Πρακτικά, οι χρήσιμες θεωρίες του μάνατζμεντ αφορούν όλες τις πτυχές της οργανωσιακής ζωής.
του καθηγητή Κωνσταντίνου Ζοπουνίδη*,
- Προβληματικές σε θέματα στρατηγικής και δομής
- Η συμπεριφορά της επιχείρησης στις αγορές
- Η έννοια της προστιθέμενης αξίας
- Η έννοια του κεφαλαίου και της επένδυσης
- Η έννοια της ηγεσίας.
- Η έννοια των ανθρώπινων πόρων και της ανθρώπινης, οργανωσιακής και χρηματοοικονομικής επίδοσης.
Σε προηγούμενο άρθρο μας είχαμε αναφερθεί στη συνεισφορά της κουλτούρας της επιχείρησης στο σύγχρονο μάνατζμεντ (βλ. Κ. Ζοπουνίδης, Οικονομικός Ταχυδρόμος).
Στο άρθρο αυτό θα εξεταστεί η χρησιμότητα της κουλτούρας στο να παράγει επιδόσεις και η σημασία της στην ηγεσία.
Επιδόσεις
Οι Kotter και Heskett (1992) αναγνωρίζουν τρεις σχέσεις μεταξύ κουλτούρας και επιδόσεων.
Η πρώτη είναι αυτή μιας ισχυρής κουλτούρας που αναγκαστικά δημιουργεί επίδοση. Μια ισχυρή κουλτούρα προσφέρει μια πλήρη ευθυγράμμιση μεταξύ των συστημάτων ελέγχου, των κινήτρων και του οργανωτικού στυλ, καθώς και η κοινή χρήση αξιών και αναφορών από τα μέλη του οργανισμού.
Μια δεύτερη μορφή σχέσης κουλτούρας και επίδοσης υποδηλώνει ότι είναι η συνοχή μεταξύ της κουλτούρας και του πλαισίου της επιχείρησης που εξηγεί την επίδοσή της.
Αυτή η ενδεχόμενη προσέγγιση προϋποθέτει ότι ένα συγκεκριμένο πλαίσιο αντιστοιχεί σε ένα ιδανικό τύπο κουλτούρας.
Τέλος, μια Τρίτη σχέση προτείνει ότι μόνο οι κουλτούρες που διευκολύνουν την αλλαγή και την προσαρμογή στο περιβάλλον παράγουν μακροπρόθεσμες επιδόσεις.
Η επίδοση ορίζεται ως ένα σύνολο χρηματοοικονομικών δεικτών (εξέλιξη των πωλήσεων, της τιμής της μετοχής, της βιομηχανικής αποδοτικότητας, κλπ., βλ. Denison, 1990 και Kotter-Haskett). Ο συγγραφέας Konne (1990) συνδέει την επίδοση με μια συγκεκριμένη θέση της κουλτούρας της επιχείρησης πάνω στους άξονες:
- Συντηρητική/καινοτόμος,
- Αναλυτική/διαισθητική,
- Κοινωνική απόσταση.
Τέλος, είναι δυνατόν να αμβλύνουμε και να κάνουμε πιο περίπλοκο αυτό που λέγεται επίδοση (βλ. Kotter-Haskett):
- Αποτελέσματα και δυνατότητες,
- Τύπους δεξιοτήτων στους οποίους η επιχείρηση είναι αποτελεσματική,
- Ικανότητα αξιολόγησης αποτελεσμάτων και διδαχής από εμπειρίες…
Leadership
Σήμερα, το ενδιαφέρον για ηγεσία μεταφράζεται σε ισχυρή εξατομίκευση του μάνατζμεντ: το «χάρισμα» γίνεται βασικό χαρακτηριστικό του ηγέτη. Ο ηγέτης διακρίνεται από το μάνατζερ: τροποποιεί τη λειτουργία της ομάδας του και παρεμβαίνει πέρα από τους κανόνες και τους κανονισμούς. Οι δεξιότητές του εκφράζονται με όρους διαπροσωπικών σχέσεων, οράματος και ικανότητας κινητοποίησης, ενώ ο μάνατζερ «κρατά τη μηχανή σε λειτουργία». Ο ηγέτης διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη δημιουργία μιας κουλτούρας στο ξεκίνημά της, να την κάνει να αποκτήσει ρίζες και στη συνέχεια, ενδεχομένως, να την αλλάξει. Ο ρόλος του ηγέτη είναι να μετατρέψει μια μη αποτελεσματική κουλτούρα σε κουλτούρα υψηλής επίδοσης. Ακόμη, ο κύριος ρόλος του ηγέτη είναι να αποτελεί την έμπνευση και την κινητήρια δύναμη για κάθε κίνηση εξέλιξης της κουλτούρας.
Μια πιο λογική άποψη της σχέσης μεταξύ ηγεσίας και κουλτούρας θα πρέπει να επικεντρωθεί σε δύο ιδέες.
Ο ηγέτης έχει μια σημαντική θέση για να αναπτύξει νέες αναφορές, διασφαλίζοντας μια ορισμένη συνοχή λειτουργίας, οι οποίες τον σταθεροποιούν μέσα στην επιχείρηση.
Ο ηγέτης είναι μέρος μιας κοινότυπης διαδικασίας που αποτελείται από αλληλεπιδράσεις και επιρροές. Ακόμη, χρειάζονται δύο για να υπάρξει επιρροή και πρέπει το έδαφος να είναι κατάλληλο για αυτό.
Συμπερασματικά, η κουλτούρα είναι σημαντική για την επίδοση και την ηγεσία. Μια επιχείρηση υπάρχει για να παράγει επιδόσεις. Το leadership συμμετέχει στη δημιουργία κουλτούρας η οποία οδηγεί πολλές φορές σε βαθιές αλλαγές μέσα στην επιχείρηση. Το μάνατζμεντ είναι επίσης δράση για την επιχείρηση. Σε επόμενο άρθρο μας θα εξετάσουμε πώς η κουλτούρα κατευθύνει τις τρέχουσες δράσεις της επιχείρησης για να λύσει ένα πρόβλημα.
* Ακαδημαϊκός
Βασιλική Ακαδημία Οικονομικών & Χρηματοοικονομικών
Βασιλική Ευρωπαϊκή Ακαδημία των Διδακτόρων
Επίτιμος Δρ. ΑΠΘ
Πολυτεχνείο Κρήτης & Audencia Business School, France
CIHEAM – International Center for Advanced Mediterranean Agronomic Studies, France, Greece
