.gif?rand=19)
Αν ο βραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες έγραφε σήμερα το αριστουργηματικό του μυθιστόρημα «Έρωτας στα χρόνια της χολέρας», ενδεχομένως ο τίτλος που θα επέλεγε να του δώσει θα ήταν «Νεανικός έρωτας στα χρόνια της βίας».
της Αλεξίας Σβώλου
Η βία σε κάθε πτυχή της κοινωνικής ζωής εντείνεται αλλά εκεί όπου ο ιλιγγιώδης ρυθμός αύξησής της τρομάζει είναι αναφορικά με την εμφυλη βία –γενικά σε κάθε ηλικία αλλά ειδικότερα στα άγουρα χρόνια, με ολοένα και περισσότερες έφηβες να υφίστανται βία από τον σύντροφό τους.
Σύμφωνα μια νέα μελέτη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, μεταξύ των εφήβων κοριτσιών που βρίσκονται σε σχέση, το 24% έχει βιώσει φυσική ή σεξουαλική βία από τον σύντροφό τους. Τα ευρήματα που δημοσιεύονται στην έγκυρη επιστημονική επιθεώρηση «The Lancet Child & Adolescent Health» κάνουν λόγο για έναν πληθυσμό περίπου 19 εκατ. κοριτσιών ηλικίας 15-19 ετών που πέφτουν συστηματικά θύματα βίας, με θύτη τον άνδρα ερωτικό τους σύντροφο. Μία στις έξι κοπέλες (το 16%) έχει βιώσει τέτοιου είδους βίαιη συμπεριφορά μέσα στο 2023.
«Δεν είναι μόνο η αύξηση της έμφυλης βίας μεταξύ των κοριτσιών και των αγοριών που μας προβληματίζει αλλά και το γεγονός πως τέτοιου είδους φαινόμενα ξεκινούν πλέον σε πολύ μικρές ηλικίες», επισημαίνει ο Dr. Pascale Allotey, Διευθυντής στο τμήμα Σεξουαλικής και Αναπαραγωγικής Υγείας του ΠΟΥ. Ο ειδικός επισημαίνει πως η έκθεση σε τόση βία σε άγουρες ηλικίες-τότε που διαμορφώνεται ο χαρακτήρας του ατόμου-έχει πολύ βαθιές επιδράσεις οι οποίες γιγαντώνουν ένα ήδη υπάρχον ζήτημα Δημόσιας Υγείας.
Η βία που ασκείται από τον ερωτικό σύντροφο έχει καταλυτικό αντίκτυπο στην ζωή και την υγεία του ανθρώπου που την υφίσταται. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, καταρρακώνει την υγεία, μειώνει τα εκπαιδευτικά επιτεύγματα, υπονομεύει κάθε προσπάθεια για το χτίσιμο μιας υγιούς σχέσης στο μέλλον και ακυρώνει τις μεγάλες προσδοκίες που κάθε νέα και νέος πρέπει να έχουν για την ζωή τους. Ειδικά σε ό,τι αφορά στην υγεία η άσκηση έμφυλης βίας δημιουργεί σωματικά και ψυχικά τραύματα και αυξάνει τον κίνδυνο για κατάθλιψη και αγχώδεις διαταραχές, σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες, την ώρα που σε πολλά μέρη του πλανήτη οι γυναίκες δεν έχουν δικαίωμα στην άμβλωση και το ίδιο ισχύει για κάποιες Πολιτείες των ΗΠΑ, με τον υποψήφιο πρόεδρο για τις επικείμενες εκλογές Ντόναλντ Τραμπ να είναι ο βασικός υπέρμαχος της εκστρατείας «απαγόρευσης στην άμβλωση» και να απειλεί με την εκλογή του να γυρίσει την Αμερική στον Μεσαίωνα.
Παρότι η έμφυλη βία είναι ένα διεθνές φαινόμενο (και αφορά κάθε ηλικία) τα ποσοστά άσκησης έμφυλης βίας σε έφηβες κοπέλες παρουσιάζουν μεγάλες γεωγραφικές διακυμάνσεις. Τα υψηλότερα ποσοστά καταγράφονται
- στην Ωκεανία (47%)
- και στην κεντρική υποσαχάρια Αφρική (40%)
και τα πιο χαμηλά ποσοστά απαντώνται
- στην Κεντρική Ευρώπη (10%)
- και την κεντρική Ασία (11%).
Στις χώρες όπου το φαινόμενο έχει περιορισμένες διαστάσεις, μόλις το 6% των εφήβων κοριτσιών υφίστανται τέτοιου είδους βία, ενώ στις χώρες που η έμφυλη βία έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις, μια στις δύο έφηβες κοπέλες (το 49%) υφίσταται συστηματικά βία από τον σύντροφό της.
Η αύξηση της έμφυλης βίας στις άγουρες ηλικίες είναι αντιστρόφως ανάλογη με το επίπεδο μόρφωσης των κοριτσιών-θυμάτων, γεγονός που σημαίνει ότι τα ποσοστά μειώνονται αισθητά στα κορίτσια που ολοκληρώνουν την δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Επιπλέον τα περιστατικά έμφυλης βίας αυξάνονται πολύ σε κοινότητες όπου επιτρέπεται ο γάμος μεταξύ ανηλίκων, όπως ισχύει στην πατρίδα μας για τους Ρομά.
Σε διεθνές επίπεδο δύο είναι οι παράγοντες που συμβάλλουν καθοριστικά στην μείωση της έμφυλης βίας-ειδικά στις άγουρες ηλικίες: Η αύξηση της πρόσβασης των κοριτσιών στην εκπαίδευση (η ολοκλήρωση της βασικής εκπαίδευσης στο σχολείο και η ανώτατη εκπαίδευση στο Πανεπιστήμιο, καθώς και η απαγόρευση του γάμου μεταξύ ανηλίκων. Με τα σημερινά δεδομένα, καμία χώρα δεν βρίσκεται κοντά στις δεσμεύσεις του ΠΟΥ για την εξάλειψη της έμφυλης βίας. Επιπλέον ο Οργανισμός πρέπει να καταβάλλει περισσότερες προσπάθειες για να σταματήσει τους γάμους μεταξύ παιδιών σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη, εκεί που η θρησκεία και τα έθιμα το επιτρέπουν ή επιβάλλουν.
Έως σήμερα πάντως ένα στα 5 κορίτσια που γεννιέται θα παντρευτεί πριν ενηλικιωθεί και γι αυτό τα μέτρα για την καταπολέμηση της βίας πρέπει να είναι στοχευμένα για κάθε πληθυσμιακή ομάδα, λαμβάνοντας υπόψη παραμέτρους όπως είναι τα ήθη και τα έθιμα κάθε περιοχής. Στη βάση του πυρήνα για την πάταξη του φαινομένου βρίσκεται η εκπαίδευση και η διεύρυνση των δυνατοτήτων επαγγελματικής αποκατάστασης καθώς όσο περισσότερο ενδυναμώνονται τα κορίτσια και οι γυναίκες τόσο πιθανότερο είναι να σπάσει ο φαύλος κύκλος της βίας –που στηρίζεται στη σιωπή τους. Επίσης σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η ένταξη της σεξουαλική αγωγής στα σχολεία-από τις τάξεις του Δημοτικού- ώστε τα παιδιά από μικρά να μάθουν τα απαγορευμένα αγγίγματα και οποιαδήποτε απειλή του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης του σώματος, όπως και τα μαθήματα οικογενειακού προγραμματισμού.
