Επίσημη έγκριση χθες από την ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου για την τραπεζική ένωση μετά από την συμβιβαστική συμφωνία που επέτυχε η Ελληνική Προεδρία. Μόνο που καθώς σε λίγο διαλύεται για τις εκλογές οι αποφάσεις για την υλοποίηση του σχήματος που πρέπει να είναι έτοιμο για τα ευρωπαϊκά τεστ αντοχής του Φθινοπώρου θα πρέπει να περιμένει τους νέους Επιτρόπους και την νέα Ευρωβουλή
Ο Επίτροπος Michel Barnier, αρμόδιος για την Εσωτερική Αγορά, τις Τράπεζες και τις Υπηρεσίες χαιρέτησε αυτή την ιστορική απόφαση και δήλωσε σχετικά: “Σήμερα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε 3 βασικά κείμενα (τον ενιαίο μηχανισμό εξυγίανσης, την οδηγία για την ανάκαμψη και εξυγίανση των τραπεζών και την οδηγία σχετικά με τα συστήματα εγγύησης των καταθέσεων) για την ολοκλήρωση του νομοθετικού έργου στο οποίο στηρίζεται η τραπεζική ένωση. Χάρη στο επίπονο έργο των συννομοθετών, καταστήσαμε την ιδέα της τραπεζικής ένωσης πραγματικότητα σε λιγότερο από δύο χρόνια. Η ΕΕ πραγματοποίησε τις δεσμεύσεις της: η τραπεζική ένωση συμπληρώνει την οικονομική και νομισματική ένωση, θέτει τέλος σε μια εποχή μαζικών διασώσεων και εξασφαλίζει ότι δεν θα επιβαρύνονται οι φορολογούμενοι όταν οι τράπεζες αντιμετωπίζουν δυσκολίες.
Η τραπεζική ένωση, όχι μόνο συμβάλλει στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στον τραπεζικό τομέα αλλά και εξασφαλίζει ένα πραγματικά ευρωπαϊκό σύστημα εποπτείας και εξυγίανσης τραπεζών που αντιμετωπίζουν κρίση. Με τη σημερινή ψήφο, παραμένουμε στη σωστή πορεία για την έναρξη του επιχειρησιακού σταδίου εντός του έτους.”
Από την πλευρά του το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ανέφερε ότι τρία νομοσχέδια θα διασφαλίσουν ότι οι τράπεζες – και όχι οι φορολογούμενοι – θα επωμίζονται την ευθύνη της εκάστοτε αποτυχίας τους αντί να στηρίζονται στους πολίτες για τη διάσωσή τους. Τα δύο εξ αυτών άπτονται της εξυγίανσης των τραπεζών και το τρίτο του συστήματος εγγύησης των καταθέσεων κάτω των 100.000 ευρώ. Με τα νέα μέτρα ολοκληρώνεται το ενιαίο σύστημα εποπτείας των τραπεζών και η ΕΕ οδηγείται στο δρόμο της τραπεζικής ένωσης.
«Στη διάρκεια των συνομιλιών με το Συμβούλιο, η διαπραγματευτική ομάδα του Κοινοβουλίου της οποίας ηγήθηκε η Elisa Ferreira (Σοσιαλιστές, Πορτογαλία) κατάφερε να κάνουν οι υπουργοί Οικονομικών σημαντικές παραχωρήσεις, ιδίως όσον αφορά τους κανόνες για την ίδρυση του ενιαίου συστήματος εποπτείας των τραπεζών και του σχετικού ταμείου εξυγίανσης ύψους 55 δισ. ευρώ. Χάρη στις παραχωρήσεις αυτές, μειώνονται τα περιθώρια για πολιτικά παιχνίδια που θα μπορούσαν να παρεμποδίζουν τη δράση κατά των τραπεζών και διασφαλίζεται ότι το ταμείο εξυγίανσης θα μπορεί να ενεργοποιείται πιο γρήγορα και να χρησιμοποιείται με πιο δίκαιο τρόπο» ανέφερε.
Προβλέπεται ότι η οποιαδήποτε χρήση του δημοσίου χρήματος θα πρέπει να υπόκειται σε πολύ αυστηρές διαδικασίες και ότι οι καταθέτες θα λαμβάνουν τα χρήματά τους πίσω πολύ πιο γρήγορα σε περίπτωση αδυναμίας μιας τράπεζας να τους αποζημιώσει η ίδια. Περιλαμβάνει επίσης την υποχρέωση των τραπεζών να τροφοδοτούν τα συστήματα εγγύησης με πραγματικό χρήμα, όχι απλώς δεσμεύσεις.
Όπως επισημάνθηκε από το ΕΚ, κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, οι απώλειες πολλών τραπεζών μετατέθηκαν στους φορολογούμενους, αφήνοντας την περιουσία των ίδιων των τραπεζών σχεδόν άθικτη. Με τους κανόνες σχετικά με την «εξυγίανση των τραπεζών» θα διασφαλισθεί ότι οι κύριοι δικαιούχοι μιας τράπεζας (μέτοχοι και ομολογιούχοι) θα είναι οι πρώτοι που θα υποστούν τις απώλειες, αν η εν λόγω τράπεζα αντιμετωπίσει προβλήματα.
Σύμφωνα με τα δύο νομοσχέδια, οι τράπεζες οφείλουν, επίσης, να τροφοδοτούν τα αποθεματικά κεφάλαια στα οποία θα πρέπει να καταφεύγουν (πριν από τα χρήματα των φορολογουμένων), σε περίπτωση περαιτέρω απωλειών. Οι χώρες που συμμετέχουν στην τραπεζική ένωση θα μοιραστούν το ταμείο εξυγίανσης των τραπεζών ύψους 55 δισ. ευρώ, το οποίο θα πρέπει να δημιουργηθεί σταδιακά σε διάρκεια άνω των 8 ετών. Οι χώρες εκτός τραπεζικής ένωσης θα πρέπει να δημιουργήσουν ένα δικό τους ταμείο ύψους έως 1% των καλυπτόμενων καταθέσεων, μέσα σε 10 χρόνια.
Οι βουλευτές υποστηρίζουν εδώ και καιρό ότι, όταν μια τράπεζα αντιμετωπίζει προβλήματα, οι αποφάσεις για τη λήψη δράσης θα πρέπει να λαμβάνονται βάσει τεχνικών στοιχείων. Ορισμένα κράτη μέλη ήθελαν, ωστόσο, να έχουν τα υπουργεία Οικονομικών καθοριστικό ρόλο στη λήψη αποφάσεων σχετικά με το χειρισμό συγκεκριμένων περιπτώσεων που εμπίπτουν στο πλαίσιο του ενιαίου μηχανισμού εξυγίανσης. Ο τελικός συμβιβασμός που επετεύχθη μεταξύ Κοινοβουλίου και Συμβουλίου περιορίζει σημαντικά την επιρροή των υπουργών και την πολιτική πίεση που μπορούν να ασκήσουν προκειμένου να διασφαλισθεί ότι η δράση θα είναι πιο δίκαιη και ταχύτερη και το κόστος για την επίλυση των τραπεζικών προβλημάτων χαμηλότερο.
Με την επικαιροποίηση του συστήματος εγγύησης των καταθέσεων, οι χώρες της ΕΕ θα υποχρεώνονται να δημιουργήσουν δικά τους, χρηματοδοτούμενα από τις τράπεζες συστήματα για την αποζημίωση των καταθέσεων κάτω των 100.000 ευρώ, σε περίπτωση αδυναμίας μιας τράπεζας να αποζημιώσει η ίδια τους φορολογούμενους. Με τον τρόπο αυτό θα διασφαλίζεται ότι δεν θα επωμίζονται οι φορολογούμενοι το κόστος της εγγύησης αυτών των καταθέσεων.
Το συνολικό ποσό των εγγυημένων καταθέσεών τους θα είναι διαθέσιμο εντός 7 εργάσιμων ημερών, και μια «πληρωμή έκτακτης ανάγκης» – το ποσό της οποίας θα αποφασίσει το κάθε κράτος μέλος- εντός πέντε εργάσιμων ημερών (για την κάλυψη των εξόδων διαβίωσής τους). Εισήχθη επίσης μια ρήτρα για την προστασία των προσωρινά υψηλών καταθέσεων. Αν ένας λογαριασμός περιλαμβάνει προσωρινά πάνω από 100.000 ευρώ, πχ. λόγω της πώλησης ενός σπιτιού, το σύνολο ή μέρος του υψηλότερου αυτού ποσού θα προστατεύεται για τουλάχιστον 3 μήνες.