.gif?rand=991)
Τις μέρες αυτές που η Τράπεζα της Ελλάδος δημοσιεύει τα αποτελέσματα των strees test των Τραπεζών και οι συζητήσεις περί αυξήσεων των μετοχικών κεφαλαίων τους βρίσκονται στην επικαιρότητα, είναι πολύ επίκαιρο να δούμε τι προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την προστασία των μετόχων τους και των καταθετών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε νέους κανόνες για να αποτρέψει τις μεγαλύτερες και πλέον πολυσχιδείς τράπεζες από το να αναλαμβάνουν την επισφαλή δραστηριότητα της διαπραγμάτευσης τίτλων για ίδιο λογαριασμό. Βάσει των νέων κανόνων, οι εποπτικές αρχές θα έχουν επίσης την εξουσία να απαιτούν από αυτές τις τράπεζες να διαχωρίζουν την αποδοχή καταθέσεων από ορισμένες επισφαλείς δραστηριότητες διαπραγμάτευσης, εάν η άσκηση αυτών των δραστηριοτήτων θέτει σε κίνδυνο τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Παράλληλα με αυτήν την πρόταση, η Επιτροπή ενέκρινε συνοδευτικά μέτρα που στοχεύουν στη βελτίωση της διαφάνειας ορισμένων συναλλαγών στον σκιώδη τραπεζικό τομέα. Τα μέτρα αυτά συμπληρώνουν τις ευρείες μεταρρυθμίσεις που έχουν ήδη αναληφθεί για την ενίσχυση του χρηματοπιστωτικού τομέα της ΕΕ.
Οι νομοθετικές αυτές προτάσεις αφορούν έναν μικρό αριθμό πολύ μεγάλων τραπεζών οι οποίες, σε διαφορετική περίπτωση, θα ήταν εξαιρετικά μεγάλες για να αφεθούν να πτωχεύσουν, εξαιρετικά δαπανηρές για να διασωθούν και εξαιρετικά σύνθετες για να εξυγιανθούν. Τα προτεινόμενα μέτρα θα ενισχύσουν περαιτέρω τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και θα διασφαλίσουν ότι για τα λάθη των τραπεζών δεν θα πληρώνουν οι φορολογούμενοι. Συνεπώς απαιτούνται νέα μέτρα, ιδίως ο διαρθρωτικός διαχωρισμός των κινδύνων που συνδέονται με τις δραστηριότητες διαπραγμάτευσης των τραπεζών από τη δραστηριότητα αποδοχής καταθέσεων.
Η πρόταση για την αναδιάρθρωση του τραπεζικού τομέα της ΕΕ θα εφαρμόζεται μόνο στις μεγαλύτερες τράπεζες της ΕΕ με σημαντικές δραστηριότητες διαπραγμάτευσης. Προβλέπονται τα εξής:
1. Απαγόρευση της διεξαγωγής δραστηριοτήτων διαπραγμάτευσης για ίδιο λογαριασμό σε χρηματοπιστωτικά μέσα και βασικά εμπορεύματα, δηλαδή των δραστηριοτήτων διαπραγμάτευσης για ίδιο λογαριασμό με αποκλειστικό σκοπό την επίτευξη κέρδους για την τράπεζα. Η δραστηριότητα αυτή ενέχει πολλούς κινδύνους, χωρίς όμως απτά οφέλη για τους πελάτες της τράπεζας ή για την ευρύτερη οικονομία.
2. Ανάθεση στις εποπτικές αρχές της εξουσίας και, σε ορισμένες περιπτώσεις, θέσπιση της υποχρέωσης να απαιτούν τη μεταβίβαση άλλων δραστηριοτήτων διαπραγμάτευσης υψηλού κινδύνου (όπως δραστηριότητες ειδικής διαπραγμάτευσης, σύνθετα παράγωγα και πράξεις τιτλοποίησης) σε ξεχωριστές νομικές οντότητες εντός του ομίλου («θυγατροποίηση»). Με τον τρόπο αυτό, θα αποφευχθεί ο κίνδυνος να παρακάμπτουν οι τράπεζες την απαγόρευση ορισμένων δραστηριοτήτων διαπραγμάτευσης, συμμετέχοντας σε αφανείς δραστηριότητες συναλλαγών για ίδιο όφελος, που γίνονται όλο και πιο σημαντικές ή παρουσιάζουν υψηλό βαθμό μόχλευσης, με αποτέλεσμα να θέτουν ενδεχομένως σε κίνδυνο το σύνολο της τράπεζας ή το ευρύτερο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Οι τράπεζες θα έχουν τη δυνατότητα να μην διαχωρίζουν τις δραστηριότητές τους, εφόσον μπορούν να αποδείξουν στον εποπτικό φορέα τους ότι οι κίνδυνοι που αναλαμβάνουν μετριάζονται από άλλα μέσα.
3. Θέσπιση κανόνων για την οικονομική και νομική διακυβέρνηση και παροχή επιχειρησιακών δεσμών μεταξύ της διαχωρισθείσας διαπραγματευτικής οντότητας και των υπολοίπων μελών του τραπεζικού ομίλου. Προκειμένου να μην προσφέρεται στις τράπεζες η δυνατότητα καταστρατήγησης αυτών των κανόνων, με τη μεταφορά μέρους των δραστηριοτήτων τους στον λιγότερο ρυθμιζόμενο σκιώδη τραπεζικό τομέα, τα διαρθρωτικά μέτρα διαχωρισμού πρέπει να συνοδεύονται από διατάξεις βελτίωσης της διαφάνειας του σκιώδους τραπεζικού συστήματος. Η συμπληρωματική πρόταση διαφάνειας θα προβλέπει μια σειρά μέτρων για την καλύτερη κατανόηση από τις ρυθμιστικές αρχές και τους επενδυτές των συναλλαγών χρηματοδότησης τίτλων. Αυτές οι συναλλαγές έχουν αποτελέσει πηγή μετάδοσης κινδύνων, μόχλευσης και «φιλοκυκλικότητας» κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Η καλύτερη παρακολούθηση των συναλλαγών αυτών είναι απαραίτητη για να αποτραπεί ο συστημικός κίνδυνος που είναι συνυφασμένος με τη χρήση τους.
