Επιχειρήσεις που φέρουν ευθύνη για την μόλυνση του περιβάλλοντος δεν συμμετέχουν στην αποκατάταση της ζημιάς.
Αν και στην ΕΕ ισχύει η αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», δηλαδή το ότι οι ρυπαίνοντες πρέπει να επωμίζονται το κόστος της ρύπανσης που προκαλούν, έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρόιου δείχνει ότι σε πολλές περιπτώσεις αυτό δεν ισχύει.
Μολονότι η αρχή αποτυπώνεται εν γένει στις περιβαλλοντικές πολιτικές της ΕΕ, η κάλυψή της είναι ανεπαρκής και η εφαρμογή της ανομοιογενής μεταξύ τομέων και κρατών μελών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ορισμένες φορές οι δράσεις απορρύπανσης να χρηματοδοτούνται με δημόσιο χρήμα και όχι από τους ρυπαίνοντες, όπως επισημαίνουν οι ελεγκτές.
Στην ΕΕ, εκτιμάται ότι περί τις 3 εκατομμύρια τοποθεσίες έχουν μολυνθεί, ως επί το πλείστον εξαιτίας κάποιας βιομηχανικής δραστηριότητας και της επεξεργασίας και διάθεσης αποβλήτων. Έξι στα δέκα συστήματα επιφανειακών υδάτων, όπως ποταμοί και λίμνες, δεν βρίσκονται σε καλή χημική και οικολογική κατάσταση. Η ατμοσφαιρική ρύπανση, ένας σοβαρός κίνδυνος για την υγεία στην ΕΕ, βλάπτει επίσης τη βλάστηση και τα οικοσυστήματα.
Όλα αυτά συνεπάγονται σημαντικό κόστος για τους πολίτες της ΕΕ. Κατ’ εφαρμογή της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει», οι ρυπαίνοντες είναι υπεύθυνοι για τη ρύπανση και την περιβαλλοντική ζημία που προκαλούν και, θεωρητικά, είναι αυτοί που πρέπει να καλύπτουν το σχετικό κόστος και όχι οι φορολογούμενοι. «Προκειμένου να εκπληρωθούν οι φιλοδοξίες της πράσινης συμφωνίας της ΕΕ κατά τρόπο αποδοτικό και δίκαιο, οι ρυπαίνοντες οφείλουν να πληρώνουν για την περιβαλλοντική ζημία που προκαλούν», δήλωσε ο Viorel Ștefan, Μέλος του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου και αρμόδιος για την έκθεση. «Ωστόσο, μέχρι σήμερα, οι ευρωπαίοι φορολογούμενοι έχουν πολλάκις αναγκαστεί να επωμιστούν το κόστος που θα όφειλαν να έχουν καλύψει οι ρυπαίνοντες.» Η αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» είναι μία από τις βασικές αρχές στις οποίες θεμελιώνεται η νομοθεσία και οι πολιτικές της ΕΕ για το περιβάλλον, εφαρμόζεται ωστόσο ανομοιογενώς και σε διαφορετικό βαθμό, όπως διαπιστώνουν οι ελεγκτές. Ενώ η οδηγία για τις βιομηχανικές.
