Η σπάνια αυτή έκδοση του βιβλίου «Η Απόφαση», των εκδόσεων «Preses Universitoures de Lyon», αποτελεί ένα σπουδαίο έργο το οποίο αναφέρεται στις θεμελιώδεις αρχές της επιστήμης των αποφάσεων, των γνωστικών αντικειμένων της και των παραγόντων που επεμβαίνουν στη διαδικασία της. Το παρόν εγχειρίδιο στηρίζεται στις παρουσιάσεις γνωστών και σημαντικών συγγραφέων οι οποίες έλαβαν χώρα από 20 έως 27 Σεπτεμβρίου του 1980 στο Centre Cultures International de Cerisy-la-salle.
Γράφει ο Καθηγητής Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης, Ακαδημαϊκός, Βασιλική Ακαδημία Οικονομικών και Χρηματοοικονομικών, Βασιλική Ευρωπαϊκή Ακαδημία των Διδακτόρων, Πολυτεχνείο Κρήτης & Audencia Business School, France
Στη συνέχεια θα γίνει προσπάθεια παρουσίασης του κάθε κεφαλαίου του βιβλίου αυτού, αναλύοντας τις σπουδαιότερες έννοιες ζητήματα και χρησιμότητα της επιστήμης των αποφάσεων. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι ο αποφασίζων παίζει ένα σπουδαίο ρόλο στη διαδικασία και λήψη των αποφάσεων. Ακόμη, στο τέλος κάθε κεφαλαίου γίνεται μια εποικοδομητική συζήτηση των θέσεων που αναπτύσσει ο κάθε συγγραφέας, την οποία όμως δε θα αναπτύξουμε.
Η Απόφαση: Εισαγωγικές Έννοιες
Bernard Roy, Universite de Paris IX Dauphine
Πώς η απόφαση γίνεται κατανοητή σε διάφορες επιστήμες; Ποιοι είναι οι μηχανισμοί και οι αιτιολογήσεις; Ανάλογα με τους παράγοντες, πώς γίνεται αντιληπτή και πώς αντιπροσωπεύεται;
Τα κείμενα που ακολουθούν προέρχονται από οικονομολόγους, επιστήμονες του μάνατζμεντ, κοινωνιολόγους, φιλόσοφους, μαθηματικούς, συστημικούς επιστήμονες, ψυχολόγους, ιατρούς, μηχανικούς, μάνατζερ επιχειρήσεων, … Οι μεν και οι δε, όταν μιλούν για απόφαση, αναφέρονται σε διαφορετικές πτυχές μιας περίπλοκης πραγματικότητας, ασαφούς, κινητικής. Αλλά, μεταξύ της αυτοκρατορίας της μεν απόφασης και την αυτο-οργάνωση των συστημάτων απόφασης, ποια θέση μένει για μια εθελοντική αλλαγή στην πορεία των πραγμάτων; Αυτή η δράση που θέτει ένα τέλος σε μια συζήτηση να κάνουμε ή να μην κάνουμε και που ονομάζεται απόφαση, δεν είναι άλλη από μια μεταφυσική εικασία ή μια παρατηρήσιμη πραγματικότητα; Ο καταναλωτής που αποκτά αγαθά, ο ιατρός που συνταγογραφεί μια θεραπεία, ο μάνατζερ που πραγματοποιεί μια επένδυση ενεργούν ανάλογα με τα αποτελέσματα που προεξοφλούν. Απλά παραδίδονται στη διαίσθησή τους; Αποφασίζουν αυθαίρετα ή παρασύρονται παρά τη θέλησή τους κατά τη διάρκεια μιας διαδικασίας; Είναι σαφές ότι ο αναγνώστης δε θα βρει εδώ καμιά οριστική απάντηση σε αυτές τις ερωτήσεις. Η ανάγνωση αυτών των σελίδων του βιβλίου θα τον βοηθήσει να καταλάβει καλύτερα την απόφαση και τις πολλαπλές αναπαραστάσεις που οι διάφοροι αποφασίζοντας μπορούν να οδηγηθούν να κάνουν.
Ελευθερία και θέληση, κουλτούρα και ορθολογισμός, οργανωτική πίεση και κοινωνική ρύθμιση, αυτά είναι, κατά τη γνώμη του B. Roy, τα βασικά συστατικά του φαινομένου της απόφασης. Είναι νόμιμο να λέει κάποιος με τις συνθήκες αυτές, για επιστήμη των αποφάσεων; Ο συγγραφέας δεν το πιστεύει, διότι από τη φύση το φαινόμενο της απόφασης, φαίνεται να ξεφεύγει από την έννοια της αντικειμενικότητας. Αντίθετα, μπορεί να αναφέρεται μια επιστήμη υποστήριξης των αποφάσεων. Το εγχειρίδιο αυτό συνεισφέρει στον καθορισμό του περιγράμματος αυτής της νέας επιστήμης. Αυτή μαζί με την Επιχειρησιακή Έρευνα, την Οικονομική Εκτίμηση, τη Θεωρία της Απόφασης αναπτύχθηκε με βάση μη τυπικά αξιώματα που παρουσιάζονται σήμερα με πολλά εμπόδια τα οποία προσπαθεί να ξεπεράσει.
Παρουσιάζονται δύο.
Το αξίωμα του αποφασίζοντα
Κάθε απόφαση λαμβάνεται από ένα αποφασίζοντα: έναν καλά αναγνωρισμένο παράγοντα, προικισμένο με εξουσίες, ενεργώντας έχοντας ένα σύστημα προτιμήσεων τέλεια ορισμένο, σύμφωνα με τα αξιώματα της θεωρίας της χρησιμότητας τα οποία η υποστήριξη της απόφασης δεν έχει αντικείμενο να τα εξελίξει.
Το αξίωμα του βέλτιστου
Κάθε κατάσταση που οδηγεί σε απόφαση, υπάρχει το λιγότερο μια βέλτιστη απόφαση: απόφαση για την οποία είναι δυνατόν (υπό προϋπόθεση να διαθέτουμε χρόνο και πόρους) να δημιουργήσουμε αντικειμενικά (δηλαδή ανεξάρτητους από κάθε σύστημα αξιών) ότι δεν υπάρχει απολύτως καλύτερη και αυτό παραμένοντας ουδέτερο έναντι της διαδικασίας της απόφασης. Οι σελίδες που ακολουθούν, επισημαίνουν σε πιο σημείο το πεδίο εφαρμογής μιας επιστήμης υποστήριξης της απόφασης που θα βασιζόταν σε τέτοια αξιώματα θα ήταν περιορισμένη.
