Οι οικογενειακές επιχειρήσεις στην Ευρώπη είναι αισιόδοξες για το μέλλον αλλά πρέπει να γίνουν πιο ευέλικτες, να προσελκύσουν κορυφαία ταλέντα και να αναπτύξουν ταχύτερα αντανακλαστικά ως προς την καινοτομία, προκειμένου να παραμείνουν ανταγωνιστικές και να συνεχίσουν να αναπτύσσονται. Αυτά είναι τα βασικά ευρήματα του τελευταίου Ευρωπαϊκού Βαρόμετρου για τις Οικογενειακές Επιχειρήσεις, στο οποίο συμμετείχαν 1 576 διευθυντικά στελέχη οικογενειακών επιχειρήσεων σε 26 χώρες σε ολόκληρη την Ευρώπη, και τα οποία δημοσιεύθηκαν από την KPMG και το European Family Business (EFB). To Βαρόμετρο για τις οικογενειακές επιχειρήσεις στην Ευρώπη είναι η έβδομη έρευνα που πραγματοποιείται και αποκαλύπτει ότι οι οικογενειακές επιχειρήσεις εξακολουθούν να αξιοποιούν τη δυναμική της προηγούμενης ισχυρής οικονομικής ανάπτυξης.
«Βλέπουμε καλή πρόοδο κατά το περασμένο έτος, καθώς οι οικογενειακές επιχειρήσεις προετοιμάζονται για ανάπτυξη. Το επόμενο βήμα θα απαιτήσει τη διεύρυνση των λειτουργιών τους, κάτι που είναι μια λεπτή και κρίσιμη διαδικασία», λέει ο Jonathan Lavender, Global Chairman, KPMG Enterprise & Co-Chair Global KPMG Enterprise Family Business. «Καθώς οι οικογενειακές επιχειρήσεις προετοιμάζονται να δραστηριοποιηθούν στην παγκόσμια σκηνή, θα βρεθούν αντιμέτωπες με εταιρείες από όλο τον κόσμο. Πρέπει να λάβουν υπόψη τους τον αυξημένο παγκόσμιο ανταγωνισμό κατά το σχεδιασμό των πλάνων τους για ανάπτυξη και επέκταση.»
Τα κυριότερα σημεία:
Το 73% των συμμετεχόντων στην έρευνα αναφέρει ότι αισθάνονται αισιόδοξοι ή πολύ αισιόδοξοι για τις οικονομικές προοπτικές της οικογενειακής τους επιχείρησης στους επόμενους 12 μήνες. Περίπου ένας στους πέντε (19.5%) απάντησαν ουδέτερα ενώ το 6% έδωσε αρνητική ή πολύ αρνητική απάντηση για τις μελλοντικές προοπτικές. Παρόλο που γενικά η αισιοδοξία είναι υψηλή στην Ευρώπη, το Ηνωμένο Βασίλειο αποτέλεσε μία αξιοσημείωτη εξαίρεση με το ποσοστό της αισιοδοξίας να πέφτει από το 83% του 2017 στο 68% φέτος.
Με τις διαπραγματεύσεις για το Brexit να βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη, οι οικογενειακές επιχειρήσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο παραμένουν επιφυλακτικές για το μέλλον. Το 64% των ερωτηθέντων αναφέρει ότι είχε αυξημένο κύκλο εργασιών κατά το προηγούμενο έτος και μόνο το 11% μειωμένο. Οι τρεις πρώτες προτεραιότητες των οικογενειακών επιχειρήσεων για τα επόμενα 2 χρόνια είναι: βελτίωση της κερδοφορίας (49%), η αύξηση του κύκλου εργασιών (38%) και η προσέλκυση νέων ταλέντων (27%).
Ο «πόλεμος για ταλέντα» κατατάχθηκε ως η κορυφαία πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι οικογενειακές επιχειρήσεις. Αυτό το έτος, το 53% των ερωτηθέντων προσδιόρισε τον πόλεμο για την αναζήτηση ταλέντων ως μία από τις τρεις πρώτες ανησυχίες τους. Αυτό συγκρίνεται με το 43% το 2017 και το 37% το 2016. Άλλες κορυφαίες προκλήσεις φέτος ήταν το αυξημένο κόστος εργασίας (36%) και η πολιτική αβεβαιότητα (36%).
Η διεθνής επέκταση αναβάλλεται. Στη φετινή έρευνα, μόνο το 36% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι αύξησε τις δραστηριότητές του στο εξωτερικό κατά το παρελθόν έτος – σε σύγκριση με το 44% το 2017 και το 65% το 2016.
Επένδυση στην καινοτομία και τους ανθρώπους για να τροφοδοτηθεί η ανάπτυξη
Οι οικογενειακές επιχειρήσεις στην Ευρώπη καταρτίζουν σχέδια ανάπτυξης. Σχεδόν το ένα τέταρτο (23%) σχεδιάζει να επεκτείνει και να διαφοροποιήσει τα προϊόντα του για να οδηγηθεί σε μελλοντική ανάπτυξη και περισσότερο από το ήμισυ (54%) σχεδιάζει να επεκταθεί σε νέες αγορές.
Μια από τις βασικές στρατηγικές για ανάπτυξη είναι ο προσανατολισμός προς την καινοτομία. Οι ερωτηθέντες αξιοποιούν την προηγούμενη ανάπτυξη και επανεπενδύουν τα κέρδη στην επιχείρηση.
Η πλειοψηφία (86%) επενδύει στην κύρια δραστηριότητα της επιχείρησης, το 83% επενδύει στην καινοτομία και την τεχνολογία και το 81% επενδύει σε προσλήψεις και εκπαίδευση. Αυτή είναι επίσης μια άμεση απάντηση στις δύο πρώτες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ερωτηθέντες: την έλλειψη δεξιοτήτων (53%) και το αυξανόμενο κόστος εργασίας (36%). Επίσης, καθώς ενισχύεται διαρκώς ο ρόλος της τεχνολογίας και της ψηφιοποίησης, οι οικογενειακές επιχειρήσεις της Ευρώπης αναγνωρίζουν επίσης την ανάγκη για νέες δεξιότητες και ικανότητες της ηγεσίας. Το ένα τρίτο των ερωτηθέντων σκέφτεται να προσλάβει έναν εξωτερικό (εκτός οικογένειας) διευθύνοντα σύμβουλο.
Η διαχείριση της μεταβλητότητας
Με το Brexit, τον αυξανόμενο προστατευτισμό και τις επίμαχες εμπορικές διαπραγματεύσεις στο επίκεντρο της παγκόσμιας σκηνής, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι πάνω από το ένα τρίτο των ερωτηθέντων (36%) αναφέρουν την πολιτική αβεβαιότητα ως πρωταρχική ανησυχία και πρόκληση. Παρόλα αυτά, οι ευρωπαϊκές οικογενειακές επιχειρήσεις διαχειρίζονται τις προκλήσεις αυτές, καθώς ακολουθούν μια μακροπρόθεσμη προσέγγιση, δρουν προνοητικά για την απόκτηση ταλέντων και βελτιστοποιούν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων για να εξασφαλίσουν την απαιτούμενη ευελιξία να ανταποκρίνονται στις αλλαγές σε πραγματικό χρόνο.
Ο Αντιπρόεδρος της KPMG στην Ελλάδα, Βαγγέλης Αποστολάκης, σημειώνει ότι «οι οικογενειακές επιχειρήσεις στην Ελλάδα έχουν συνειδητοποιήσει πλήρως την ανάγκη επένδυσης στην καινοτομία, και κάνουν βήματα προς την κατεύθυνση αυτή. Το επιχειρηματικό πνεύμα και η καινοτομία αποτελούν διαχρονικά χαρακτηριστικά των ελληνικών οικογενειακών επιχειρήσεων. Στην εποχή της τεχνολογικής επανάστασης και του ψηφιακού μετασχηματισμού, τα στοιχεία αυτά γίνονται καταλύτες της οικονομικής ανάπτυξης».
