.gif?rand=8846)
Στην Ελλάδα υποχρεωτικότητα στην ασφάλιση αστικής ευθύνης ορίζεται από το νόμο σε συγκεκριμένα επαγγέλματα και δραστηριότητες.
Ωστόσο αυτό που παρατηρείται είναι ότι σε αρκετές περιπτώσεις, ενώ υπάρχει το αντίστοιχο νομικό πλαίσιο, δεν έχουν εκδοθεί οι υπουργικές αποφάσεις που απαιτούνται για να ισχύσει είτε δεν προβλέπονται ελεγκτικοί μηχανισμοί.
της Βίκυς Γερασίμου (Αναδημοσίευση από την ειδική έκδοση Οδηγός Ασφάλισης που κυκλοφόρησε με την Καθημερινή της Κυριακής 13/11)
Σε σχέση με το κατά πόσο θα πρέπει να υφίσταται υποχρεωτική εκ του νόμου ασφάλιση στην αστική ευθύνη η κα Ελίνα Παπασπυροπούλου αναφέρει ότι η θέσπιση υποχρεωτικής ασφάλισης με νόμο μπορεί πράγματι να οδηγεί σε άνοιγμα νέων αγορών για την ασφαλιστική αγορά (και υπό την έννοια αυτή να είναι επιθυμητή από την αγορά), παράλληλα όμως θέτει όρια και προϋποθέσεις στις ασφαλιστικές επιχειρήσεις, καθώς περιορίζει σημαντικά την ευχέρειά τους να σχεδιάζουν ελεύθερα και σε συνεργασία με τους πελάτες τους το πλαίσιο κάλυψης των προσφερόμενων προϊόντων τους.
Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο γίνεται δεκτό ότι η θέσπιση υποχρεωτικών ασφαλίσεων αστικής ευθύνης δεν ενδείκνυται για την κάλυψη όλων ανεξαιρέτως των κινδύνων, αλλά πρέπει να συντρέχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Για τους λόγους αυτούς, αλλά και επειδή παρατηρείται συχνά το φαινόμενο κενών και ασαφειών σε εθνικά νομοθετήματα που επιχειρούν τη θέσπιση υποχρεωτικών ασφαλίσεων, η ΕΑΕΕ θεωρεί ότι η θέσπιση της υποχρεωτικής ασφάλισης πρέπει να γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή, με συνεργασία των εμπλεκόμενων φορέων (Πολιτείας, ασφαλιστικής αγοράς και της εκάστοτε επαγγελματικής κατηγορίας) και υπό όρους και κανόνες που θα οδηγούν στο επιθυμητό για την Πολιτεία αποτέλεσμα που στις περισσότερες περιπτώσεις συνδέεται με την προστασία των πολιτών ή ενός σημαντικού για την κοινωνία αγαθού (όπως είναι π.χ. το περιβάλλον), αλλά ταυτόχρονα θα διασφαλίζουν την εύρυθμη λειτουργία της ασφαλιστικής αγοράς που εν τέλει επηρεάζει και την επίτευξη του επιθυμητού για την Πολιτεία αποτελέσματος.
Υποχρεωτική είναι η ασφάλιση στις ακόλουθες αστικές ευθύνες:
1. Ευθύνη φορέα λειτουργίας αεροδρομίων επί υδάτινων επιφανειών (υδατοδρομίων):
Ο φορέας λειτουργίας αεροδρομίου επί υδάτινης επιφάνειας υποχρεούται πριν από την έναρξη του πτητικού του έργου και κατά τη διάρκεια λειτουργίας του υδατοδρομίου να καλύπτει με ασφάλιση αναγνωρισμένου φορέα που λειτουργεί νόμιμα στην Ελλάδα ή στον Ε.Ο.Χ. τους κινδύνους από έκνομες ενέργειες και τους κινδύνους της αστικής ευθύνης για βλάβες ή ζημίες σε τρίτους από τη λειτουργία του υδατοδρομίου.
2. Ευθύνη διαχειριστή αφερεγγυότητας: Σύμφωνα με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης οι διαχειριστές αφερεγγυότητας ανάλογα με τη βαθμίδα πρέπει να έχουν κάλυψη:
– Φυσικό ή νομικό πρόσωπο διαχειριστής αφερεγγυότητας Α’ βαθμίδας, ποσό 500.000 € ανά συμβάν και 1.000.000 € συνολικά κατ’ έτος και
– Φυσικό ή νομικό πρόσωπο διαχειριστής αφερεγγυότητας Β’ βαθμίδας, ποσό 200.000 € ανά συμβάν και 400.000 € συνολικά κατ’ έτος.
3. Ευθύνη εκμεταλλευόμενου / Ιδιοκτήτη / Χειριστή μη επανδρωμένου αεροσκάφους (ΣμηΕΑ- drones):
Υποχρεωτική είναι και η ασφάλιση ευθύνης έναντι τρίτων για όποιον εκμεταλλεύεται, χειρίζεται και έχει στην κατοχή του drone α) της Α2 «ανοικτής» κατηγορίας, της «Ειδικής» και της «Πιστοποιημένης»κατηγορίας β) αλλά και κάθε κατηγορίας σε περίπτωση χρήσης ΣμηΕΑ για επαγγελματικούς σκοπούς. Το ελάχιστο όριο για την κάλυψη όσν αφορά στις υλικές ζημιές είναι 150.000 € και για σωματικές βλάβες: 1.000.000 €. Δεν προκύπτει διαδικασία ελέγχου για την υποχρεωτικότητα της ασφάλισης.
4. Αφερεγγυότητα διοργανωτών ή πωλητών οργανωμένων ταξιδίων:
Οι διοργανωτές εξασφαλίζουν μέσω ασφαλιστηρίου συμβολαίου την επιστροφή του συνόλου των ποσών που έχουν καταβληθεί από τους ταξιδιώτες ή για λογαριασμό τους, στον βαθμό που οι σχετικές υπηρεσίες δεν εκτελούνται λόγω αφερεγγυότητας των διοργανωτών. Εφόσον η μεταφορά επιβατών περιλαμβάνεται στη σύμβαση οργανωμένου ταξιδιού, οι διοργανωτές παρέχουν επίσης εγγυήσεις για τον επαναπατρισμό των ταξιδιωτών με την ενεργοποίηση των σχετικών ρητρών του ασφαλιστηρίου συμβολαίου. Μπορεί να προσφέρεται η δυνατότητα συνέχισης του πακέτου.Η ασφάλιση θα πρέπει να καλύπτει τα ποσά των πληρωμών που καταβλήθηκαν από τους ταξιδιώτες ή για λογαριασμό τους για την αγορά ενός πακέτου. Δεν έχει θεσμοθετηθεί διαδιακσία ελέγχου.
5. Ευθύνη παρόχου καταδυτικών υπηρεσιών αναψυχής:
Ο Πάροχoς Καταδυτικών Υπηρεσιών Αναψυχής καλύπτει υποχρεωτικά την αστική του ευθύνη και τα όρια καθορίζονται με υπουργική απόφαση. Στην πράξη δεν προκύπτει διαδικασία ελέγχου.
6. Ευθύνη δικηγόρων που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό:
Δεν αφορά τους δικηγόρους που δραστηριοποιούνται μόνο στην Ελλάδα, αλλά όσους έχουν δραστηριότητα σε άλλη χωρα και άδεια σε άλλο κράτος μέλος.
7. Ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές:
Υποχρεούνται να ασφαλίσουν την αστική ευθύ η προς τρίτους
ελάχιστο όριο ανά απαίτηση, ποσόν 1.300.380,00 € και ελάχιστο όριο συνολικά κατ’ έτος για όλες τις απαιτήσεις, ποσόν 1.924.560,00 €. Το μέγιστο ποσό απαλλαγής του ασφαλιστή από την ασφαλιστική κάλυψη δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσόν των 19.510,00 €.
8. Ερευνητής / χορηγός κλινικών μελετών/ δοκιμών φαρμάκων:
Το ύψος τη ασφαλιστικής κάλυψης, για τις δοκιμές που διεντρα της ελληνικής επξάγονται σε ερευνητικά κέντρα πρέπει να καλύπτει τις ενδεχόμενες βλάβες ή αναπηρίες που θα προκύψουν από τη συμμετοχή στην κλινική μελέτη και, σε περίπτωση θανάτου ή διαρκούς ανικανότητας προς εργασία, θα ανέρχεται τουλάχιστον σε 300.000,00 ευρώ ανά συμμετέχοντα. Η έγκριση κλινικής μελέτης δίδεται από τον ΕΟΦ, μετά από θετική γνώμη της ΕΕΔ. Στη διαδικασία προσκομίζεται και το ασφαλιστήριο συμβόλαιο. Ωστόσο, δεν προκύπτει η τήρηση της διαδικασίας του άρθρου 26 παρ. 5 του Ν. 2496/1997 για τον έλεγχο ακύρωσης ασφάλισης κ.λ.π..
9. Μελετητές και ανάδοχοι κατασκευής έργων:
Ασφαλίζονται για την επίβλεψη και να ασφαλίζουν τη μελέτη και το ιδιωτικό έργο αντίστοιχα.Το αναφερόμενο Π.Δ. δεν φαίνεται να έχει εκδοθεί
και επομένως η εν λόγω υποχρεωτική ασφάλιση δεν έχει ενεργοποιηθεί.
10. Υδραυλικός εγκαταστάσεων, Τεχνιτών καυστήρων εγκαταστάσεων, Ψυκτικών εγκαταστάσεων, Ηλεκτρολόγων εγκαταστάσεων (αφορά αρχιτεχνίτες/ εργοδηγούς που συντάσσουν δήλωση καλής εκτέλεσης) και Χειριστών μηχανημάτων τεχνικών έργων.
Η Υπουργική Απόφαση που θα καθόριζε τις λεπτομέρειες της ασφάλισης δεν έχει ακόμη εκδοθεί για κανένα από τα εν λόγω επαγγέλματα. Επομένως η εν λόγω υποχρεωτική ασφάλιση δεν έχει ενεργοποιηθεί.
11. Πάροχοι υπηρεσιών που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Ν. 3844/2010 και της Οδηγίας 2006/123/ΕΚ
Αφορά αυτούς των οποίων οι υπηρεσίες ενέχουν άμεσο κίνδυνο για την υγεία ή την ασφάλεια του αποδέκτη ή τρίτου ή την χρηματοοικονομική ασφάλεια του αποδέκτη των υπηρεσιών τους.Σχετική Υπουργική Απόφαση δεν έχει εκδοθεί.
12. Ορκωτοί ελεγκτές & ελεγκτικές εταιρείες:
Το συνολικό ύψος της αποζημίωσης όλων των ζημιωθέντων από συγκεκριμένο ελεγκτικό έργο δεν μπορεί να υπερβεί το δεκαπλάσιο της αμοιβής που καταβλήθηκε για το έργο αυτό. Η μη συμμόρφωση με τα οριζόμενα συνεπάγεται την αναστολή της άδειας άσκησης επαγγέλματος μέχρι τη διαπίστωση, από την Ε.Λ.Τ.Ε., της συμμόρφωσης.
Ωστόσο, δεν προκύπτει η τήρηση της διαδικασίας του άρθρου 26 παρ. 5 του Ν. 2496/1997.
13. Επιχειρήσεις οδικής βοήθειας οχημάτων
(Με εξαίρεση τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις οδικής βοήθειας). Δεν υπάρχει ελεγκτική διαδικασία.
14. Περιβαλλοντική ευθύνη:
Το Π.Δ. 148/2009, με το οποίο ενσωματώθηκαν οι ρυθμίσεις της Οδηγίας 2004/35/ΕΚ για την περιβαλλοντική ευθύνη, προέβλεψε, μεταξύ άλλων, την υποχρεωτική υπαγωγή (εθνική ρύθμιση) των επικίνδυνων δραστηριοτήτων σε σύστημα χρηματοοικονομικής ασφάλειας. Ωστόσο, ως προϋπόθεση για την έναρξη ισχύος της υποχρέωσης αυτής τέθηκε η έκδοση Υπουργικών Αποφάσεων που θα προσδιόριζαν τις σχετικές για το σκοπό αυτό λεπτομέρειες. Οι Υπουργικές Αποφάσεις δεν έχουν ακόμη εκδοθεί. Επομένως, η θέσπιση της υποχρεωτικής ασφάλισης παραμένει ατελής.
15. Απόβλητα
1.Επικίνδυνα Απόβλητα: Στη διαχείριση, αποθήκευση, επεξεργασία και μεταφορά επικίνδυνων αποβλήτων προβλέπεται ασφάλιση και η ασφαλιστική κάλυψη προσδιορίζεται, κατ` ελάχιστο, ως εξής:
• για εργασίες διάθεσης (D1 έως και D15), ανάκτησης (R1 έως και R13):
α) 1 εκ. ευρώ ετησίως για τις εγκαταστάσεις που κατατάσσονται στην Α1 κατηγορία (ν.4014/2011)
β) 0,5 εκ. ευρώ για τις εγκαταστάσεις που κατατάσσονται στην Α2
(ν.4014/2011)
• για τη διασυνοριακή μεταφορά: 1 εκ. ευρώ ετησίως.
για τη συλλογή και μεταφορά: 0,5 εκ. ευρώ ετησίως.
Αν ο οργανισμός ή η επιχείρηση δραστηριοποιείται τόσο σε εργασίες διάθεσης, ανάκτησης, συλλογής και μεταφοράς και διασυνοριακής μεταφοράς επικινδύνων αποβλήτων όσο και σε εργασίες συλλογής και μεταφοράς μη επικίνδυνων αποβλήτων, το ύψος της ασφαλιστικής κάλυψης είναι ίσο με το άθροισμα των επιμέρους ποσών ασφαλιστικής κάλυψης που ορίζονται στο Νόμο για κάθε εργασία στην οποία δραστηριοποιείται ο οργανισμός ή η επιχείρηση.
Τα παραπάνω ποσά, όπως και το ποσό κάλυψης για τα μη επικίνδυνα απόβλητα μπορούν να αναπροσαρμόζονται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος. Για κάθε επί μέρους εργασία διαχείρισης, ο φορέας διαχείρισης θα προσκομίζει στην αδειοδοτούσα αρχή, βεβαίωση της ασφαλιστικής εταιρίας στην οποία θα βεβαιώνεται ότι η εν λόγω εργασία καλύπτεται από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο. Δεν προκύπτει η τήρηση της διαδικασίας του άρθρου 26 παρ. 5 του Ν. 2496/1997. Ωστόσο, οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Περιβάλλοντος ζητούν άτυπα από τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις να τους ενημερώνουν για τυχόν ακυρώσεις και λήξεις συμβολαίων.
2. Μη Επικίνδυνα Απόβλητα: Συλλογή και μεταφορά μη επικίνδυνων αποβλήτων σε επαγγελματική βάση: Ο φορέας δραστηριότητας συλλογής και μεταφοράς θα πρέπει να διαθέτει ασφαλιστήριο συμβόλαιο, στο οποίο να αναγράφεται ότι η ασφαλιστική κάλυψη αφορά σε τρίτους και στην επαναφορά του περιβάλλοντος στην πρότερη κατάσταση σε περίπτωση ζημιάς, ύψους κατ` ελάχιστο 100.000 ευρώ ετησίως. Από την υποχρέωση ασφάλισης εξαιρούνται οι Ο.Τ.Α.
Πέρα από την υποχρεωτικότητα που υπάρχει στους προαναφερθέντες κλάδους η νομοθεσία προβλέπει ειδική ασφάλιση για την κάλυψη της αστικής ευθύνης σε οχήματα, σκάφη και αεροσκάφη
Ειδικότερα:
1) Στον κλάδο οχημάτων η ασφάλιση αστικής ευθύνης από ατύχημα αυτοκινήτου καλύπτει την έναντι τρίτων αστική ευθύνη του κυρίου, του κατόχου και κάθε οδηγού (ή προστηθέντος στην οδήγηση ή υπευθύνου) του ασφαλισμένου αυτοκινήτου, σε περίπτωση πρόκλησης τροχαίου ατυχήματος με υπαιτιότητά τους. Η ασφάλιση δεν καλύπτει την αστική ευθύνη προσώπων που κατέλαβαν το αυτοκίνητο με κλοπή ή βία και εν συνεχεία προκάλεσαν ατύχημα, καθώς επίσης και αυτών που προκάλεσαν το ατύχημα με πρόθεση(Ν.489/76, Π.Δ. 237/86 και Ν.2496/1997). Ο νόμος αφορά όλα τα οχήματα ιδιωτικής ή επαγγελματικής χρήσης που κινούνται επί του εδάφους και όχι σε σιδηροτροχιές, με τη βοήθεια μηχανικής ή ηλεκτρικής ενέργειας, ανεξάρτητα από τον αριθμό των τροχών πρέπει να είναι ασφαλισμένα. Ως όχημα θεωρείται και το ρυμουλκούμενο είτε είναι συνδεδεμένο με το κυρίως όχημα είτε όχι. Από την 1η Ιανουαρίου 2022 τα ελάχιστα ποσά ασφαλιστικής κάλυψης που προβλέπονται δεν μπορεί να είναι κατώτερα από: α. Σε περίπτωση σωματικής βλάβης 1.300.000 ευρώ, ανά θύμα και β. Σε περίπτωση υλικής ζημίας 1.300.000 ευρώ, ανά ατύχημα, ανεξάρτητα από τον αριθμό των θυμάτων.
2) Σύμφωνα με τον νόμο 4926/2022 ΦΕΚ A’ 82 πλοία αναψυχής ή επαγγελματικού τουριστικά ημερόπλοια ολικής χωρητικότητας μικρότερης των 300 gt υποχρεούνται να ασφαλίζονται για τη κάλυψη της αστικής ευθύνης για σωματικές βλάβες ή θάνατο, υλικές ζημιές και πρόκληση θαλάσσιας ρύπανσης από πρόσκρουση, σύγκρουση, ναυάγιο ή οποιαδήποτε άλλη αιτία συνιστά ναυτικό ατύχημα, ως εξής:
α. Για τα πλοία αναψυχής, ισχύουν τα παρακάτω, ελάχιστα, όρια κάλυψης:
αα. αστική ευθύνη για θάνατο ή σωματικές βλάβες επιβαινόντων και τρίτων: εκατόν πενήντα χιλιάδες (150.000) ευρώ, ανά πρόσωπο και επτακόσιες χιλιάδες (700.000) ευρώ, ανά συμβάν και δύο εκατομμύρια εκατό χιλιάδες (2.100.000) ευρώ συνολικά για όλη την περίοδο ασφάλισης,
αβ. αστική ευθύνη για υλικές ζημιές επιβαινόντων και τρίτων: εκατόν πενήντα χιλιάδες (150.000) ευρώ, ανά συμβάν και τετρακόσιες πενήντα χιλιάδες (450.000) ευρώ συνολικά για όλη την περίοδο ασφάλισης,
αγ. αστική ευθύνη για πρόκληση θαλάσσιας ρύπανσης: εκατόν πενήντα χιλιάδες (150.000 ) ευρώ, ανά συμβάν συμβάν και τετρακόσιες πενήντα χιλιάδες (450.000) ευρώ συνολικά για όλη την περίοδο ασφάλισης.
β. Για τα επαγγελματικά τουριστικά ημερόπλοια, ισχύουν τα παρακάτωι, ελάχιστα, όρια κάλυψης, ανά αναλαμβανόμενο κίνδυνο:
βα. αστική ευθύνη για θάνατο ή σωματικές βλάβες επιβαινόντων και τρίτων: εκατόν πενήντα χιλιάδες (150.000) ευρώ, ανά πρόσωπο και ένα εκατομμύριο πεντακόσιες χιλιάδες (1.500.000) ευρώ, ανά συμβάν και τέσσερα εκατομμύρια πεντακόσιες χιλιάδες (4.500.000) ευρώ συνολικά για όλη την περίοδο ασφάλισης,
ββ. αστική ευθύνη για υλικές ζημιές επιβαινόντων και τρίτων: εκατόν πενήντα χιλιάδες (150.000) ευρώ, ανά συμβάν και τετρακόσιες πενήντα χιλιάδες (450.000) ευρώ συνολικά για όλη την περίοδο ασφάλισης,
βγ. αστική ευθύνη για πρόκληση θαλάσσιας ρύπανσης, εκατόν πενήντα χιλιάδες (150.000 ) ευρώ, ανά συμβάν και τετρακόσιες πενήντα χιλιάδες (450.000) ευρώ συνολικά για όλη την περίοδο ασφάλισης.
3) Ασφάλιση αεροσκαφών: Ο κανονισμός 785/2004 επιβάλλει ελάχιστες υποχρεώσεις ασφάλισης για την κάλυψη ευθύνης έναντι επιβατών, αποσκευών, φορτίου και τρίτων.
Ποιος πληρώνει ελαττωματικά προϊόντα, ατυχήματα και ιατρικά λάθη;
