισης της χρηστής λειτουργίας της ασφαλιστικής αγοράς και τον περιορισμό, αν όχι μηδενισμό, των περιπτώσεων ανάκλησης της άδειας λειτουργίας ασφαλιστικών επιχειρήσεων θα μπορούσε πράγματι να αποτελέσει παράγοντα για τη συγκράτηση του προβλήματος του Επικουρικού Κεφαλαίου. Όπως εξίσου σημαντικό ρόλο θα μπορούσε να διαδραματίσει η ανάπτυξη από την Πολιτεία μηχανισμών για την περιστολή του φαινομένου της κυκλοφορίας ανασφάλιστων οχημάτων.
Ωστόσο δεν υπάρχει επίσης καμία αμφιβολία ότι οι προτάσεις αυτές θα μπορούσαν να έχουν μακροπρόθεσμα κάποια αποτελέσματα. Όμως η επιβίωση του Επικουρικού Κεφαλαίου κρίνεται ΣΗΜΕΡΑ και χρειάζονται λύσεις ΣΗΜΕΡΑ με άμεσα αποτελέσματα.
Η επίσημη θέση της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών είναι ότι η Πολιτεία έχει τρεις επιλογές:
1. να προχωρήσει σε μερικό περιορισμό των παροχών του Επικουρικού Κεφαλαίου, λαμβάνοντας υπόψη προφανώς τη μέγιστη δυνατή ικανοποίηση της πλειοψηφίας των δικαιούχων αποζημίωσης. Προς αυτήν την κατεύθυνση ήταν οι ρυθμίσεις του άρθρ.48 που αποσύρθηκαν (προς διαβούλευση;)
2. να προχωρήσει σε υπέρμετρη αύξηση των εισφορών των ασφαλισμένων προς το Επικουρικό Κεφάλαιο, επιβαρύνοντας με αυτό τον τρόπο τα ασφάλιστρα και τους ασφαλισμένους.
3. να αποδεχτεί την πιθανότητα το Επικουρικό Κεφάλαιο να προχωρήσει σε στάση πληρωμών.
Υπάρχει βεβαίως και μια τέταρτη «θεωρητική» επιλογή, να προχωρήσει η ίδια η Πολιτεία στην άμεση οικονομική ενίσχυση του Επικουρικού Κεφαλαίου. Ωστόσο, στη δεδομένη χρονική στιγμή αυτή η επιλογή είναι μάλλον απίθανη. Όπως επίσης απίθανος είναι ο δανεισμός του Επικουρικού Κεφαλαίου, ο οποίος σημειωτέον επιχειρήθηκε από τη Διοίκησή του, αλλά δεν ευοδώθηκε.
Ολοκληρώνοντας, θα θέλαμε να τονίσουμε ότι η Ε.Α.Ε.Ε. συμφωνεί με τις εισηγούμενες με το άρθρο 48 ρυθμίσεις, καθώς με τις ρυθμίσεις αυτές επιχειρήθηκε ορθά από την Πολιτεία ένας ισορροπημένος συνδυασμός των ως άνω πιθανών λύσεων, περιορίζοντας αφενός μερικώς και σε ορισμένες περιπτώσεις τις αποζημιώσεις που καταβάλλει το Επικουρικό Κεφάλαιο και προχωρώντας αφετέρου σε μία λογική αύξηση των εισφορών των ασφαλισμένων προς το Επικουρικό Κεφάλαιο, λαμβάνοντας υπόψη τη δύσκολη οικονομική συγκυρία που βιώνει σήμερα το σύνολο των ελλήνων πολιτών.
Όσον αφορά ειδικά στους περιορισμούς στις παροχές που προτάθηκαν για τις περιπτώσεις των ανακλήσεων, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι ανάλογους περιορισμούς προβλέπουν και όλα τα υφιστάμενα στη χώρα μας σήμερα εγγυητικά κεφάλαια που καλούνται να παρέχουν αποζημιώσεις σε περίπτωση ανάκλησης λειτουργίας επιχειρήσεων, όπως για παράδειγμα αναφέρουμε το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ) και το Εγγυητικό Κεφάλαιο για τις ασφαλίσεις ζωής.
Εν κατακλείδι θεωρούμε ότι το πρόβλημα του Επικουρικού Κεφαλαίου χρήζει άμεσης επίλυσης και για το λόγο αυτό καλούμε την Πολιτεία να προχωρήσει άμεσα σε πρακτικές – αποτελεσματικές λύσεις και όχι ευχολόγια.
