To Blockchain εγείρει ερωτηματικά. Κάποιοι λένε ότι θα αλλάξει τον κόσμο, άλλοι έχουν αμφιβολίες. Ένα πράγμα είναι σίγουρο: αποτελεί τεχνολογία που αξίζει να μελετήσουμε καθώς έχει την προοπτική να αλλάξει ολόκληρους επιχειρηματικούς κλάδους.
Θα αλλάξει ο τραπεζικός κλάδος λόγω του Blockchain;
Η σημαντικότερη ίσως «υπόσχεση» που δίνει το Blockchain και προσελκύει κόσμο στην τεχνολογία του είναι ότι προσφέρει αξιοπιστία μεταξύ συναλλασσόμενων καταργώντας τον ενδιάμεσο. Όμως η δημιουργία των τραπεζών βασίστηκε ακριβώς σε αυτή τη βάση: να αποτελούν έναν έμπιστο ενδιάμεσο και να εγγυώνται την ασφάλεια στις συναλλαγές μεταξύ ιδιωτών ή/και οργανισμών. Απειλούνται λοιπόν οι τράπεζες από το Blockchain;
Στην πραγματικότητα, όχι. Πρώτον, γιατί οι ίδιες οι τράπεζες μπορούν να χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία του Blockchain για να μειώσουν τα κόστη τους, τόσο ως πάροχοι για τη μετακίνηση εμβασμάτων όσο και ως πάροχοι προϊόντων αποταμίευσης. Δεύτερον, γιατί το Bitcoin και άλλα νομίσματα αποτελούν νέα κατηγορία κεφαλαίων τα οποία οι τράπεζες μπορούν να αξιοποιήσουν. Υπάρχουν οργανισμοί Κεφαλαίων στο εξωτερικό οι οποίοι ήδη προσφέρουν δυνατότητες επένδυσης σε νομίσματα όπως το Bitcoin και εργάζονται για να τοποθετήσουν αυτού του τύπου τα κεφάλαια σε κλασικά επενδυτικά οχήματα. Λαμβάνοντας υπόψη όλους τους παράγοντες, το Blockchain σίγουρα θα επαναπροσδιορίσει τον τραπεζικό κλάδο αλλά βραχυπρόθεσμα, οι τράπεζες πιθανώς θα υιοθετήσουν την τεχνολογία. Μακροπρόθεσμα, είναι πιθανό, έργα όπως αυτό του Bitcoin να αποτελέσουν ανταγωνιστή των τραπεζών στη μεταφορά εμβασμάτων.
Η τεχνολογία στην οποία βασίζεται το Blockchain επιτρέπει να προσπερνάμε τη διαδικασία της μετακίνησης των εμβασμάτων, επιβεβαιώνοντας μόνο το υπόλοιπο συναλλαγών. Αυτό είναι κάτι που επιτρέπει την πραγματοποίηση μεγαλύτερου αριθμού συναλλαγών. Επιπλέον οι Αρχικές Προσφορές Νομισμάτων (ICOs) θα δώσουν τη δυνατότητα σε κάποιες εταιρείες να αντλούν επενδυτικά κεφάλαια χρησιμοποιώντας το Blockchain και ξεπερνώντας περιορισμούς που ισχύσουν στον κλασικό τρόπο λειτουργίας των επενδυτικών οργανισμών.
Τα ICOs είναι πιθανό να γίνουν πιο διαδεδομένα, αρχικά μεταβάλλοντας την αναζήτηση κεφαλαίων και ακολούθως την πρωτογενή και δευτερογενή αγορά.
Θα μπορούν οι άνθρωποι να παράγουν και να πουλάνε τη δική τους ενέργεια χάρις στο Blockchain;
Η ιδέα της παραγωγής και πώλησης ενέργειας από τους σημερινούς καταναλωτές ίσως δεν είναι τόσο μακρινή όσο ακούγεται. Στην πραγματικότητα η ύπαρξη του SolarCoin, η πώληση δηλαδή ηλεκτρικού ρεύματος που οι καταναλωτές δημιουργούν μόνοι τους είναι ήδη πραγματικότητα. Το SolarCoin αποτελεί ηλεκτρονικό νόμισμα που προέρχεται από την ηλιακή ενέργεια: ένας κάτοχος ηλιακού κατόπτρου, είτε είναι ιδιώτης είτε εταιρεία, μπορεί να κερδίσει SolarCoins. Σήμερα, το Blockchain δίνει τη δυνατότητα να πιστοποιηθεί η ποσότητα της εμπορεύσιμης ενέργειας προς πώληση.
Αυτό συμβαίνει ήδη για παράδειγμα στη Νέα Υόρκη (Μπρούκλιν) όπου έχει δημιουργηθεί τοπικό δίκτυο μέσω του οποίου τα νοικοκυριά της γειτονιάς μπορούν να «εμπορεύονται» ηλεκτρικό ρεύμα ελεύθερα σε ένα πλαίσιο αποκέντρωσης. Τέτοιου τύπου δίκτυα όμως είναι σπάνια και περιορίζονται σε περιοχές με λίγες χιλιάδες κατοίκους. Αυτό σημαίνει πως υπάρχει ένα πρόβλημα που μπορεί να οριστεί σε δύο λέξεις: αποθήκευση και διανομή. Για την ώρα η ενέργεια που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές είναι δύσκολο να αποθηκευτεί. Κάποιος που εγκαθιστά ηλιακά κάτοπτρα στη στέγη του μπορεί να χρησιμοποιήσει την ενέργεια απευθείας αλλά δε μπορεί να την «κρατήσει για αργότερα».
Το εμπόριο ηλεκτρικού ρεύματος απαιτεί εγκαταστάσεις αποθήκευσης, που για την ώρα είναι πολύ ακριβές για τον μέσο καταναλωτή. Όσο δεν υπάρχουν οικονομικές λύσεις η προσφορά ρεύματος από καταναλωτή προς καταναλωτή σε ευρεία κλίμακα, δεν αποτελεί επιλογή. Υπάρχουν πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση, όπως το Tesla Powerall, μια συσκευή που όντως επιτρέπει την αποθήκευση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές αλλά η προσφορά τέτοιου τύπου εξοπλισμού είναι για την ώρα πολύ περιορισμένη. Αν δεν ήταν περιορισμένη θα προκαλούσε ριζοσπαστικές αλλαγές στη διανομή ηλεκτρικού;
Τίποτα δεν είναι σίγουρο. Το δίκτυο τηλεφωνίας είναι ένα παράδειγμα συστήματος κεντρικής διανομής που δεν «παροπλίστηκε» με την ανάπτυξη του internet. Επιπλέον, η μεταφορά ρεύματος μέσω δικτύων υψηλής τάσης μειώνει τις απώλειες. Με αυτά τα δεδομένα δεν αναμένεται να αλλάξει η σημερινή διαδικασία αποθήκευσης και παροχής ηλεκτρικού ρεύματος. Επιστημονική πρόοδος στην υπεραγωγιμότητα (superconductivity), δηλαδή στη δημιουργία δικτύων με μηδενικές απώλειες στη μεταφορά ηλεκτρικού ρεύματος, θα απαλείψει τις απώλειες στο δίκτυο. Εάν προσθέσουμε αυτό σε καλύτερο εξοπλισμό παραγωγής και αποθήκευσης ηλεκτρικού ρεύματος μπορούμε να φανταστούμε ένα βιώσιμο σύστημα παραγωγής και προσφοράς μεταξύ καταναλωτών.
Μπορεί το Blockchain να βάλει τέλος στη διαφθορά και την απάτη;
To Blockchain λειτουργεί ως ένα τελείως αποκεντροποιημένο καθολικό λογαριασμού που επιβεβαιώνεται σε πραγματικό χρόνο από χιλιάδες χρήστες σε όλο τον κόσμο. Αυτός είναι ο λόγος που χαρακτηρίζεται ως «ανίκητο σε επιθέσεις». Μέχρι τώρα, το πιο επιτυχημένο επιχείρημα σε σύστημα Blockchain, το Bitcoin, έχει επιβεβαιώσει πως αυτή η τοποθέτηση είναι αληθινή.
Κανείς δεν έχει καταφέρει να «επιτεθεί» με επιτυχία στο σύστημα, να παραποιήσει κάποιο έγγραφο ή να υπεξαιρέσει χρήματα. Παρόλα αυτά, ακόμα κι αν παραδεχόμαστε ότι τα Blockchain συστήματα είναι ασφαλή, δεν ισχύει το ίδιο για ό,τι είναι έξω απ’ αυτά. Λέγεται για παράδειγμα ότι το Blockchain μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την επικύρωση διπλωμάτων εκπαίδευσης. Ισχύει, όταν ένα δίπλωμα γίνει μέρος του συστήματος δε γίνεται κάποιος να το παραποιήσει. Τίποτα όμως δε σταματά κάποιον να παραποιήσει ένα δίπλωμα πριν το καταθέσει στο Blockchain.
Η ασφάλεια λοιπόν πρέπει να παρέχεται σε όλη τη διαδικασία, κάτι το οποίο, όπως καταλαβαίνουμε, δεν είναι «δουλειά» του Blockchain. Είναι επίσης απαραίτητο να γνωρίζουμε ποιος τοποθετεί δεδομένα στο Blockchain, αν αυτός θεωρείται αξιόπιστος κ.ο.κ. Η συνολική αρχιτεκτονική των συστημάτων εκτός Blockchain πρέπει επομένως να είναι ανθεκτική σε επιθέσεις.
Στην περιοχή των εμβασμάτων και της λογιστικής, το Bitcoin δείχνει ικανό να βάλει τέλος στην απάτη. Όλες οι μεταβιβάσεις Bitcoins μπορούν να ανιχνεύονται και να ομαδοποιούνται σε ένα ενιαίο λογιστικό σύστημα. Το Bitcoin έχει επίσης τη δυνατότητα να διευκολύνει εργασίες όπως ο υπολογισμός διαφορετικών φόρων (ο οποίος γίνεται αυτόματα), γεγονός που θα επέτρεπε στους ελεγκτικούς φορείς να επικυρώνουν άμεσα την εγκυρότητα των οικονομικών καταστάσεων.
Αυτό βέβαια προϋποθέτει έναν κόσμο όπου όλες οι πληρωμές θα γίνονται μέσω Bitcoins, πράγμα που είναι δύσκολο να συμβεί. Αυτή τη στιγμή το Bitcoin είναι ένα πρόσθετο νόμισμα σε αυτά που είναι νομικά κατοχυρωμένα, όπως το ευρώ, το δολάριο και η λίρα. Στο μέλλον, είναι πιθανό, εναλλακτικά νομίσματα (Monero, Zcash, Bitcoin 2) να συνδυάζουν πολύ αποτελεσματικά τις ασφαλείς μεταφορές χρημάτων.
