κ. Μάριος Λαζανάς
Παθολόγος – Λοιμωξιολόγος, Πρόεδρος Επιτροπής Λοιμώξεων ΙΑΣΩ
κα. Ελένη Παπασταμούλη
Μαία, Προϊσταμένη Λοιμώξεων ΙΑΣΩ
Οι κοροναϊοί είναι γνωστή ομάδα ιών που προκαλεί λοιμώξεις στους ανθρώπους και σε διάφορα ζώα, συμπεριλαμβανομένων πτηνών και θηλαστικών, όπως είναι οι καμήλες, οι γάτες, τα πρόβατα και οι νυχτερίδες. Είναι από τους ιούς, που ενοχοποιούνται για το κοινό κρυολόγημα. Οι κοροναϊοί είναι ζωονόσοι, που σημαίνει ότι μεταδίδονται τόσο μεταξύ των ζώων, όσο και προς τους ανθρώπους τους οποίους και μολύνουν, όπως συνέβη με το SARS- CoV και το MERS- CoV.
Στα τέλη Δεκεμβρίου 2019 εμφανίστηκε επιδημία πνευμονίας στην πόλη Wuhan (πρωτεύουσα της επαρχίας Hubei της Κίνας), η οποία οφείλεται σε ΝΕΟ στέλεχος κοροναϊού (2019 novel Coronavirus- 2019- nCoV), το οποίο ουδεμία σχέση έχει με τα υπάρχοντα κυκλοφορούντα στελέχη. Τα περισσότερα κρούσματα της συγκεκριμένης πόλης είχαν επιδημιολογική συσχέτιση με μια ψαραγορά της, όπου εκτός από θαλασσινά πωλούνται και κοτόπουλα, τρωκτικά και άλλα ζώα.
Το στέλεχος που έχει αναγνωριστεί στην Κίνα, σχετίζεται γενετικά με τον ιό SARS- CoV (2003), με το οποίο φαίνεται να έχει παρόμοια χαρακτηριστικά.
Συμπτωματολογία
Η πλήρης κλινική εικόνα του ιού δεν είναι ακόμη γνωστή. Από όσα είναι μέχρι τώρα γνωστά, ο ιός προκαλεί ήπια συμπτωματολογία γριπώδους συνδρομής, που όμως μπορεί να εξελιχθεί σε σοβαρή νόσο, με ανάγκη νοσηλείας σε ΜΕΘ (σοβαρή πνευμονία, ARDS, σήψη, σηπτικό shock), ενώ θανατηφόρο κατάληξη αναφέρεται για το 2,9% των εργαστηριακά επιβεβαιωμένων κρουσμάτων. Η λοίμωξη εκδηλώνεται με πυρετό, βήχα και αναπνευστική δυσχέρεια, ενώ οι ακτινογραφίες θώρακα δείχνουν διηθήσεις και στους δύο πνεύμονες. Ο χρόνος επώασης, με τα μέχρι σήμερα δεδομένα, κυμαίνεται μεταξύ 2 και 14 ημερών από την έκθεση.
Άνθρωποι με χρόνια νοσήματα φαίνεται να είναι πιο επιρρεπείς σε σοβαρή νόσηση. Από τα ήδη αναφερόμενα περιστατικά, αυτά τα νοσήματα φαίνεται να είναι: αρτηριακή υπέρταση και άλλες καρδιαγγειακές δυσλειτουργίες, διαβήτης, δυσλειτουργίες του ήπατος, αναπνευστικά νοσήματα και η μεγάλη ηλικία.
Τρόπος μετάδοσης
Οι αρχές της Κίνας επιβεβαίωσαν τη μετάδοση του ιού από άνθρωπο σε άνθρωπο, συμπεριλαμβανομένων επαγγελματιών υγείας.
Τα νεότερα επιδημιολογικά δεδομένα δείχνουν περιορισμένη μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο. Αυτού του είδους η μετάδοση συμβαίνει όταν οι άνθρωποι μολύνονται μετά από στενή επαφή με σωματικά υγρά του πάσχοντα.
Οδηγίες για επαγγελματίες υγείας
Διαχείριση ύποπτου κρούσματος
Σε περίπτωση εμφάνισης περιστατικού ιογενούς πνευμονίας με ιστορικό πρόσφατου ταξιδιού στην πόλη Wuhan της Κίνας (μέχρι και 14 ημέρες από το ταξίδι), συστήνονται τα παρακάτω:
- χορήγηση απλής χειρουργικής μάσκας στον ασθενή
- εξέταση και νοσηλεία του ασθενή σε ξεχωριστό θάλαμο
- εφαρμογή βασικών προφυλάξεων, προφυλάξεων επαφής και προφυλάξεων σταγονιδίων από το προσωπικό που εμπλέκεται στη διαχείριση του ασθενή
- άμεση ενημέρωση της Επιτροπής Ελέγχου Λοιμώξεων
- άμεση επικοινωνία και δήλωση του περιστατικού στον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας. Οποιοδήποτε ύποπτο, πιθανό ή επιβεβαιωμένο κρούσμα λοίμωξης από το νέο κοροναϊό 2019-nCoV πρέπει να δηλώνεται ΑΜΕΣΑ στον ΕΟΔΥ μέσω του «ΔΕΛΤΙΟΥ ΔΗΛΩΣΗΣ ΓΙΑ ΛΟΙΜΩΞΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΟ ΚΟΡΟΝΑΪΟ 2019- nCoV»
- με τις μέχρι τώρα οδηγίες, η νοσηλεία των ασθενών θα πραγματοποιείται στα νοσοκομεία αναφοράς: Σωτηρία, Ευαγγελισμός, Παίδων «Αγία Σοφία», Αττικό (και για τις έγκυες μεταξύ των άλλων ασθενών)
Διάρκεια εφαρμογής των μέτρων ελέγχου και πρόληψης της διασποράς
Οι βασικές προφυλάξεις πρέπει να εφαρμόζονται συστηματικά και σε κάθε περίπτωση. Τα πρόσθετα μέτρα των προφυλάξεων επαφής και σταγονιδίων θα πρέπει να εφαρμόζονται όλο το διάστημα που ο ασθενής είναι συμπτωματικός.
Σύμφωνα με τις διεθνείς και εθνικές οδηγίες, όλοι οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να είναι ευαισθητοποιημένοι και να αναζητούν το ταξιδιωτικό ιστορικό των ασθενών, εφόσον αναφέρουν πυρετό και συμπτώματα από το αναπνευστικό.