Περίπου 3 εκατομμύρια νέα περιστατικά καρκίνου καταγράφονται κάθε χρόνο στην Ευρώπη. Περίπου 20 εκατομμύρια Ευρωπαίοι, όμως, ζουν σήμερα με διάγνωση καρκίνου. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι, μετά την ίαση τους από τον καρκίνο, έχουν το δικαίωμα να μπορούν να «ξεχαστούν», καθώς και το δικαίωμα να μπορούν να έχουν πρόσβαση σε Τράπεζες και ασφάλειες, για να συνεχίσουν τη ζωή τους.
Το Δικαίωμα στη Λήθη αφορά το δικαίωμα κάθε ατόμου με εμπειρία καρκίνου να προχωρήσει στη ζωή του, χωρίς διακρίσεις, έχοντας πρόσβαση σε ασφαλιστικές καλύψεις και χρηματοπιστωτικές διευκολύνσεις.
Το Δικαίωμα στη Λήθη ήρθε τόσο ως βασική ανάγκη για ύπαρξη ίσων δικαιωμάτων μεταξύ όλων των ανθρώπων, αλλά και ως απαραίτητη ανάγκη αλλαγής και εκσυγχρονισμού του συστήματος λειτουργίας των χωρών της Ευρώπης. Ενός εκσυγχρονισμού όπου η νομοθεσία θα συμβαδίζει με τα δεδομένα και τα ιατρικά επιτεύγματα της σημερινής εποχής, κι όπου ο καρκίνος δεν σημαίνει θάνατος, αλλά μια νόσος από την οποία μπορούμε να θεραπευτούμε.
Πιο συγκεκριμένα, το δικαίωμα στη λήθη αποτελεί μέρος του Ευρωπαϊκού Σχεδίου για την Καταπολέμηση του Καρκίνου και ξεκίνησε να αναγνωρίζεται ήδη σε χώρες της Ε.Ε., όπως η Γαλλία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο, η Ολλανδία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία, η Ιταλία και η Κύπρος.
Στις χώρες αυτές, για τη λήψη δανείων μέχρι ενός ποσού και για τη σύναψη συμβολαίων ασφαλειών ζωής και για την εξασφάλιση των δανείων αυτών, απαγορεύεται η συνεκτίμηση του ιστορικού καρκίνου, εφόσον έχει παρέλθει συγκεκριμένος αριθμός ετών από την επιτυχή ολοκλήρωση του θεραπευτικού πρωτοκόλλου της νόσου (5 ή 10 έτη κατά περίπτωση), κατά τη διάρκεια των οποίων δεν υπήρξε κάποια υποτροπή ή θεραπευτική αντιμετώπιση. Όπου «ολοκλήρωση θεραπείας» σημαίνει το τέλος της ενεργούς φάσης θεραπείας κατά του καρκίνου, περιλαμβανομένων χειρουργικής επέμβασης, ακτινοθεραπείας ή/και φαρμακευτικής θεραπείας, σύμφωνα με τα θεραπευτικά πρωτόκολλα, ανεξαρτήτως αν εξακολουθεί να απαιτείται θεραπεία όπως ορμονοθεραπεία ή ανοσοθεραπεία.
Ο αγώνας για το Δικαίωμα στη Λήθη και η Europa Donna Hellas
Η Europa Donna Hellas είναι ένα ανεξάρτητο μη κερδοσκοπικό Σωματείο, εγγεγραμμένο στο Υπουργείο Υγείας, και συμμετέχει ως Εθνική Αντιπροσωπία του διεθνούς μη κερδοσκοπικού Οργανισμού Europa Donna – The European Breast Cancer Coalition, του οποίου μέλη είναι συνδεδεμένες ομάδες από 47 χώρες, κράτη-μέλη, σε ολόκληρη την Ευρώπη, και αποτελεί όργανο Συνηγορίας και Διεκδίκησης.
Στόχος της Europa Donna Hellas είναι κάθε γυναίκα στην Ελλάδα να έχει την ίδια πρόσβαση σε αρίστης ποιότητας έγκαιρη ανίχνευση, διάγνωση, θεραπεία και μετεγχειρητική φροντίδα, ανεξάρτητα από το οικονομικό της υπόβαθρο, τη φυλή, το μορφωτικό επίπεδο, τον σεξουαλικό προσανατολισμό της ή όποιον άλλον παράγοντα. Για την επίτευξη του σκοπού αυτού, πέραν της ενημέρωσης και της ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης για τον καρκίνο του μαστού, ως Σωματείο, ασκεί πιέσεις τόσο σε εθνικό, όσο και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, πολιτικό ή μη, συνεργαζόμενοι με την Ευρωπαϊκή Κοινοβουλευτική ομάδα για τον Καρκίνο του Μαστού (EPGBC) και με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ο αγώνας για το Δικαίωμα στη Λήθη στην Ελλάδα ξεκίνησε στη Europa Donna Hellas ήδη από τις αρχές Μαρτίου 2023, με τη δημιουργία εκδήλωσης με θέμα «Ζώντας με Καρκίνο του Μαστού» στο Ευρωκοινοβούλιο, την οποία διοργάνωσε η Πρόεδρος της Europa Donna Hellas και Ευρωβουλευτής, κα Έλενα Κουντουρά, με αφορμή την Ημέρα της Γυναίκας. Εκεί, διενεργήθηκαν ομιλίες διακεκριμένων στον τομέα τους ανθρώπων, όπως ειδικών επιστημόνων και γιατρών, μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της Europa Donna Hellas, της Ευρωπαϊκής Europa Donna και της Europa Donna Κύπρου, καθώς και της Επιτρόπου Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κας Στέλλας Κυριακίδου. Μία από τις ομιλίες αυτές αφορούσε στο Δικαίωμα στη Λήθη. Πιο συγκεκριμένα, η ομιλία της κας Στέλλας Ζουλινάκη, Γενικής Γραμματέως της Europa Donna Hellas και Ασφαλιστικού Πράκτορα, επικεντρωνόταν στο Δικαίωμα στη Λήθη, αναλύοντας τι είναι, για ποιο λόγο είναι απαραίτητη η νομοθέτησή της από όλα τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αναφερόμενη σε επιτυχημένα case – studies χωρών που την έχουν ήδη θεσμοθετήσει, όπως αυτό της Γαλλίας και της Κύπρου.
Πρόσφατα, στο 8ο Συνέδριο της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου που έλαβε χώρα από 2 έως και 4 Φεβρουαρίου 2024, έχοντας ως σημείο αναφοράς την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου, η οποία τιμάται στις 4 Φεβρουαρίου, ανάμεσα στην ανάδειξη σημαντικών θεμάτων πολιτικής της υγείας και των εξελίξεων που επηρεάζουν την ποιότητα της παρεχόμενης ογκολογικής περίθαλψης και φροντίδας στη χώρα μας, συζητήθηκε εκτεταμένα, όπως ήταν αναμενόμενο, και το Δικαίωμα στη Λήθη, με panel διακεκριμένων Ελλήνων και ξένων ομιλητών.
Παρευρισκόμενη ομιλήτρια στο panel ήταν και η Dr Francoise Meunier, ιδρύτρια της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας κατά των διακρίσεων για τους επιβιώσαντες από καρκίνο. Στις συναντήσεις που ακολούθησαν του συνεδρίου, τόσο μεταξύ επιτροπής από το Δ.Σ. της Europa Donna Hellas και της κας Meunier, όσο και μεταξύ της Προέδρου του Σωματείου και Ευρωβουλευτού, κας Έλενας Κουντουρά, και της κας Menieur, αλλά και με τους εκπροσώπους του European Cancer Organisation (ECO), αναδείχτηκε ακόμα περισσότερο το κοινό πεδίο δράσης και η ανάγκη συστράτευσης για την επίτευξη του κοινού στόχου. Μεταξύ άλλων, τονίστηκε ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να βασιστεί στα παραδείγματα της Γαλλίας, που έχει θεσμοθετήσει το Δικαίωμα στη Λήθη με 5ετή αναμονή, της Ρουμανίας με 7ετή αναμονή, και των χωρών Βέλγιο, Πορτογαλίας, Ολλανδίας, Λουξεμβούργου, Κύπρου και Ιταλίας που έχουν ήδη θεσμοθετήσει το Δικαίωμα στην Λήθη με 10ετή αναμονή.
Εκτός από τα πολύ ενδιαφέροντα panels και ομιλίες, όμως, στο Συνέδριο που διοργάνωσε η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου, υπήρξαν και δύο πολύ θετικές εξελίξεις, αποτέλεσμα των τόσων προσπαθειών που έχει καταβάλει η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου, η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος, η Europa Donna Hellas, αλλά και όλων όσων πάλεψαν, ο καθένας από τη δική του πλευρά, για τη διασφάλιση αυτού του σημαντικού δικαιώματος. Ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κος Κωστής Χατζηδάκης, μιλώντας στο συνέδριο, δεσμεύτηκε για τη διαμόρφωση ενός Κώδικα Δεοντολογίας για το Δικαίωμα στη Λήθη, κώδικα που ήδη διαμορφώνεται και υπογράφεται από τις ασφαλιστικές εταιρίες με πρωτοβουλία και της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδας.
Παράλληλα, ο Υπουργός Υγείας, κος Άδωνις Γεωργιάδης, κατά τη διάρκεια της δικής του ομιλίας στο συνέδριο, αναφέρθηκε στην Υπουργική Απόφαση που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως για τη δημιουργία Εθνικού Μητρώου Νεοπλασιών, ζητούμενο πολλών ετών όλων των εμπλεκόμενων φορέων στην φροντίδα του καρκίνου στη χώρα μας και project στο οποίο συμμετείχε εδώ και μερικά χρόνια η Europa Donna Hellas με «τραπέζι εργασιών» στο Υπουργείο Υγείας.
Η ύπαρξη αυτού του Μητρώου, θα διευκολύνει, ανάμεσα σε πολλά άλλα, και τη θεσμοθέτηση του Δικαιώματος στη Λήθη, καθώς το ζήτημα που προκύπτει στις συζητήσεις μεταξύ ασφαλιστικών εταιριών, τραπεζών κλπ. είναι η έλλειψη ακριβούς αριθμού νοσούντων και επιβιωσάντων ανά τύπο καρκίνου, hard facts αριθμών δηλαδή που θα αποδεικνύουν αυτό που ήδη γνωρίζουν γιατροί, νοσηλευτές και πάσης φύσεως ειδικοί σχετικά με τον καρκίνο γενικά και τον καρκίνο του μαστού, πιο συγκεκριμένα: ότι πρόκειται για μια νόσο που πλέον ως επί το πλείστον μπορεί και θεραπεύεται.
Η κα Έλενα Κουντουρά, τέλος, κατά τη διάρκεια της δικής της ομιλίας τόσο ως Πρόεδρος της Europa Donna Hellas, όσο και ως Ευρωβουλευτής, αλλά και ως ενεργή συμμετέχουσα στα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ασχολούνται με τον καρκίνο, έθιξε την αξία της νομικής θεσμοθέτησης του Δικαιώματος στη Λήθη, αναφερόμενη όχι μόνο στα χρηματοοικονομικά θέματα, αλλά και στα θέματα υιοθεσίας, φέρνοντας και το λαμπρό παράδειγμα της Ιταλίας, η οποία νομοθέτησε το Δικαίωμα στη Λήθη και για τα δύο ζητήματα, ούσα η πρώτη χώρα που νομοθέτησε το Δικαίωμα στη Λήθη και στα θέματα υιοθεσίας.
Επιπλέον στις 14-2-2023 αντιπροσωπεία μελών ΔΣ της Europa Donna Hellas επισκέφτηκαν τα γραφεία της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος και συναντήθηκαν με την Γενική Διευθύντρια της Ένωσης κυρία Ελίνα Παπασπυροπούλου καθώς και με την ειδική ομάδα στελεχών που ασχολούνται με το Δικαίωμα στη Λήθη και την δημιουργία του σχετικού Κώδικα Δεοντολογίας, αντάλλαξαν τις απόψεις του και κατέληξαν ότι είναι πλήρως ευθυγραμμισμένοι και οι δυο φορείς σχετικά με την πρόθεση μετα το πρώτο βήμα της υιοθέτησης του Κώδικα να εξεταστεί και η διεκδίκηση για θεσμοθέτηση του Δικαιώματος στη Λήθη.
Όπως γίνεται ξεκάθαρο, η συστράτευση και συνεργασία όλων των φορέων και όλων των Μ.Κ.Ο. που ασχολούνται με τον καρκίνο για τη συνέχιση και εντατικοποίηση των προσπαθειών για θεσμοθέτηση του Δικαιώματος στη Λήθη – και όχι μόνο κώδικα δεοντολογίας, που είναι σαφώς μια αρχή, αλλά δεν είναι αρκετό – έρχεται να γίνει πιο σημαντική από ποτέ, ειδικά αυτή ειδικά τη χρονική περίοδο που οι εξελίξεις δείχνουν να τρέχουν.
Γιατί αν Αλλάξουμε Στάση και Πάρουμε Θέση όλοι μαζί, παλεύοντας για τα δικαιώματα των υγιών, πλέον, ανθρώπων που κάποτε νόσησαν με καρκίνο, θα έχουμε πετύχει ένα πολύ σημαντικό βήμα και στην πραγματική ύπαρξη ισότητας μεταξύ των ανθρώπων, για την οποία όλοι συνεχώς συζητούμε. Η προσπάθεια συνεχίζεται, ενώ μπορούμε να πάρουμε μια ανάσα αισιοδοξίας και ικανοποίησης.
